پایگاه اینترنتی شبکه “سی ان ان” (CNN) در گزارشی تحت عنوان “به بهار ایرانی سلام کنید” به گمانه زنی در رابطه با فرصت های پیش روی ایران پس از توافق هسته ای پرداخته و از “ایران در حال رشد” و “کشورهای عربی ناکارآمد” سخن به میان آورده است.
در این گزارش آمده است: «هفته گذشته، هفته ایران بود؛ از تنش ها بر سر دستگیری ۱۰ ملوان آمریکایی تا تبادل زندانیان و در نهایت اجرایی شدن توافق هسته ای …
البته مانند تمامی موضوعات دیگر در خاورمیانه ای که مملو از خشم و گسستگی است، تعامل با ایران نیز کاری است که باید فرآیندهای خود را طی نماید؛ مانند توافق هسته ای. اما یک چیز روشن است: ایران برخلاف جهان عرب پر اختلاف و ناکارآمد، در حال رشد اقتصادی و سیاسی است.»
سی ان ان در ادامه نوشت: شما می توانید بهار عربی را فراموش کنید؛ آن زمان گذشت. در عوض به بهار ایرانی سلام کنید. ما پنج دلیل برای این موضوع داریم؛
۱- اجرای توافق هسته ای
شکی نیست که پیشرفت در این موضوع از آنچه پیش بینی می شد، بهتر بوده است. ایران به تعهدات خود از جمله موارد مربوط به خارج کردن اورانیوم های غنی شده از کشور، برچیدن سانتریفیوژها و تغییر رآکتور اراک به حالتی که قابلیت تولید پلوتونیوم مورد نیاز برای بمب را نداشته باشد، عمل کرده است.
احتمالاتی که در رابطه با نقض توافق توسط ایران مطرح می شد، دیگر بسیار ضعیف به نظر می رسد. باید گفت حکومت ایران به توافقی بسیار خوب دست یافته و تمایلی ندارد که بازپس گرفتن دارایی های بلوکه شده و بازاری که شرکت های خارجی را به خود جذب کرده است، از دست بدهد.
هرچند ایران از کشوری که بیشترین تحریم ها را داشته به کشوری که بیشترین نظارت بر آن است، تبدیل می شود اما انتظار نمی رود که این کشور، بازی صبر استراتژیک خود را در رابطه با مسئله هسته ای رها نماید. حقیقت آن است که ایران پس از ۱۰ یا ۱۳ سال، با زیرساخت های عظیم و پیچیده هسته ای به حال خود رها خواهد شد.
۲- آزادسازی گروگان ها
بزرگترین شگفتی روزهای گذشته، نه اجرای توافق هسته ای، بلکه مذکرات محرمانه ای است که به آزادی تعدادی آمریکایی با تابعیت دوگانه انجامید. نتایج این دیپلماسی، تلخ و شیرین بود. اما در عین حال ایران به نتایج بسیار خوبی دست یافت: تشکری جدی از سوی دولت اوباما، بهبود چهره این کشور که اخیرا با به آتش کشیده شدن سفارت عربستان در تهران، خدشه دار شده بود و خلاص کردن خود از موضوعی که می توانست مشکل ساز شود.
۳- رابطه ایران و آمریکا
رویدادهای هفته گذشته در رابطه با ملوان های آمریکایی و مذاکرات بر سر زندانیان، نشان می دهد که اکنون دیگر مجرایی برای حل مشکل ها وجود دارد که روابط شخصی محکم میان جان کری و همتای ایرانی‌اش، محمد جواد ظریف این موضوع را تسهیل کرده است.
البته تصور ارتباط گسترده بین دو کشور نیز اشتباه است. روابط کشورها بر شخصیت ها استوار نیست بلکه منافع ملی و سیاست داخلی نقش اصلی را در این موضوع بازی می کنند و هنوز اختلافات زیادی میان ایران و آمریکا، بویژه در رابطه با مسائل خاورمیانه وجود دارد.
۴- متحدین آمریکا
یکی از بهترین راه های سنجش میزان موفقیت ایران این است که به سر و صدا و شکایت های دشمنان این کشور بنگریم؛ اکنون هم که صدای شکایت عربستان سعودی و اسرائیل به هوا برخواسته است.
اسرائیل و عربستان سعودی به اجبار به توافق هسته ای تن دادند چرا که چاره دیگری نداشتند. هر دو نگرانند که ده ها سال تنش میان ایران و آمریکا در حال تبدیل به همکاری است و آمریکا نقش محوری ایران در منطقه را پذیرفته است. عربستان سعودی دست ایران را در هر سوی خود می بیند -در بحرین، یمن و سوریه- و دیگر به جای نگران برای هلال معروف شیعی، نگران یک ماه کامل شیعه است.
اسرائیل نیز به درستی نگران است که توافق هسته ای در بهترین حالت، یک توافق کنترل تسلیحاتی است که تا یک دهه دیگر ایران را با ظرفیت دست یافتن به تسلیحات هسته ای -در صورتی که تصمیم به این کار داشته باشد- به حال خود رها خواهد کرد. هیچ کدام از این دو کشور، تضمینی که برایشان رضایت بخش باشد را از تعهدات سیاسی و نظامی آمریکا به دست نیاورده اند و اکنون امیدوارند که دولت بعدی ایالات متحده، دیدگاهی ناسازگارتر با ایران داشته باشد.
۵- منطقه
به نظر می رسد تمایلات منطقه ای ایران پس از توافق به همان حالت گذشته باقی مانده و آزاد شدن دارایی های بلوکه شده این کشور -۵۰ میلیارد دلار باشد یا ۱۰۰ یا ۱۵۰- به پیشبرد آن ها کمک خواهد کرد. ایران از حوثی های یمن حمایت کرده و عربستان را از این طریق در مشکلی بزرگ انداخته است. تهران در سوریه از بشار اسد حمایت می کند و در عراق نیز از شیعیان پشتیبانی کرده و در لبنان حامی حزب الله است.
در مذاکرات صلح پیش روی سوریه نیز ایران جایگاه ویژه ای خواهد داشت و ظرفیت حرکت دادن مذاکرات به سمتی که می خواهد و جلوگیری از نتیجه نامطلوب خود را دارد.
همه مطالب فوق نشان می دهد که امروز، ایران و نه هیچیک از کشورهای عربی، از مهمترین کشورهای خاورمیانه است که دارای ثبات سیاسی، پتانسیل اقتصادی گسترده و توان نظامی موثر بوده و یک قدرت منطقه ای است.
.JPG)
