کوروش احمدی: یکی از سوالاتی که همیشه در جریان بحران‌ها برای مدیریت بحران در همه کشورها مطرح می‌شود این است که آیا برای کنترل بحران به کمک خارجی نیاز هست یا خیر. در جریان بحران جاری کرونا در کشور ما نیز طی یکی، دو هفته گذشته این سوال مطرح بوده است. اقدام دکتر ظریف در قدردانی از سازمان بهداشت جهانی و کشورهای دوست به خاطر کمک‌های آنها در مبارزه با کورنا و ارایه لیستی از نیازهای ضروری ایران حکایت از آن دارد که مقامات مربوطه دریافت کمک‌های بین‌المللی را ضروری دانسته و در این جهت اقدام کرده‌اند. فراخوان برای کمک بین‌المللی اقدامی است بسیار ضروری و بجا و شاید زودتر از این نیز باید در این زمینه اقدام می‌شد. این اعلام توسط وزیرخارجه و همزمانی آن با اعلام سه کشور اروپایی مبنی بر ارسال کمک‌های جنسی و مالی برای مبارزه با کرونا و نیز ورود ۶ کارشناس سازمان بهداشت جهانی و یک محموله ۸ تنی از ملزومات پزشکی، از جمله کیت تشخیص از طریق دوبی، اخبار خوبی در هنگامه اخبار نه چندان خوب است. در همین راستا، نحوه برخورد با اعلام آمادگی دولت امریکا برای کمک جهت مبارزه با کرونا نیز موضوع بحث است. ترامپ شنبه گذشته برای کمک به «ایرانیان در مورد کرونا» اعلام آمادگی کرد و گفت «تنها کاری که ایران باید بکند این است که این کمک‌ها را بخواهد.» یک روز قبل پمپئو، وزیر خارجه امریکا نیز اعلام کرده بود که «امریکا رسما از طریق سفارت سوییس پیشنهاد کمک به مردم ایران» را ارایه کرده که ظاهرا به ملزومات خاص برای مبارزه با کرونا مربوط می‌شود. این اعلام یک روز بعد از آن بود که وزارت خزانه‌داری امریکا رسمیت کانال سوییس برای کار با بانک مرکزی ایران جهت انتقال کالاهای انسان‌دوستانه به ایران را اعلام کرده بود. این اقدام در ادامه اقدامات مربوطه دیگر بود و ربط مستقیمی به ویروس کرونا نداشت.
البته امریکا اگر اندک حسن نیتی برای کمک به مردم ایران داشت حداقل کاری که می‌توانست انجام دهد این بود که معافیتی برای انتقال بخشی از پول‌های ایران از کشورهای آسیایی به این کانال بدهد؛ کاری که تاکنون به‌رغم تلاش سوییس انجام نشده است. واکنش سرد و منفی سخنگوی وزارت خارجه ایران در قبال اعلام آمادگی امریکا برای کمک قابل درک است، اما الزاما موضع درستی نیست. قابل درک است چرا که امریکا به ویژه طی سه سال اخیر حداکثر تلاش خود را برای ضربه‌زدن به زیرساخت‌های ایران انجام داده که شامل زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی کشور نیز شده است. به علاوه، با توجه به جنایاتی مانند ترور سردار سلیمانی مقامات ما نمی‌توانند وجهی مثبت برای حرکتی از ناحیه دولت ترامپ قائل شوند. با این حال باید در نظر داشت که بحران کرونا بحران خاصی است با مخاطرات خاص و نامعلوم. با توجه به همکاری‌های دو کشور در گذشته در شرایط مشابه، از جمله ایجاد یک بیمارستان صحرایی توسط امریکا در جریان زلزله بم، اکنون نیز واقع‌بینی در ارتباط با بحران کرونا ایجاب می‌کند که در صورت نبود آمادگی برای دریافت کمک‌های مستقیم از دولت امریکا، همکاری با نهادهای تخصصی و غیردولتی امریکایی مد نظر قرار گیرد. این سازمان‌ها در کشورهای مختلف می‌توانند کمک‌های موثری ارایه کنند. چین در جریان بحران کرونا برخلاف معمول از کار این سازمان‌ها در ووهان استقبال و صدور ویزا برای حضور آنها در محل را تسهیل کرده است. همچنین باید در نظر بگیریم که پیشنهاد کمک امریکا ریشه در نقطه ضعف دولت ترامپ دارد. آنها نگران سیر این بیماری در ایرانند و احتمالا پیش‌بینی می‌کنند در صورت تشدید این بحران، به خاطر لطمات ناشی از تحریم مورد شماتت جامعه بین‌المللی قرار گیرند. به علاوه، اگر ایران نتواند بیماری را به سرعت کنترل کند، اشاعه ویروس در منطقه و ماورای آن می‌تواند متحدان منطقه‌ای امریکا و پایگاه‌های امریکایی در منطقه با حدود ۷۰ هزار سرباز امریکایی را نیز تهدید کند؛ خاصه آنکه ممکن است زیرساخت‌های بهداشتی این کشورها نتوانند به تنهایی از پس سرکوب ویروس بر آیند. در داخل امریکا نیز همیشه انتقاداتی از دولت ترامپ به خاطر تحریم گسترده ایران مطرح بوده و در شرایط جدید این انتقادات ممکن است تشدید شود. سناتور الیزابت وارن جمعه گذشته طی نامه‌ای به وزرای خارجه و خزانه‌داری امریکا از آنها خواست تا با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا اطمینان یابند که تحریم‌ها علیه ایران مانع تحویل کالاهای انسان‌دوستانه به ایران نخواهد شد. ویروسی که با آن درگیریم، مرز نمی‌شناسد، درکی از دوستی‌ها و دشمنی‌های سیاسی ندارد و ملاحظات سیاسی را درک نمی‌کند؛ لذا با توجه به تهدید جهانی ناشی از این ویروس ضروری است کشورها نیز سیاست‌های خود را متناسب با ویژگی‌های این ویروس تنظیم کنند. ما با امارات هم مشکلات حادی داشته‌ایم اما در اقدامی بجا و درست کمک امارات برای انتقال هیات سازمان بهداشت جهانی و ۸ تن محموله اهدایی این سازمان با یک هواپیمای نظامی اماراتی را پذیرفتیم
