دکتر جلال الدین میرزای رزاز در ارتباطی ویدئو کنفرانسی با خبرنگاران با بیان اینکه تغذیه سالم در شرایط عادی، لازمه زندگی سالم بر محور توسعه پایدار در هر جامعه است، گفت: زمانی که با بحرانی مانند بحران این روزها در کشور یعنی بحران کرونا مواجه میشویم به طبع رعایت اصول تغذیه سالم، می تواند یکی از ارکان مهم و بسیار اساسی و اثرگذار در تامین سلامت و کوتاهتر کردن دوران این بحران باشد.
رئیس انجمن تغذیه ایران اظهار کرد: با شروع کرونا با فارغ التحصیلان رشته تغذیه که حدود ۹ هزار نفر در کشور هستند، در کنار مدافعان سلامت در همه مراکز درمانی و بهداشتی ارائه خدمت کردیم و به عنوان کار گروهی در درمان بیماران شرکت کردیم؛ کاردرمان و کار پزشکی کار گروهی است که هر جزئی در جای خود باید کار خود را انجام دهد.
وی ادامه داد: در بحران کرونا در بیماران بستری یک متخصص بیهوشی نمیتواند به تنهایی همه کارها را برای مریض انجام دهد و یک متخصص عفونی نیز نمیتواند صفر تا صد همه کارها را انجام دهد و هر کدام از ارکان نظام سلامت و تیم درمان در جایگاه خود، باید ایفای نقش و انجام وظیفه کنند تا نهایتاً خروجی خوبی داشته باشیم که بهترین خروجی کاهش مرگ و میر و کوتاهتر کردن مدت زمان اقامت بستری در بیمارانی که در مراکز درمانی ما بستری هستند، است.
وی گفت: تغذیه در کنار تمام ارکان سلامت و ارکان درمان نقش مهمی دارد و در کنار همه آنها به بهبودی زودتر بیماران مبتلا به کرونا کمک کند.
رزاز با بیان اینکه از شروع بحران تیمهای مختلفی را تشکیل دادیم و موفق شدیم که در زمینه پیشگیری از کرونا، از بعد تغذیهای با رعایت نکات تغذیهای از طریق تقویت سیستم ایمنی بدن دستورالعملی را به مردم ارائه دهیم، اظهار کرد: با همکاری اعضای هیات علمی سراسر کشور، معاونت درمان وزارت بهداشت، دفتر بهبود تغذیه و دستاندرکاران غذا و تغذیه کمک کردند که این دستورالعمل انجام شد و بلافاصله به زبان انگلیسی ترجمه و در اختیار سازمان جهانی بهداشت نیز قرار گرفت. همچنین دستورالعمل دوران نقاهت بیماران کرونا برای بیمارانی که پس از بهبود از کرونا دوران نقاهت را میگذرانند نیز آماده شد که آن دستورالعمل نیز ابلاغ شده تا بتوانیم شرایط خاصی را برای مردم در بعد تغذیه فراهم کنیم که با حمایتهای تغذیه از این بحران راحتتر عبور کنیم.
سوء تغذیه در حدود ۲۸ درصد بیماران بستری در بیمارستان ها
وی ادامه داد: در شرایط عادی بیمارانی که در بیمارستان های ما و حتی در بیمارستانهای دنیا بستری میشوند؛ درصدی از آنها دچار سوء تغذیه هستند. در ایران حدود ۲۴ تا ۲۸ درصد بیماران بستری در بیمارستانها دچار سوء تغذیه هستند که در این شرایط بحرانی که به وجود میآید باید به صورت ویژهتر و خاصتری به این مسئله توجه کنیم.
رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور در ادامه درباره تعداد کارشناسان و متخصصان تغذیه گفت: از لحاظ تعداد کارشناسان و متخصصان تغذیه، کشور در شرایط خوب و مطلوبی قرار دارد. تعداد فارغ التحصیلان تغذیه در کشورهای در حال توسعه حدود پنج دهم یا نیم به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است که در کشور ما حدود ۱۱ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است، پس به اندازه کافی فارغالتحصیل برای ارائه خدمت به هموطنان داریم و از این بابت نگرانی نداریم.
