کارخانه تفکیک زباله واقع در سایت پسماند «صفیره» با ۱۲۰کارگر در نزدیکی روستایی به همین نام در بخش غیزانیه اهواز، وظیفه تفکیک زباله شهری و گاه بیمارستانی را بر عهده دارد. این کارخانه پس از ۸سال فعالیت از بهمن سال گذشته اوضاع بسامانی نداشت و از شهریور به‌طور رسمی تعطیل شد. ۶۳کارگر زن این کارخانه که اغلب سرپرست خانوار و از قشر ضعیف هستند، در روزهای گذشته بارها به تعطیلی آن اعتراض کردند.
مزایده‌ای که برگزار نشد
یکی از زنان کارگر سایت پسماند «صفیره» که به‌دلیل مشکل نخاعی همسرش سرپرستی خانوار را بر عهده دارد به همشهری می‌گوید: «کارخانه تفکیک زباله صفیره از سال۹۱تا ۹۴یک پیمانکار داشت که حقوق و مزایای کارکنان را بموقع پرداخت می‌کرد. اما از سال۹۴ سایت در اختیار سازمان پسماند قرار گرفت و پیمانکار تعیین شده بعد از ۲ سال بدون پرداخت حقوق کامل کارگران فرار کرد. پیمانکار بعدی ۹ماه سایت را در اختیار داشت، اما فقط ۳ماه بیمه برای کارگران رد کرد. سازمان پسماند بعد از این مرحله با فرد دیگری قرارداد بست که حق و حقوق کارگران را پرداخت می‌کرد.» به گفته او، از سال گذشته تا شهریور امسال فرد جدیدی با سازمان پسماند قرارداد داشت، اما کارخانه به دلایل مختلف ازجمله شیوع کرونا تعطیل بود و در این مدت، کارگران سرجمع ۳ماه کار کرده‌اند. این کارگر می‌افزاید: «قرار بود مزایده برای انتخاب پیمانکار جدید ۹دی انجام شود، اما خبری نشد. در ماه‌های گذشته یک‌بار کارخانه آتش گرفت، کابل‌ها و موتورهای شرکت را دزدیدند و حالا هم بلاتکلیف مانده‌ایم.»
قانونی برای حمایت از کارگران نیست
کارگران کارخانه تفکیک زباله قبلاً قرارداد مشخصی داشتند، اما از ماه‌های پایانی سال به ازای هر روز کار، حقوق می‌گرفتند. این را یکی دیگر از زنان کارگر می‌گوید که از سال۹۵در بخش تفکیک زباله مشغول کار شده. او از حقوق معوقه کارگران در دوره‌های قبل می‌گوید و به همشهری توضیح می‌دهد: «پیمانکاران سال به سال عوض می‌شوند و با تغییر قرارداد، حقوق ما از پیمانکار قبلی می‌ماند.» او با بیان اینکه کارگران فروردین امسال ۹روز، اردیبهشت ۱۰، خرداد کامل، تیر ۱۰و شهریور ۱۲روز سر کار بوده‌اند و از شهریور هم به‌طور کامل بیکار شده‌اند، می‌افزاید: «هر روز که کار نکنیم نه حقوق داریم و نه بیمه. پیمانکاران برای اجاره کارخانه ماهانه بیش از ۱۰۰میلیون به سازمان پسماند پرداخت می‌کنند و درآمد خوبی از تفکیک زباله دارند، اما به فکر کارگران نیستند و مانند کارگر غیرقانونی و مهاجر با ما برخورد می‌کنند. سازمان پسماند از پیمانکاران ضمانت‌نامه دریافت می‌کند، اما مشخص نیست چرا قانون محکمی برای حمایت از کارگران وجود ندارد.» او به‌دلیل بیکاری همسر، خرج خانواده ۶نفری خود را می‌دهد و در ماه‌های بیکاری با کمک یک خیر توانسته امور زندگی را بچرخاند و فعلا به امید وعده بازگشایی دوباره است.
بلاتکلیفی از مهرماه
کارگران کارخانه تفکیک زباله به هر جا که توانسته‌اند سر زده‌اند؛ شهرداری، شورای شهر، استانداری و حتی تهران، اما اعتراض‌شان فعلا به نتیجه نرسیده است. یکی دیگر از کارگران زن این سایت که برای پیگیری کارشان تا دفتر قوه قضاییه به تهران هم آمده است به همشهری می‌گوید: «از سال۹۱شروع به‌کار کردم. با واگذاری شرکت به سازمان پسماند، دردسرهای ما هم شروع شد.» او ادامه می‌دهد: «قرار بود مهر شروع به‌کار کنیم، اما در محل سایت آتش‌سوزی شد و بعد از آن هم مشکلات دیگر پیش آمد و فعلاً بیکار هستیم. بیش از ۱۲۰ کارگر از قشر ضعیف که به نان شب‌شان محتاج هستند در این کارخانه کار می‌کنند و به آن نیاز دارند.» تعطیلی کارخانه تفکیک زباله فقط کارگران زن را به دردسر نینداخته. کارگران مرد این کارخانه هم حال و روز بهتری ندارند. «رحیم» به‌عنوان نگهبان تا ۹۸در این کارخانه مشغول بوده است. او از دزدی وسایل و تجهیزات کارخانه در ماه‌های گذشته خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: «۳سال حقوق معوقه دارم و مشخص نیست کی قرار است آن را پرداخت کنند.»
با پایان قرارداد آخرین پیمانکار، مدیریت پسماند شهرداری اهواز به کارگران وعده داده بود با برگزاری مزایده از ابتدای دی به سر کار خود باز‌گردند، اما این وعده هنوز محقق نشده است و کارگران بلاتکلیف مانده‌اند. به گفته کارگران در ماه‌های گذشته یک مرحله مزایده برای واگذاری سایت انجام شده، اما این مزایده‌ها با بهانه‌هایی چون عدم‌استقبال و نبود پیمانکار به نتیجه نرسیده است. بیکاری، نداشتن بیمه و قرارداد، حقوق معوقه، بیماری‌های پوستی و عفونی و ریوی از مهم‌ترین مشکلات کارگران سایت پسماند صفیره است.
نوبت دوم مزایده در هفته جاری
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری اهواز با اشاره به برگزاری یک مرحله مزایده می‌گوید: «نوبت دوم مزایده در هفته جاری برگزار خواهد شد و با تعیین پیمانکار جدید کارگران سر کار خود برمی‌گردند.» رضا علیجانی با بیان اینکه قرارداد مزایده در مرحله جدید سه ساله است، می‌افزاید: «پیمانکار جدید ملزم به پرداخت بیمه و امضای قرارداد با کارگران است.» او تعطیلی ماه‌های گذشته را نتیجه تصمیم ستاد کرونای خوزستان، آتش‌سوزی جنب سایت و زمان‌بر بودن اورهال و راه‌اندازی مجدد سایت می‌داند.
