راجع به کرونا باید با تدبیر، احتیاط و بدون دلهره عمل کنیم

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی عصر شنبه در نشست فعالان بخش خصوصی اقتصاد کشور، با بیان اینکه رابطه بخش خصوصی و دولت هنوز به اندازه کافی نیست و مشکلات ما، به نظرم از اینجا نشات می گیرد، گفت: با ارتباط نزدیکتر بانکها، بخش خصوصی و بورس، می توانیم حرکت بزرگی را در عرصه اقتصادی ایجاد کنیم.

رئیس جمهور همچنین با تاکید بر اینکه “راجع به کرونا باید با تدبیر، حفظ اصول، احتیاط و بدون دلهره عمل کنیم”، اظهارداشت: اگر ما خالصانه و  با همه توان فکری و تدبیر برنامه ریزی کنیم، به خوبی از این مساله عبور می کنیم و حتی این شرایط می تواند گشایش جدیدی را در زندگی ما ایجاد کند.

پیش از سخنان رئیس جمهور، فعالان اقتصادی ضمن بیان دیدگاه های خود درخصوص شرایط اقتصادی کشور با توجه به شیوع ویروس کرونا و با قدردانی از رئیس جمهور و دولت برای حمایت از بنگاه های تولیدی و اصناف و صاحبان مشاغل با ارائه کمک های حمایتی و تسهیلات ، نظرات و پیشنهاداتی برای عبور از این بحران و بهبود شرایط تولید و کسب و کار در کشور ارائه کردند.

شافعی رئیس اتاق بازرگانی کشور، خوانساری رئیس اتاق تهران و نمایندگانی ازبخش های مختلف تولیدی و صنعتی از جمله تولیدکنندگان مرغ و تخم مرغ ، قطعه سازان خودرو، کنفدراسیون صادرات، حوزه گردشگری، صنعت لوازم خانگی و همچنین تعدادی از مدیران بانکی از جمله کسانی بودند که در نشست با رئیس جمهور نظرات و پیشنهادهای خود را مطرح کردند.

بهره گیری از مزیت دورکاری برای کاهش هزینه ها، عرضه سهام عدالت در بازار سرمایه، استفاده بیشتر از ظرفیت بخش خصوصی، تقویت دولت الکترونیک و استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای رونق کسب و کارها، حمایت دولت از بنگاهای کوچک و متوسط برای عبور از بحران کرونا با هدف حفظ شاغلان این کارگاه ها، تامین منابع بخش تولید از سوی بانک ها، حمایت از صنایع داخلی برای تحقق جهش تولید و همچنین ضرورت حمایت از بخش گردشگری با ارائه تسهیلات مناسب  از جمله موارد مطرح شده از سوی فعالان اقتصادی بود.

متن سخنان حسن روحانی رییس جمهور به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

ماه مبارک رمضان؛ ماهی که همه ما به میهمانی خداوند دعوت شده ایم همین که باور داشته باشیم همه در این ماه میهمان خدا هستیم، این بالاترین امید و نشاط و روحیه برای همه ما است.

مشکلات در زندگی هست و پیش می‌آید؛ در آن آیه قرآن می‌گوید گاهی غم‌ها، حزن‌ها، اندوه‌ها از یک طرف نیست، از چند طرف است؛ این لحظه در زندگی خداوند می‌گوید وقتی همه مشکلات با هم جمع می‌شود، یک آزمایشی برای انسان‌ها است که از یک طرف آنچه از دست رفته موجب حزن و اندوه نشود و از آن طرف آن چیزی است که به ما اصابت کرده و وارد شده و مشکلی که دامن ما را فرا گرفته است.

امسال تقریباً چنین شرایطی داریم و از چند طرف بر ما فشار آمده است؛ کشوری که در این شرایط، بیماری کرونا در برابرش است و آثار این بیماری هم در کنار خودش است و همه اقتصاد دنیا را دچار مشکل کرده است؛ یعنی در این صد سالی که همه درس اقتصاد در دانشگاه‌ها خوانده بودند، یک واحدی به نام کرونا نداشتند که اگر روزی کرونا بیاید؛ ویروس ناشناخته چه بلایی سر جامعه، سر سلامت مردم و بر سر اقتصاد می‌آورد و چگونه می‌شود.

این را در این دهه‌های گذشته هیچ دانشمند و اقتصاددان و هیچ دانشمند علم پزشکی پیش‌بینی نکرده بود که ناگهان با یک موجود ریز و پنهانی به نام ویروس کرونا مواجه می‌شویم که همه چیز زندگی را تغییر می‌دهد.

الان شکایت‌هایی که داریم برای این است که این ویروس سبک زندگی را عوض کرده است؛ بسیاری از شغل‌ها، بر مبنای اجتماع بوده یعنی عده‌ای بیایند در یک جایی در یک مجموعه‌ای تفریحی و هنری، جمع شوند و فعالیت اقتصادی بر مبنای جمع شدن است و این ویروس درست به عکس می‌گوید جمع نشوید و در کنار هم قرار نگیرید.

بسیاری از برنامه‌های زندگی ما بر مبنای این بوده که بهم نزدیک شویم؛ این ویروس به ما اعلام می‌کند که از هم باید فاصله بگیرید؛ می‌گوید پدر از پسر هم باید فاصله بگیرد؛ مادر از فرزند هم باید فاصله بگیرد؛ و یک همچون سبک زندگی در طول یک قرن گذشته سراغ نداریم.

یک چیزی در زمان حضرت موسی(ع) بود که وقتی آن طرف آمد و مشکلاتی با گوساله سامری ایجاد کرد، گفت مجازات این است که هیچ کس نمی‌تواند به تو نزدیک شود، تو مشکلی پیدا کردی که هر کس به تو دست بزند گرفتار می‌شود.

بنابراین مهم این است که این ویروس سبک زندگی را عوض کرده و بهم ریخته و چیزی می‌گوید که معمول ما این بوده که به عکس او همدیگر را به آن دعوت می‌کردیم.

این یک مشکل خاص و ویژه‌ای است که ما هم با آن روبرو شدیم؛ البته ما از یک طرف مشکلات کمتری داریم، از یک طرف مشکلات بیشتری داریم. چون ما در حال تحریم هستیم نمی‌توانیم وام بگیریم، نمی‌توانیم معاملات و تجارت با دنیا با سهولت انجام بگیرد؛ نمی‌توانیم با بانک‌های مختلف دنیا در تماس باشیم.

همه شما می‌دانید که قبل از تحریم اخیر یعنی سال ۹۷، چقدر اعتبار بانک‌ها آمده بود که پرداخت شود؛ یعنی بانک‌های بزرگ دنیا متعهد شده بودند که ۱۰، ۲۰، ۳۰ میلیارد برای پروژه‌های مختلف اعتبار در اختیار ما بگذارند و اینها یک مرتبه قطع شد و وقتی ارتباط ما با بانک‌های دنیا قطع می‌شود، فشار اقتصادی وارد می‌شود؛ وقتی فشار بر صادرات و روابط بانکی ما وارد می‌شود، این مشکل بزرگ بود و در کنارش این مشکل هم افزوده شده است؛ خیلی جاهای دنیا یک مشکل، دو مشکل دارند و ما یک مشکل اضافه داریم.

البته با این بحث قیمت نفت و تحولات اقتصادی که الان شاهد هستیم همه کشورهای منطقه، آنهایی که صادرکننده نفت بودند با مشکلات بسیار زیادی مواجه شدند.

مشکلات‌شان گاهی به خود ما هم برمی‌گردد. یعنی اگر یک کشور همسایه که زندگی‌اش متصل به نفت است بخواهد واردات داشته باشد و خرید کند و اعتبار بدهد بر مبنای نفت است؛ وقتی نفت‌اش قطع و بسته می‌شود تقاضای او کم می‌شود و وقتی تقاضای او کم می‌شود روی تولید ما اثر می‌گذارد.

خود ما هم البته در کاهش قیمت نفت حالا یک مقدار کمتر از دیگران ضرر کردیم و ضرر می‌کنیم و مشکلات فراوانی الان رو در روی ما قرار گرفته است.

در مجموع آنچه همه دولت‌ها در این آزمایش بزرگ تاریخی در آن قرار گرفتند اینست که چگونه اقتصادشان را اداره و سلامت مردم خودشان را تضمین کنند؛ این یک آزمایش بزرگی است و ما هم مبتلا هستیم.