وی همچنین در خصوص استفاده از مکملها برای پیشگری از ابتلا و همچنین درمان بیماری کرونا گفت: در یک رژیم غذایی متناسب شعار ما رعایت تنوع و تعادل است. در صورتیکه در برنامه غذایی خود تمام اقلام را گنجانده باشیم ۸۵ درصد از نیاز ما به مواد غذایی تامین خواهد شد مگر در مواقع خاص که شخص یا با سوء تغذیه روبرو باشد و یا با بیماری زمینهای.
پاسخ دهی رایگان به سوالات تغذیه ای کرونا در اپلیکیشن تاک
وی در ادامه سخنان خود به رونمایی از اپلیکیشن تاک (تغذیه، ایمنی و کرونا) اشاره کرد و گفت: این اپلیکیشن با حضور حدود ۱۰۰ نفر از اعضای IT و تغذیه کار خود را شروع کرد و طی سه روز گذشته رونمایی شد. در این اپلیکیشن ۷۰۰ نفر از فارغ التحصیلان رشته تغذیه به صورت آنلاین و رایگان به سوالات مردم در بحران کرونا پاسخ میدهند. مردم میتوانند با مراجعه به کافه بازار نسخه اندروید این اپلیکیشن را دانلود کنند. در این اپ بستههای آموزشی متنوعی وجود دارد و سعی کردهایم تا حدود ۸۰ درصد از سوالات متداول مردم را به صورت پرسش و پاسخ جواب دهیم. با این حال همکاران ما آماده پاسخگویی به سایر سوالات هستند.
تغذیه مناسب؛ از داروهای درمان کرونا
در بحران کرونا، رژیم غذایی را کنار بگذارید
وی ضمن تاکید مجدد بر لزوم داشتن رژیم غذایی متنوع اظهار کرد: یکی از داروهای درمان کننده کرونا، تغذیه مناسب است. در صورتیکه بیماری زمینهای دارید و موظف به پیروی از رژیم غذایی خاصی هستید کمی شرایط متفاوت است، اما سایر افراد میتوانند تغذیه متفاوت را تجربه کنند. توصیه دیگر ما به کسانی است که از پیش از شیوع این بحران در رژیمهای غذایی کاهش وزن و لاغری بودند. از آنها میخواهیم رژیم غذایی را کنار گذاشته و سعی کنند به صورت متعادل از تمام مواد غذایی مصرف کنند.
ویتامین های موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن
رزاز در خصوص مصرف ویتامینها به عنوان مکمل غذایی گفت: ویتامینهای A، B و E میتوانند نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با بیماریها داشته باشند که خوشبختانه بخشی از ویتامینهای A و E در صورتیکه شخص رژیم غذایی متنوع داشته باشد تامین میشود. اما ویتامین D معمولا توسط نور خورشید تامین شده و در صورت نیاز افراد میتوانند با مصرف مکملهای ویتامین D کمبود آن را جبران کنند. دقت داشته باشید که این اتفاق تنها باید با توصیه پزشک بیفتد. البته افراد میتوانند برای تقویت سیستم ایمنی اقدام به مصرف ویتامین D به صورت ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد در روزهای مشخصی داشته باشند اما این نکته را در نظر بگیرید اگر از روغنهای غنی شده با ویتامین D و یا شیرهای غنی شده با آن استفاده میکنید مصرف قرص را با مشورت پزشک اندکی تغییر دهید.
مکمل هایی که در روزهای کرونایی توصیه می شوند
وی افزود: زینک و سلنیوم نیز مکملهایی هستند که در این دوران توصیه میشوند، اما حتما باید با مشاوره متخصص تغذیه آنها را مصرف کنید. از آنجایی که مکملها گروه دارویی هستند که فروش بدون نسخه آنها مجاز است باید توجه کنید که مصرف آنها را به شکل صحیح انجام دهید.
