گروه سلامت: سردرد یکی از شایع‌ترین مشکلات روزمره بشر است به گونه‌ای که در بسیاری از مواقع افراد را مجبور می‌کند تا در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند.برخی سردرد‌ها اختصاصی‌تر بوده و با علامت دیگری همراه نیستند. در این سردرد‌ها بر خلاف تصور بسیاری از افراد، مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلکه سردرد از بد عمل کردن عضلات، عروق خونی و اعصاب ناشی می‌شود؛ برای مثال گشاد شدن شریان‌ها و یا انقباض بیش از حد عضلات می‌تواند عصب‌های خاص و حساسی در مغز را تحریک کند و در نتیجه سردرد به وجود آورد.هورمون‌هایی مانند استروژن می‌توانند باعث بدتر شدن سردرد شوند. از آن جایی که خانم‌ها طی عادات ماهیانه متحمل نوسانات هورمونی در بدن می‌شوند، احتمال بروز سردرد متوسط تا شدید در خانم‌ها دو برابر آقایان است. همچنین خانم‌ها بیشتر از آقایان به انواع خاص سردرد مانند میگرن دچار می‌شوند.
۱- سردرد خوشه‌ای
این نوع سردرد، شدیدترین درد را به همراه دارد، در عین حال کمتر از انواع دیگر شایع است. از هر ۱۰ فرد مبتلا به این بیماری، ۹ نفرشان مرد است که اغلب سیگاری‌های ماهر و دایم الخمر در زمره این گروه قراردارند.سردردهای خوشه‌ای به صورت گروهی حمله می‌کنند. معمولا درد، هر روز در یک ساعت معین بروز می‌کند و ممکن است روز‌ها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد. در نهایت هم این امکان وجود دارد که پس از بهبودی نسبی، درد ماه‌ها یا سال‌ها به سراغ فرد نیاید و او فکر کند که کاملا خوب شده است.در هنگام شروع حمله، دردی شدید و کشنده در یک طرف سر احساس می‌شود. ضمن آن که ممکن است آبریزش بینی و چشم از همان طرف سر آغاز شود. گاهی اوقات استنشاق اکسیژن خالص در مرحله اول بروز سردرد، ممکن است درد را متوقف کند. هنگامی که به این نوع سردرد مبتلا شدید، سیگار نکشید و از انجام فعالیت‌های استرس زا خودداری کنید.
۲- سردرد تنشی یا هیجانی
این نوع سردرد بسیار شایع است. علت پیدایش این نوع سردرد، انقباض عضلات کاسه سر، گردن، شانه و صورت است. مهم‌ترین دلیل پیدایش این انقباض‌ها نیز هیجانات عصبی است.سردرد تنشی، هم به شکل پراکنده و نامنظم بروز می‌کند و هم به شکل مزمن و حاد گریبان افراد را می‌گیرد. طوری که شخص در طول یک ماه ممکن است پنج روز با این سردرد دست و پنجه نرم کند.درد معمولا از ناحیه پیشـــــانی، گردن یا شانه شروع می‌شود و به تــدریج تمام کاسه سر را فرا می‌گیرد. این درد ماهیت فشاری داشته، ولی خاصیت ضربانی ندارد. بیمار از اینکه سرش سنگین است شکایت دارد، ممکن است تهوع پیدا کند، اما به استفراغ دچار نمی‌شود. این درد می‌تواند ۳۰ دقیقه تا ۷ روز ادامه داشته باشد.برای درمان سردردهای پراکنده و نامنظم معمولا می‌توان از قرص‌های مسکن استفاده کرد. علاوه بر آن، سرد و گرم کردن پیشانی به کمک یک حوله، یا ماساژ آرام شقیقه و گیجگاه می‌تواند تاثیر بسزایی در تسکین این نوع سردرد داشته باشد.