شما به راحتی می‌توانید مقایسه کنید خیلی برای‌تان سخت نیست؛ چهره‌هایی که در خدمت‌شان هستیم با بسیاری از بازرگانان و افرادی که در کشورهای دیگر هستند ارتباط دارند؛ می‌بینند چه سختی‌هایی وجود دارد؛ یعنی یک کشوری وقتی طرف به ویروس کرونا مبتلا و محتاج بستری در بیمارستان می شود؛ اینکه شبی هزار دلار و در کشوری ۴ هزار دلار شارژ می‌شود، تا کشوری که اگر کسی مبتلا به ویروس کرونا شد مجانی درمان می‌شود، خیلی فاصله است.

بار سنگینی بر دوش دولت است و خداوند لطف کرد به ما که از اردیبهشت سال ۹۳، دنبال طرح تحول سلامت رفتیم و شرایط خوبی که برای ما بوجود آورد ؛ این همه پزشک و متخصصینی که از مرکز در شهرستان‌ها و روستاها پراکنده شدند؛ مراکز بهداشتی بوجود آمد؛ حتی متخصصین ما به شهرستان‌ها رفتند که قبلاً به مرکز استان محتاج بودند؛ شرایطی که در نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان و در تخت بیمارستانی بوجود آمد.

همین ۲ روز پیش در یکی از این افتتاح‌ها، وزیر بهداشت اعلام کرد که تا پایان سال ۸ هزار تخت جدید افتتاح می‌شود. این کار اندکی نیست، کار بسیار سنگین و بزرگی است.

از آن طرف تجهیزات درمانی، پزشکی؛  در تخت‌های مراقبت ویژه شرایطی است که می‌توانیم تأمین کنیم، یعنی بیمار، پشت بیمارستان در انتظار نمی‌ماند. این خیلی افتخار بزرگی برای کشور ما است.

حتی در برخی از کشورهای پیشرفته هم برای اینکه بیمار را جذب و درمان کنند یا در مراقبت‌های ویژه قرار دهند مشکلات فراوانی دارند؛ یا کاری که شرکت‌های دانش‌بنیان انجام دادند. شرکت‌های دانش‌بنیان ما در این ایام کارهای بسیار خوبی انجام دادند؛ البته قبل از این حوادث، شرکت‌های دانش بنیانی بودند که ونتیلاتور تولید می‌کردند ولی الان گسترش و افزایش داده و تقریباً نیاز ما را تأمین می‌کند؛ ممکن است این نیاز در روز ۱۰ عدد باشد و این شرکت به ما ۸ عدد بدهد؛ مثال می‌زنم وگرنه عددش این نیست.

اینکه خودمان الان می‌توانیم سی‌تی‌اسکن و ونتیلاتور را تولید کنیم، ماسک‌های N95 و مواد شوینده مورد نیاز را تولید و تأمین کنیم، کار خیلی عظیم و بزرگی است؛ این کار را شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی انجام داده؛ بخش دولتی فعال و بانک‌ها فعال شدند و همه به صحنه آمدند.

شما ممکن است بگویید اعتبار یا وام و تسهیلاتی که بانک می‌دهد به اندازه کافی نیست، اما بانک‌ها دست روی دست نگذاشتند. آمدند به صحنه و وارد شدند. اینکه در یک لحظه، در یک شب ۱۷ هزار میلیارد تومان به حساب مردم واریز می‌شود و در هفته بعد بقیه اینها تا حدود ۲۳، ۲۴ هزار میلیارد تومان به حساب مردم واریز می‌شود.

۲۴  هزار میلیارد تومان تقاضا ایجاد می‌شود، این برای کشور ما مهم است. ممکن است بعضی‌ها بگویند یک میلیون کم است؛ راست می‌گویند ، اما برای خیلی از خانواده‌ها، یک میلیون در این شرایط سخت مهم است؛ حالا توان ما این مقدار بوده است.

مردم می‌گویند دولت بیشتر بدهد و مگر دولت پول ندارد؛ دولت می‌تواند بیشتر بدهد، منتها به شرط اینکه محاسبه آثار و عواقب این را بکنیم، یعنی اگر نقدینگی را افزوده و بی‌پشتوانه کنیم، مشکلات دیگری را برای مردم درست می‌کند؛ آن را باید توجه کنیم.

