، بیماری‌های روانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شود. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته شده نیست ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها مؤثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا از جمله این اختلالات هستند.
علم روانشناسی دلایل بسیاری را برای بروی انواع بیماری روانی بیان کرده است اما هر نوع بیماری روانی برآیند عوامل محیطی، خانوادگی، ژنتیک و در نهایت خواست و اراده فرد است و در این بین آموزش‌هایی که فرد در طی زندگی خود از طریق خانواده، دوستان، مدرسه، محیط کار دیده‌است، نقش فوق‌العاده‌ای بر شکل‌گیری اختلالات روانی وی دارد.
اکنون که ویروس کرونا دامنگیر بشیریت شده است، بیشترین آسیب روحی و روانی خود را به ساکنان کلان‌شهرها وارد کرده است چرا که کلان شهرها به لحاظ تعداد جمعیت نسبت به شهرهای حاشیه‌ای و روستاها بسیار بیشتر در معرض ابتلاء به انواع بیماری‌های روحی روانی هستند.
اختلال عقب ماندگی ذهنی، یادگیری، رشد، کمبود توجه، تغذیه‌ای در دوران کودکی یا بزرگسالی، اختلال تیک حرکتی، ارتباطی، اختلال شیرخوارگی، اضطراب جدایی، فراموشی، اختلال مصرف مواد، اسکیزوفرنی، اختلال خلقی اعم از افسردگی و یا دو قطبی، اضطرابی، اختلال جسمانی، ساختگی، اختلال هویت جسمی و جنسی، کنترل تکانه، اختلال انطباقی و شخصیتی، از عمده علائم اختلالات روانی به شمار می‌رود که به گفته روانشناسان چنانچه هر فردی دارای یک از این ویژگی‌ها باشد، بیمار تلقی شده و باید برای کاهش یا رفع آن اقدام کند.
استرس ابتلاء به کرونا و عواقب آن
محمد رضا محمدی روانشناس بالینی روز جمعه در گفت و گو با با اشاره به نشانه‌های ابتلاء فرد یا افراد به یک یا چند ویژگی از اختلال روانی، گفت: برای نمونه با پیدایش و ورود سرزده ویروس کووید ۱۹ به زندگی فردی و اجتماعی مردم، به نحوی بارز ترس و اضطراب و از همه مهمتر استرس ابتلاء به بیماری کرونا وارد زندگی مردم شد و بدین طریق نه تنها این روند موجب تغییر سبک زندگی، بلکه اختلالات روانی از جمله انواع وسواس در میان بسیاری از مردم افزایش یافت.
وی افزود: در این خصوص و با توجه به اتفاقاتی که ویروس کرونا با خود به دنبال داشت، موجب شد بسیاری از مردم کوچک و بزرگ، پیر و جوان به طور طبیعی حداقل احساس استرس، فرسودگی شغلی، نگرانی، غم یا خستگی ذهنی را تجربه کنند و در مواجهه با این بیماری یا شنیدن اخبار مرتبط با آن، عکس العمل های غیرعادی از خود نشان دهند که به نوعی اختلال روانی را می‌توان در این گونه مواقع تشخیص داد.
محمدی گفت: فردی که به اختلال روانی مبتلا است احتمال اینکه به فکر خودکشی، اختلال خواب، کم اشتهایی یا ضعف در کارکردهای زندگی و از همه مهمتر استرس و اضطراب مواجه شود بسیار است و از این رو به هر دلیلی می‌توان اذعان کرد این افکار و رفتار طبیعی نیست و با توجه به مشکل پیش آمده برای فرد بیمار، باید به تناسب شدت یا ضعف اختلال پیش آمده با مراجعه به کلینیک‌های مشاوره به فکر بهبودی و تسکین آن بود.
این رواندرمانگر تحلیلی گفت: هنگامی که فردی به فکر خودکشی است، این ذهنیت در بیمار وجود دارد که فرد قصد آسیب رساندن به خود را دارد یا زمانی که فردی متوجه می‌شد تغییراتی در اشتهایش به وجود آمده و این بی میلی یا حتی پرخوری موجب شده دچار کاهش یا افزایش وزن شود، وقت آن رسیده که این دسته افراد به متخصص و کارشناس روانشناس مراجعه و از وخامت بیماری روانی که پیش آمده جلوگیری کند.
محمدی اظهارداشت: ممکن است فردی تمایل به درس خواندن داشته باشد، ولی متوجه شود که در مدرسه نمره درسی اش افت کرده است، احتمال اینکه نسبت به ادامه تحصیل دچار اختلال شود، وجود دارد و اینکه به دنبال این اختلال سر کلاس درس دیر حاضر شود یا غیبت کند، بسیار است از این رو هر یک از این تغییرات نشانه ابتلای فرد به بیماری روانی است و باید به آن توجه و به این افراد کمک شود.
وی افزود: فردی که شب‌ها خواب کامل ندارد و بالعکس در طول روز احساس خستگی می‌کند، بویژه زمانی که استرس دارد، بهداشت روان وی دچار مشکل شده است. برخی از اختلالات به راحتی در زندگی شغلی و اجتماعی خود تأثیر گذاشته و عمدتاً عملکرد فرد را مختل می‌کند. از این رو تمایل به درمان بعد از آزار دهندگی این اختلالات برای فرد یا اطرافیان به طور طبیعی به وجود خواهد آمد.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: باید توجه داشت گام نهادن در مسیر و راه‌های مضر منجر به بروز استرس و اضطراب به عنوان پایه و اساس تشکیل اختلالات روانی در فرد خواهد شد و از طرفی انجام فعالیت‌های جنسی پرخطر، خودزنی، سوءمصرف مواد مخدر یا الکل، ورزش بیش از حد و پرخوری و از همه مهمتر وسواس در هرکاری در طولانی مدت آسیب‌رسان به روان خواهد بود.
منبع:
