سوزان رایس، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، در یادداشتی در روزنامه نیویورک تایمز از عملکرد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور، در مواجهه با شیوع کرونا به شدت انتقاد کرد.
او در یادداشت خود نوشت: دونالد ترامپ همین سه هفته پیش خود را ”رئیس جمهور دوران جنگ“ نامید. وی در صفحه‌اش در توئیتر اعلام کرد ”ما در این جنگ پیروز خواهیم شد.“ به نظر می‌رسد وی بالاخره شدت بحران بیماری کووید ۱۹ را جهان با آن رو به روست، درک کرد.
گذشته از رجزخوانی‌های ترامپ، او درست می‌گوید: این مهم‌ترین جنگ از زمان جنگ جهانی دوم است و او کسی است که در راس این جنگ قرار دارد. متاسفانه، شمار اندکی از اقدامات وی نشان دهنده رهبری است که ما به عنوان یک فرمانده کل قوا در دوران جنگ به آن نیاز داریم؛ فرمانده‌ای که با نوع ویروسیِ جنگ جهانی سوم مقابله می‌کند.
درباره ویروس کرونا، دولت ترامپ طرح جنگی یا ”دستورالعملی“ را که دولت اوباما برای مقابله در صورت بروز بیماری‌های همه‌گیر تدوین کرده بود، کنار گذاشت. دولت ترامپ دفتری را در شورای امنیت ملی آمریکا برای هشدار زودهنگام و تضمین آمادگی دایر شده بود منحل کرد و به هشدار‌های جامعه اطلاعاتی درباره احتمال بروز بیماری همه‌گیر جهانی توجه نکرد.
در عین حال، وی بار‌ها تلاش کرد بودجه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، مؤسسه ملی بهداشت و بخش‌های اصلی اداره خدمات بهداشت و انسانی را کاهش دهد، و باعث شد دولت دستگاه‌های تنفس کافی نداشته باشد.
بدتر از آن، در حالی که ویروس در حال سرایت به کشورمان بود، تیم ترامپ قبل از شروع مبارزه با این بیماری، دو ماه مهم را از دست داد. قصور دولت ترامپ در اقدام سریع به محض دریافت هشدار درباره شیوع ویروس کرونا در اوایل ماه ژانویه، برای تولید و توزیع کیت‌های آزمایش کارآمد برای شناسایی مبتلایان و ردیابی شیوع ویروس، یا کمک به ایالت‌ها برای افزایش تخت‌های بیمارستان، تامین تجهیزات مهم و جذب کارکنان بهداشتی، تضمین کرد که ما جنگ را در حالی آغاز کرده‌ایم که در پشت خطوط دشمن گیر افتاده‌ایم.
در زمان جنگ، ما انتظار داریم سرانمان گزارش‌های درست و واقعی درباره دشمن و هزینه‌های جنگ در اختیارمان قرار دهد؛ همان کاری که فرانکلین روزولت پس از حمله به پرل هاربر انجام داد. در مقابل، رئیس جمهور ترامپ تا هفته‌های بیماری کووید ۱۹ را کم‌اهمیت می‌شمرد و آن را چیزی در حد آنفلوانزا می‌دانست. وی ماه ژانویه ادعا کرد ”اوضاع تحت کنترل است. همه چیز درست می‌شود.“ این باعث شد بسیاری از آمریکایی‌ها این تهدید را دست کم بگیرند و در برابر تدابیر ضروری حفظ فاصله اجتماعی مقاومت کنند.
رؤسای جمهور آمریکا فرماندهی را بر عهده می‌گیرند. آن‌ها از زیر وظیفه خود شانه خالی نمی‌کنند. اما آقای ترامپ ”به هیچ وجه مسئولیت“ اقدامات اشتباهش را بر عهده نمی‌گیرند. او رئیس جمهور قبلی، استیضاح، کارکنان بهداشتی و چین را مسئول شکست خود در مقابله زودهنگام و مؤثر با بیماری می‌داند.