بله کوتاه‌مدت می‌شود این کار را کرد و پول بیشتری را در اختیار مردم گذاشت، اما برای بلندمدت باید توجه کنیم که همه محاسبات را در این زمینه داشته باشیم.

در این حادثه‌ای که وارد شدیم؛ در این آزمایش و شرایطی که ورود پیدا کردیم که البته روزهایی بود برای مردم شاید سختی مضاعف بوجود آورد مانند ایام عیدنوروز و الان ایام ماه مبارک رمضان است و اینها هم در کنارش است.

هم مردم می‌بایست به میدان بیایند و هم دولت باید به میدان می‌آمد؛ هم می‌بایست کارآفرینان به میدان می‌آمدند، هم شرکت‌های دانش‌بنیان، بانک‌ها، نیروهای مسلح، نهادهای عمومی و همه به میدان می‌آمدند.

به نظر من در این زمینه، کشورمان  کشوری موفق بوده است؛ مردم مان مردم موفقی بودند؛ یعنی همه به صحنه آمدیم. دولت، بخش خصوصی، بخش عمومی غیردولتی، نیروهای مسلح، شرکت‌های دانش بنیان و از همه مهم‌تر کادر پزشکی و درمان ما به اندازه خودش؛ کادر پزشکی و درمانی واقعاً فداکاری کرد؛ الان تجهیزات بحمدالله به اندازه کافی به پرستار و پزشک‌مان می‌رسانیم، ولی روز اول اینطور نبود.

 روز اول برخی از این پرستارها و پزشک‌ها چون آمادگی صد در صدی برای همچون صحنه‌ای نبود، با خطر وارد صحنه شدند و ریسک کردند و سلامت و جان خودشان را فدا کردند.

امروز کار بزرگی انجام می‌دهند؛ این کار آسانی نیست؛ اینکه شما می‌بینید بخش بزرگی از افرادی که وارد بیمارستان می شوند الحمدالله به سلامت از بیمارستان خارج می‌شوند، کار عظیم و بزرگی است که انجام می‌گیرد؛ البته در تامین نیازمندی های بخش درمان و پزشکی ، بهداشتی، مواد ضدعفونی و نیازمندی‌های مردم، کار بزرگی در این ۲، ۳ ماه انجام گرفته است.

در دولت در نقطه‌ای بودیم که از ما خواسته شد نیازمندی‌های داخلی را می‌توانیم تأمین کنیم و مواد ضدعفونی و لوازم بهداشتی را می‌توانیم صادر کنیم و دولت به وزیر صمت این اجازه را داد که واحدهای تولیدی که مازاد تولید می‌کنند بتوانند صادر کنند.

این خیلی مهم است؛ از آن روز اولی که نیازمند بودیم و نیازمندی‌های فوری داشتیم تا امروز ۲ ماه بیشتر نشده است؛ امروز در یک نقطه‌ای قرار گرفتیم که در برخی از اقلام حتی قدرت صادرات هم داریم؛ یک خرده کمک کنیم حتی در کیت‌های تشخیص هم در آینده ممکن است تمام نیازمندی‌های داخلی ما تأمین شود، قدرت صادرات هم داشته باشیم و این خیلی مهم است.

به هر حال معاون علمی و فناوری در هیأت دولت اعلام کرد که در زمینه کیت سرولوژی در آینده نزدیک قادر به صادرات هستیم و بیش از نیاز داخلی تولید می‌کنیم. اگر اینچنین است معلوم است که یک توانمندی بالایی داریم و می‌توانیم در بخش بزرگی حتی صادرکننده باشیم. حالا در بخش دیگری نیاز داریم و باید نیازهایمان را تأمین کنیم.

همین امروز که داشتیم تصمیم می گرفتیم برای جلسه فردای ستاد ملی کرونا راجع به ماسک که در بعضی از موارد الزامی کنیم،  حالا به اندازه کافی است یا نیست، معاون وزیر صمت که در جلسه بود از وزیر بهداشت برای ۱۸ میلیون ماسک اجازه گرفت تا آن را آزاد کند.