نحوه صحیح ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات در دوران کرونا
وی در پاسخ به سوالی در خصوص نحوه ضدعفونی کردن میوهها و سبزیجات در روزهای کرونایی گفت: این موضوع مربوط به ایمنی غذایی میشود که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در شرایط کنونی پیشنهاد میکنیم پیش از آنکه با آب خالی میوه و یا سبزی را بشویید در یک ظرف جداگانه چند قطره مایه ظرفشویی به همراه سرکه ریخته و با آب مخلوط کنید و اقلام غذایی مورد نظر را به مدت پنج دقیقه در آن قرار دهید، سپس آنها را خارج کرده و به خوبی با آب شستشو دهید به شکلی که مایع ظرفشویی و سرکه به خوبی از آنها شسته شود.
رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور ضمن اشاره به مشکلاتی که در استفاده از ظرفیت فارغ التحصیلان تغذیه در بیمارستانها وجود دارد تصریح کرد: طی دو دهه گذشته استفاده از فارغ التحصیلان تغذیه در بیمارستانها و بر بالین بیماری بسیار کاهش یافته است که به دنبال رفع این موضوع هستیم. این مقوله ثابت شده است که رعایت تغذیه صحیح میتواند باعث کاهش هزینه درمان و کاهش مدت زمان بستری بیماری در بیمارستان شود.
پیشنهاد ارایه بسته غذایی به افراد کم برخوردار در بحران کرونا
وی در پاسخ به سوالی در مورد وجود سوء تغذیه در بحران کرونا خاطرنشان کرد: سوء تغذیه به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از این عوامل مسائل اقتصادی است. در این شرایط گروههای آسیب پذیر و کمتر برخوردار ممکن است بیشتر متوجه این قضیه باشند که پیشنهاد ما ارائه سبد غذایی به این افراد به جای دادن کمکهای مالی است. البته این نکته را باید در نظر گرفت که برخی افراد طبق شرایط ذاتی بدن خود BMI کمتر از ۱۸ دارند که این موضوع سبب لاغری مفرط این افراد شده است. البته نمیتوانیم ادعا کنیم که میشود ظرف چند روز کوتاه مشکل سوء تغذیه را برطرف کرد بلکه نیاز به مدت زمان طولانیتری داریم اما استفاده از مکملها برای این افراد و قرار دادن مکمل در سبد غذایی آنها میتواند بسیار موثر باشد.
مدیریت وزن در روزهای کرونایی
رزاز در خصوص توصیههایی که در دوران نقاهت کرونا باید رعایت شود، گفت: طبق پیش بینیهای صورت گرفته در اپلیکیشن تاک علاوه بر آنکه نکاتی را برای رعایت تغذیه صحیح بیماران بهبود یافته قید کردهایم اقدام به تهیه فایلهایی برای انجام ورزشهای خانگی و متناسب با زندگی آپارتمان نشینی کردهایم. این روزها با وجود محدودیت در ترددها مشکلی ممکن است ایجاد شود اضافه وزن است که میتوانیم با رعایت نکات تغذیهای و انجام ورزشهایی در منزل آن را مدیریت کنیم.
رییس انجمن تغذیه ایران در خاتمه سخنان خود در خصوص استفاده از دمنوشها و گیاهان دارویی برای پیشگیری از کرونا تاکید کرد: اکنون اصلیترین مشکل ما ارائه اطلاعات غلط به مردم است. ما همواره طب ایرانی و سنتی را به عنوان طب مکمل قبول داشتهایم و میتوانیم از این طب در کنار درمانهای رایج پزشکی استفاده کنیم، اما شرط این موضوع آن است که به هیچ عنوان درمان اصلی را قطع نکرده و دقت کنیم. توصیههای طب ایرانی باعث ایجاد اختلال در درمان اصلی نشود. در این صورت پیگیری همزمان این دو طب برای درمان بیماری میتواند مفید باشد.