رایس در ادامه نوشت: فرمانده کل قوا معمولاً یک فرمانده بلندپایه را مسئول اداره جنگ می‌کند و در کار او مداخله نمی‌کند. اما آقای ترامپ تلاش می‌کند خودش در کانون توجه باشد، افکار عمومی را گمراه می‌کند و اظهاراتی بیان می‌کند که بر خلاف توصیه و نظر کارشناسان بهداشت عمومی وی است. او موجب سردرگمی در این باره شده است که در مبارزه با این بحران چه کسی فرمانده اصلی است مایک پنس، معاون رئیس جمهور، دکتر دبورا بریکس، جرد کوشنر، یا پیتر ناوارو.
بهت‌آورتر از همه این است که وی گفت ”هدفش“ این است که شمار تلفات ویروس را در آمریکا به ۱۰۰ هزار تا ۲۴۰ هزار نفر محدود کند – این تعداد بیش از مجموع تلفات آمریکایی در همه جنگ‌ها از سال ۱۹۴۵ است.
فراتر از همه، ما در رویارویی با یک دشمنی مثل کرونا که روحیه افراد را تضعیف می‌کند، نیاز به فرمانده کل قوایی داریم که کشور را حول هدف جمعی و ایثار مشترک متحد کند. برای شکست دشمن مشترک، ما باید اختلافاتمان را کنار بگذاریم. رئیس جمهور ترامپ ترجیح می‌دهد به فرمانداران، خبرنگاران و هر کسی که به اندازه کافی ”قدردان“ تلاش‌های ضعیف وی نیست، حمله کند.
آقای ترامپ به جای دستور دادن به همه مردم برای ماندن در خانه، انتصاب یک مقام بلندپایه تدارکاتی فدرال، استمداد کامل از قانون حفاظت دفاعی برای جذب پرسنل بهداشتی و تامین و توزیع دستگاه‌های تنفس و ماسک در مکان‌هایی که بیش از همه نیاز است، باعث ایجاد وضع نابسامانی شده است که هر کسی باید خودش به فکر خودش باشد. ایالت‌های برای تامین تجهیزاتی که به شدت نیاز دارند، با قیمت‌های نجومی با یکدیگر رقابت می‌کند.
ترامپ با فرض کردن دولت فدرال صرفاً به عنوان نیروی پشتیبانی برای ایالت‌ها، به گفته جی اینسلی، فرماندار واشنگتن، وضع مضحکی ایجاد کرده است. اینسلی گفت: ”می‌توانید تصورش را بکنید که فرانکلین روزولت بگوید ”مردم کنتیکت، من پشت شما خواهم بود. برایتان در این نبرد آرزوی موفقیت می‌کنم.“ آقای ترامپ با قرار دادن ایالت‌های مقابل یکدیگر، به اختلافات سیاسیمان دامن می‌زند و تواناییمان را برای شکست ویروس مختل می‌کند.
در نهایت، آمریکا از دیرباز در جنگ بر حمایت متحدان تکیه می‌کند. در عوض، ما نیروهایمان را برای آزادسازی مناطق اشغالی می‌گماریم. در مبارزه با کووید ۱۹، ترامپ با تلاش برای خرید کل فناوری و راهزنی زنجیره تدارکاتی متحدانمان، موجب تضعیف آن‌ها شده است. او باید یک پاسخ بین‌المللی هماهنگ را هدایت کند تا از بازگشت ویروس پس از سرکوب آن جلوگیری کند و موجب بهبود اقتصادی جهان شود. در عوض، دولت سازمان ملل و گروه هفت را با پافشاری شرم‌آورش بر اعلام کوید به عنوان ”ویروس ووهان“ از بر عهده گرفتن رهبری بین‌المللی سر باز زده و فقیرترین کشورهای جهان را در مبارزه با این بیماری همه‌گیر نادیده گرفته است.
این مقام سابق آمریکایی در انتهای یادداشت خود نوشت: به خاطر بی‌کفایتی و فریبکاری ”رئیس جمهور زمان جنگ“ ما، هزاران آمریکایی، بی آنکه لازم باشد، جان خود را از دست خواهند داد. به نفع همه ماست که آقای ترامپ دست از رجزخوانی بردارد و به شایستگی و با عزم قاطع شروع به رهبری کند که استحقاق آن را داریم. اما بیایید خودمان را فریب ندهیم: تا زمانی که آمریکا رویه خود تغییر ندهد، ما محکوم به مبارزه با رهبری هستیم که داریم.