این ۱۸ میلیون ماسک در اختیار وزارت بهداشت و درمان بود. به آنها گفتیم که اگر شما نیاز ندارید، این را آزاد کنید. همانجا وزیر بهداشت گفت نیاز نداریم و ۱۸ میلیون ماسک را آزاد می کنیم. معلوم است که می‌توانیم قدم به قدم جلو برویم و مشکلات را به تدریج حل کنیم و حتی قدم‌هایی هم بعداً برای صادرات برداریم. همین امروز هم در برخی اقلام، قدرت صادرات داریم و می‌توانیم این کار را انجام دهیم.

اینجا می خواهم نکته ای خدمت همه کارآفرینان و مسئولین عزیز عرض کنم که تلاش شبانه‌روزی می‌کنند و ما نامه‌هایشان را دریافت می‌کنیم و نقطه نظرات‌شان را می‌خوانیم و استفاده می کنیم.

امروز به یک تحول در بخش تولید نیاز داریم، یعنی ممکن است چیزی دیروز تولید می‌کردیم که بازار داشته اما در شرایط امروز ممکن است بازار نداشته باشد، خط تولید را باید عوض کنیم نباید معطل شویم.

فرض را باید در این بگیریم-  بدبینانه می‌گویم – که با کرونا ماه‌ها باید زندگی کنیم، چون برای ما روشن نیست که این موضوع کرونا آیا ۲ الی ۳ ماه دیگر تمام می‌شود، هیچ دلیلی نداریم که کی تمام می‌شود و چند ماه طول می‌کشد. چون این ویروس، ناشناخته و جدید است. خیلی بحث‌ها روی این ویروس است که چگونه است و چگونه بوده که جای بحث‌ آن اینجا نیست.

اما این ویروس در مجموع ناشناخته است و چون ناشناخته است و امروز درمان قطعی و واکسن برایش نیست، بنابراین با این خطر در اردیبهشت، خرداد و تیر مواجه هستیم.

مگر اینکه شما بگویید دنیا تا ۲ ماه دیگر به دارویی می‌رسد که درمان را ظرف ۴۸ ساعت یا ۳ روز قطعی می کند. اگر چنین شد چیز جدیدی است. ولی فعلا باید بلندمدت در نظر بگیریم. چون بلندمدت باید در نظر بگیریم، پس کسب و کارمان را بر آن مبنا باید تنظیم کنیم.

وقتی ما در یک شرایطی قرار می‌گیریم که می‌گوییم مسافرت رفتن باید محدود شود، یا در یک شرایطی باید در حد ضرورت اکتفا شود، اجتماعات مردم برگزار نشود و یا با همه پروتکل‌های بهداشتی باشد، شغل‌ها و کسب و کارها تغییر می‌کند. بخش عظیمی از کسب و کارهایی که بود، بر مبانی بوده که الان ناچار باید تغییر کند.

اولین درخواست من که  در دولت گفتم و اینجا هم خدمت شما می‌گویم، بر مبنای شرایط بدبینانه که با این ویروس دست به گریبانیم تا چند ماه دیگر و شاید تا آخر سال و نمی‌دانیم و برای ما روشن نیست، تولید و خط تولید را باید بر مبنای بلند مدت یک مقداری برنامه‌ریزی کنیم. الان خیلی چیزها است که در منطقه نیاز است و کشورهای اطراف نیاز دارند و به راحتی می‌توانیم صادر کنیم. یک سری چیزها هم هست که صادراتش سخت شده است.

وقتی صنعت در دنیا دچار وقفه و مشکل می‌شود، نمی‌تواند روی فولاد، مس و آلومینیوم اثر نگذارد، روی آنها اثر می‌گذارد. همه آْنها بر مبنای این است که آنجا فعال باشد تا از اینجا حرکت شروع شود.

وقتی رفت و آمدها و شرکت‌های حمل و نقل دچار مشکل می‌شوند، خود به خود مسأله بنزین، گازوییل، یا خود نفت خام، میعانات و همه اینها به طور طبیعی دچار مشکل می‌شود. پس ضرورت دارد بر مبنای شرایط امروز بیاییم طراحی کنیم.

در اینجا که وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی، معاون اقتصادی رئیس جمهور هستند عرض می کنم بانک های ما باید روی مسأله فکر کنند، به اعتقاد من، اگر تولیدکننده ای در داخل سال بتواند آنچه وام می‌گیرد برگرداند یعنی یا باید برود دنبال واحدهای تولیدی متوسط یا کوچک. یا اگر تولید بزرگ است باید برود دنبال تکمیل و اگر طرحی دارد، باید برود تکمیل کند.

