گروه جامعه: تهران و کرج قرمز می‌شود؛ هشدارها داده شده بود اما نوروز ۱۴۰۰ مانند نوروز سال قبل نبود که اکثر مردم در هراس ویروس ناشناخته در خانه ماندند؛ نه از دید و بازدید عید خبری بود و نه سفرهای زیاد نوروزی.
امسال برای خیلی از افراد کرونا دیگر ترسناک نبود و با وجود هشدارهای خیز چهارم ویروس و گسترش نوع جهش‌یافته، تهران در ایام نوروز کاملا خلوت شده بود و بیشتر پایتخت‌نشینان به سفر رفته بودند.پیش‌بینی‌های متخصصان حالا به وقوع پیوسته و در اولین روز از سومین هفته فروردین تهران در میزان بستری و مراجعه سرپایی نسبت به گذشته رکورد شکسته است.
خیز کرونا در استان تهران در دو هفته نخست فروردین
کسانی که تعطیلات عید را در تهران بودند هم از خلوتی شهر لذت بردند و هم نگران هفته‌های آتی شدند که مسافران نوروزی برمی‌گردند و کرونا بار دیگر اوج می‌گیرد. اتفاقی که شنبه، چهاردهم فروردین به طور رسمی اعلام شد. دکتر زالی از افزایش چشمگیر آمار کرونا در استان تهران در دو هفته نخست فروردین خبر داده است.
فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونای استان تهران با تشریح جزییات این آمار می‌گوید: «بیشترین میزان مرگ‌ومیر در دو هفته اول فروردین مربوط به روز‌های هشتم، نهم و دوازدهم فروردین است.»زالی از فرصت‌سوزی در هفته‌های گذشته می‌گوید: «بالاترین میزان بستری مربوط به روز‌های دوازدهم و سیزدهم فروردین و بالاترین مراجعات سرپایی مربوط به سه روز گذشته است که برای نخستین‌بار نسبت به گذشته رکوردشکنی محسوب می‌شود.»
چرا این فرصت‌سوزی اتفاق افتاد؛ مردم چقدر مقصر هستند و مسئولان چقدر در اعمال محدودیت‌ها کوتاهی کرده‌اند؟ رحیمی شهروندی تهرانی است که پنج روز از تعطیلات را به استان مرکزی سفر کرده است. او به «شهروند» می‌گوید: «اگر واقعا قرار بر سفر نرفتن اجباری بود باید برای ورود به استان‌ها ممنوعیت پلاک غیربومی اعمال می‌شد؛ ما قبل از سفر رنگ شهرها و وضعیت استان‌های قرمز و نارنجی را بررسی کردیم. به علاوه در طول سفر هم در منزل پدری در شهر نراق بودیم و حتی دوست و آشنایان را در فضای باز و ماسک‌زده ملاقات کردیم.»
این شهروند در عین حال قبول دارد که در سفر نمی‌توان شرایط را کاملا کنترل کرد. اکثر کسانی که در ایام کرونا سفر کرده‌اند معتقدند که با رعایت دستورات بهداشتی کسی را در معرض خطر قرار نمی‌دهند؛ فرضیه‌ای که از سوی متخصصان و پزشکان کاملا رد می‌شود.
از سوی دیگر حکایت کسانی که در طول یک سال گذشته خود را از سفر و حضور در تجمعات اعم از میهمانی و مراکز عمومی محروم کرده‌اند تا خطر ابتلا را به حداقل برسانند، سوختن در آتشی است که دیگران شعله‌ور کرده‌اند.به گفته زالی توزیع جغرافیایی این مرگ‌ومیر و مراجعان سرپایی در استان تهران ناهمگن است؛ به طور مثال در حوزه مرگ‌ومیر در اسلامشهر، بهارستان، شرق و مرکز تهران بالاترین میزان را در هفته دوم فروردین داشته‌ایم.
بستری‌های تهران از ۳ هزار و ۷۰۰ نفر گذشته
در بحث مراجعان سرپایی هم به طور مثال پاکدشت و بخش‌هایی از شمال تهران بیشتر از سایر مناطق بوده که به گفته زالی ممکن است این شرایط در روز‌های آینده تغییر کند: «به دلیل الگوهای آتی که پیش‌بینی می‌شود، ممکن است الگوی تهران همگن‌تر شود.»تعداد میزان بستری‌های تهران از عدد ۳ هزار و ۷۰۰ نفر گذشته است. رقمی که در پنج ماه اخیر بی‌سابقه بوده است. زالی می‌گوید این رکورد عجیب است.میزان مراجعان سرپایی بین ۵ هزار تا ۷ هزار نفر در نوسان بوده است که به نظر می‌رسد با شروع به کار درمانگاه‌های محله‌ای، این میزان افزایش پیدا کند. نباید منتظر کاهش آمار باشیم اما با اتمام تعطیلات الگوی مراجعان سرپایی تغییر پیدا می‌کند.