۳- میگرن
میگرن، سردرد شدید و گذرایی است که گاه در یک قسمت سر پدید می‌آید. میگرن در زبان یونانی به معنای “نیمه سر” است. معمولا سردرد میگرنی با یک دوره مقدماتی آغاز می‌شود که طی آن شخص به طرز غیرعادی احساس خستگی و کسالت می‌کند. سپس حالت تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی و اغلب بیزاری از نور (ترس از نور) به وجود می‌آید.این دوره مقدماتی ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و متعاقب آن سردرد بروز می‌کند.دردی که با میگرن همراه است ربطی به گشاد شدن رگ‌ها ندارد. در حقیقت، افراد مبتلا به میگرن نمی‌توانند به خوبی در برابر محرک‌های محیط از قبیل نور، صدا و حتی علایم درد واکنش نشان دهند، در نتیجه میزان درد شدت می‌یابد.با اسکن مغز معلوم گردید به هنگام بروز میگرن، فعالیت ساقه مغز نیز غیر طبیعی می‌شود. ساقه مغز به ناحیه‌ای از مغز گفته می‌شود که کنترل واکنش‌های مربوط به گرسنگی و تنفس را بر عهده دارد. این ناحیه همانند فیلتر عمل می‌کند و موجب می‌شود افراد، پیغام‌های ناخواسته یا مزاحم مثل صدا‌های اضافی را از خود دور کنند. هنگامی که ساقه مغز خوب عمل نکند، این پیغام‌ها به سمت مغز هجوم می‌برند و موجب پر شدن مغز از بار‌های اضافی می‌شوند.به نظر می‌رسد دارو‌های ضد تشنجی که به منظور جلوگیری از حمله صرع توسط بیماران مبتلا به صرع مصرف می‌شود، می‌تواند آن دسته از سلول‌های عصبی را که موجب بروز میگرن می‌شوند غیر فعال کند. طبق تحقیقات حدود ۷۰ درصد بیماران مبتلا به میگرن شدید، از این دارو‌ها استفاده می‌کنند. دارو‌های ضد تشنج، عوارض جانبی مثل خستگی، اضطراب و ریزش مو را به دنبال دارند؛ بنابراین باید به دنبال دارو‌های جدیدی بود که تنها روی ساقه مغز اثر بگذارند.
۴- سردرد به علت مننژیت (عفونت پرده مغزی)
درد در این بیماران به صورت فشرده است و تمام سر را فرا می‌گیرد، با استراحت کاهش می‌یابد و با حرکت بدنی تشدید می‌شود. وجود علایمی، چون تب و سفتی گردن به تشخیص این نوع سردرد کمک می‌کند.
۵- سردرد به علت تومور مغزی
این نوع سردرد معمولا متناوب بوده و در اوایل صبح شدیدتر است و بیشتر ماهیت حمله‌ای دارد. با حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و به خصوص سرفه تشدید می‌شود. معمولا سردرد همراه با اختلالات خواب همراه است و گاهی بیمار به علت سردرد از خواب بیــــــدار می‌شود.
۶- سردرد به علت فشار خون بالا
سردرد در این بیماران، معمولاً زمانی ظاهر می‌شود که فشار خون ماکزیمم به حدود ۲۰ و فشار خون مینیمم به حدود ۱۲ رسیده باشد. این نوع سردرد غالبا در ناحیه پس سر است و با درمان فشار خون در اکثر موارد از بین می‌رود.
۷- سردرد ناشی از بیماری‌های چشم
عیوب انکساری چشم، سبب پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی به خصوص هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون می‌شود. سردرد ناشی از آب سیاه چشم نیز معمولا در ناحیــه پیشانی متمرکز می‌شود، اما با درد شدید و تهوع همراه است.
۸- سردرد ناشی از بیماری سینوس
سردرد ناشی از التهاب و عفونت سینوس‌ها (سینوزیت) اغلب در ناحیه پیشانــــی متمرکز می‌شود. این درد‌ها با حرکت سر و دراز کشیدن تشدید می‌شود و پس از بیدار شدن از خــواب به حداکثر شدت خود می‌رسد. این سردرد‌ها با درمان التهاب یا عفونت سینوس‌ها مرتفع می‌شوند.
۹- سردرد ناشی از عفونت دندان
این نوع سردرد غالبا از ناحیه صورت شروع و به تدریج به تمام سر منتشر می‌شود و با درمان عفونت دندانی، درد از بین می‌رود.
۱۰- سردرد آلرژیک
این نوع سردرد متعاقب تماس فرد بیمار با ماده حساسیت زا ایجــــاد می‌شود. معمولا همراه با این نوع سردرد، سایر علایم حساسیت مثل گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه، عطسه و گاهی اسهال دیده می‌شود و کنترل حساسیت معمولا به کنترل سردرد منجر می‌شود.
۱۱-سردرد ناشی از ابتلا به ویروس کرونا
بر اساس نظر برخی متخصصان افرادی که به بیماری کووید ۱۹ مبتلا می شوند، به دلیل کاهش اکسیژن خون و نیز تخریب هموگلوبین خون بعضاً شاهد سردردهای شدیدی می شوند که آزار دهنده است. برای رهایی از این سردرد مصرف داروی آسپیرین البته پس از مشورت با پزشک توصیه می شود.
