گروه علمی: دوشنبه هفته گذشته و دوشنبه هفته جاری خبرهایی امیدوار کننده مبنی بر موثر بودن واکسن “کروناویروس” دو شرکت “مدرنا” و شرکت “فایزر/ “بایو ان تک” شنیدیم. اثربخشی واکسن کرونای شرکت “مُدرنا” بیش از ۹۴ درصد و واکسن کرونای شرکت فایزر ۹۰ درصد اعلام شد. اما یکی از مسائل مهمی که این دو واکسن را از هم متفاوت می‌سازد نحوه نگهداری آنها است چرا که شرکت فایزر اعلام کرده بود واکسن آنها باید در دمای منفی ۷۰ درجه سانتی گراد نگهداری شود اما شرکت مُدرنا اعلام کرده واکسن آنها برای نگهداری به چنین دمایی نیاز ندارد. مدرنا گفته این واکسن در دمای دو تا هشت درجه سانتیگراد که دمای یک یخچال خانگی استاندارد یا یک یخچال پزشکی است تا ۳۰ روز پایدار باقی می‌ماند. همچنین تا شش ماه در منفی ۲۰ درجه سانتیگراد قابل نگهداری است و سالم می‌ماند.در همین حال شرکت فایزر در مناطق کالامزو در میشیگان و پور در بلژیک بسته‌های ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ ویالی که هر یک حاوی پنج دوز است را در جعبه‌های عایق بندی شده مجهز به حسگرهای حرارتی روی یخ خشک، بسته بندی می‌کند تا سرمای مورد نیاز برای نگهداری واکسن‌هایش را فراهم کند. داروخانه‌ها و مطب‌های پزشکی که فاقد فریزر فوق العاده سرد ۱۵ هزار دلاری هستند، می‌توانند با پر کردن مجدد یخ خشک هر پنج روز یک بار، آن را در جعبه حرارتی حدود دو هفته نگه دارند و پس از خارجی شدن از جعبه حرارتی، واکسن را می‌توان به مدت پنج روز در یخچال نگهداری کرد. واکسن مدرنا به مدت ۶ ماه در دمای منفی ۲۰ درجه سانتیگراد یا در دمای یک فریزر استاندارد پایدار است. شرکت مدرنا اعلام کرد محصولش را می‌توان در دمای طبیعی یخچال تا ۳۰ روز نگه داشت.
شرکت آلمانی “کیوروک” در مسابقه واکسن آر.ان.ای پیام رسان کووید-۱۹ عقب مانده است اما هفته گذشته اعلام کرد که واکسن آن برای ۳ ماه در دمای پنج درجه سانتیگراد ثابت است. حتی نگهداری واکسنی مانند واکسن شرکت مدرنا که در دمای منفی ۲۰ درجه سانتیگراد حمل و ذخیره می‌شود در کشورهای در حال توسعه چالش‌هایی ایجاد می‌کند زیرا در این کشورها برق فریزرها ممکن است صحیح عمل نکند و یخ خشک نادر است. بسیاری از انواع واکسن‌ها باید از طریق زنجیره تأمین سرما ذخیره و حمل شوند. مقامات بهداشت عمومی حتی راه‌هایی برای نگهداری فوق سرد واکسن، بین منفی ۶۰ درجه سانتیگراد تا منفی ۸۰ درجه سانتیگراد در مکان‌هایی مانند جنوب صحرای آفریقا پیدا کرده‌اند. در آنجا طی پنج سال گذشته توسعه یک محفظه پیشرفته به نام” Arktek “به توزیع واکسن‌های ابولا که باید بسیار سرد نگه داشته شوند کمک کرده است. محفظه‌های Arkbek گران هستند و هر کدام حدود دو هزار دلار قیمت دارند اما قابل استفاده مجدد هستند و می‌توانند واکسن‌ها و یخ خشک یا الکل یا بسته‌های سرد مبتنی بر نمک را برای مدت زمان طولانی‌تر از یک جعبه عایق شده، سرد نگه دارند. برنامه تحویل جهانی بنیاد گیتس در حال آماده سازی برای افزایش تولید Arktek توسط یک شرکت چینی است تا در صورت نیاز برای واکسن کووید-۱۹ است آن محفظه‌ها را تولید کند.گزینه دیگر خشک کردن انجمادی واکسن‌های آر.ان.ای پیام رسان است. خشک‌کردن انجمادی(Freeze-drying) به‌طور خلاصه فرایندی است که طی آن ماده‌ای را منجمد می‌کنند و سپس با کاهش فشار سامانه، آب منجمد درون ماده مورد نظر را به طور مستقیم به بخار تبدیل می‌کنند. از این فرایند برای افزایش مدت نگهداری مواد غذایی و دارویی و همچنین آسان کردن حمل و نقل آنها بهره می‌برند.