زالی می‌گوید کماکان سالمندان گروه‌های حساس در کشور محسوب می‌شوند؛ در دو هفته اخیر ۴۳درصد مراجعان بستری بیماری کرونا و نزدیک به ۷۰درصد از مرگ‌ومیر در افراد بالای ۶۰ سال بوده است. دو هفته آینده برای این گروه‌های پرخطر حساس‌تر است.
ازدحام‌های آخر سال و ازدحام‌های ناشی از خرید و شلوغی‌های چهارشنبه‌سوری و مهم‌تر از همه سفرهای نوروزی بسیار زیاد پایتخت‌نشینان که به اذعان شاهدان شهر را بسیار خلوت کرده بود، به تعبیر زالی یک فرصت‌سوزی تاریخی در مدیریت ویروس کروناست و افسوس بسیار باقی می‌ماند.او معتقد است ما می‌توانستیم برعکس عمل کنیم و به ثبات و افول کرونا نزدیک شویم: «دو هفته آتی فرصت استثنایی است اگر از این دو هفته استفاده نکنیم متأسفانه با یک فاجعه در حوزه استانی مواجه خواهیم شد.»
هشدار زالی به تهرانی‌ها این است: «از هر گونه رفت‌وآمد غیر ضروری در سطح شهر اجتناب کنیم و اگر سفر رفته‌ایم دستکم چند روزی از ارتباط با دیگران به‌ویژه افراد پرخطر اجتناب کنیم.»متأسفانه در میان بسیاری از خانواده‌ها شرایط انگار به حالت عادی برگشته و مردم به روال عادی زندگی و رفت‌وآمد و جشن‌گرفتن و میهمانی رفتن‌ها می‌پردازند. اما همین رکوردشکنی آمار بستری و مراجعه بیماران به مراکز درمانی باید زنگ خطر باشد و مردم بدانند کرونا همچنان در کمین است و در این میان کسی مصونیت ندارد.هر تغییر مثبتی به حمایت جدی از سوی همه مردم نیاز دارد؛ زالی می‌گوید متأسفانه الگوهای رفتاری در دوران کرونا تغییر یافته است؛ این به منزله عادی‌شدن شرایط برای بسیاری از شهروندان است.فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونای استان تهران هشدار داده که مثبت‌شدن موارد تست سریع و پی‌سی‌آر در تهران افزایش بسیار چشمگیری داشته و هر گونه تردد غیر ضروری در شهر به منزله استقبال از مرگ است.تنها راه نجات از شرایط بحرانی این است که در دو هفته آتی رعایت شیوه‌نامه‌ها و توصیه‌های بهداشتی را به حداکثر برسانیم تا بتوانیم جلوی مرگ‌ومیر را بگیریم. در غیر این صورت همان طور که شنبه زالی اعلام کرد می‌توانیم با یک کاتاستروفی (فاجعه) در سطح تهران مواجه شویم.
تهران نارنجی است اما شرایط از سال گذشته بدتر است
«مراجعه‌کننده به مراکز درمانی بیشتر شده است اما هنوز قرمز نشده‌ایم.» مسعود مردانی در توضیح شرایط پایتخت به شهروند می‌گوید: «تخت‌های بستری اغلب پر شده یا در حال پر شدن است. البته تهران هنوز قرمز نشده است؛ شهر نارنجی است.»مردانی توضیح می‌دهد: «این دستمزد سفرهای نوروزی است و کاملا قابل پیش‌بینی بود.»حالا چه باید کرد تا دستکم از تلفات سنگین‌تر جلوگیری شود؟ این عضو ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: «مردم باید حسابی در ارتباطات‌شان دقت کنند. کسانی که سفر بوده‌اند، کنترل شوند و خودشان را قرنطینه کنند تا اگر ناقل هستند ویروس را به کسی منتقل نکنند.»به گفته این پزشک متخصص قرنطینه و اعمال محدودیت‌ها همچنان مهم‌ترین راه پیشگیری است. اینکه ادارات با کمترین ظرفیت کار کنند و مردم واقعا به سفرها و رفت‌وآمدهای درون‌شهری و برون‌شهری نروند تنها راه قطع زنجیره انتقال و بهبود وضعیت است.»مردانی می‌گوید: «سفر ضروری و غیر ضروری دیگر مطرح نیست؛ چون هر کسی برای مسافرت‌رفتنش یک بهانه جور می‌کند. سال گذشته را به یاد دارید که اکثر مردم در خانه بودند و سفر هم تعطیل بود. امسال شرایط به مراتب بدتر از پارسال است؛ ویروس جهش یافته بریتانیایی کشنده‌تر و سریع‌تر در حال انتقال است.»