یعنی رئیس بانک مرکزی به ما نگوید که آقا نقدینگی ما شد ۲۷ الی ۲۸ درصد،به گونه ای باشد که در اسفند محاسبه می‌کند این پول و نقدینگی اش برگشت خورده  باشد نه اینکه ۲۸ درصد نیست رفته ۲۵ الی ۲۳ درصد.اگر در داخل سال بتوانیم وام‌های کوتاه مدت را تنظیم کنیم اگر این شدنی باشد، بانک‌های ما دست و بالشان یک خرده بازتر می‌شود.

در این زمینه بانک مرکزی و وزیر اقتصاد بنشینند برنامه‌ریزی کنند. در این جلسه یک چیزی را متوجه شدم که فکر نمی‌کردم و برای من غافلگیرکننده بود. یعنی هنوز هم رابطه بخش خصوصی ما با دولت به اندازه کافی نیست و این خیلی بد است. مشکل ما به اعتقاد من از اینجا نشأت می‌گیرد.

اگر در این جلسه گفته می‌شود که آینده برای بخش دامداری، مرغداری ما برای مواد و نهاده‌هایش، فروش‌اش، بازارش و تقاضا شفاف نیست در حالی که برای من الان شفاف است پس معلوم است که رابطه من و بخش خصوصی با فاصله است و این فاصله‌ای که در کرونا گفتیم و باید مراعات کنیم برای اینجا نیست. اینجا باید ارتباط ما بسیار ارتباط نزدیکی باشد.

اینجا دیگر فاصله اجتماعی و فاصله هوشمند نداریم، باید ارتباط هوشمند داشته باشیم باید با هم رابطه داشته باشیم، رابطه فوری داشته باشیم.

یا اگر در این جلسه می‌شنوم که بانکی اعلام می‌کند و می‌گوید من می‌خواهم اموالم را در بورس بفروش برسانم ولی هنوز پیچ و خم وجود دارد، معلوم است که مشکل داریم و باید مشکل را حل کنیم. اتفاقاً خاصیت این جلسات، در ماه مبارک رمضان، یا غیرماه مبارک رمضان، برای من این است که مشکلات بخش خصوصی یک مقدار ملموس‌تر برای ما می‌شود.

این رابطه را باید نزدیک‌تر کنیم. این شورایی که بنا بود به طور مداوم تشکیل شود بین بخش خصوصی و بخش دولتی، اینها مداوم با هم مشورت کنند مشکلات‌شان را حل کنند که البته مقدار زیادی تشکیل می‌شود ولی معلوم است که کم است و باز نیاز داریم به جلسات و ارتباطاتی که این را حل کنیم.

مسأله دیگری که در اینجا می‌خواهم بگویم، مسأله بورس ما است. بورس انصافاً در این ایام، یعنی در ماه‌های اخیر، کلاً درخشید و در این ایامی که خیلی از کشورها بورس‌هایشان دچار مشکل بود، بورس ما الحمدالله دچار مشکل نبود، البته شورای عالی بورس، همیشه باید مراقبت کند و همیشه باید مواظبت کند و همیشه باید به گونه‌ای حرکت کند که به آینده مطمئن باشد.

بورس حرکت بسیار خوبی داشته است. اینکه بخش دولتی ما، سهام‌اش را باید عرضه کند – که از اول دولت یازدهم اصرار داشتیم و روی آن تأکید می‌کردیم –  الحمدالله بعضی از بخش‌ها یک حرکت خوبی انجام داده به نظر من بورس یک میدان بسیار خوبی است.

یعنی بانک‌ها را اختصاص دهیم به بنگاه‌های کوچک و متوسط و برای بنگاه‌های بزرگ، بورس باید به صحنه بیاید و معتقدم، اگر ارتباط بانک با بخش خصوصی و ارتباط بورس با بانک خصوصی را نزدیک‌تر کنیم، برندهایی در کشور ما هستند که در میان مردم اعتبار دارند  یعنی به محض اینکه اعلام کنند که اوراق برای من است و به اسم من است، مردم می‌آیند. گاهی وقت‌ها شاید نیازی از حمایت بانک در بعضی از موارد نداشته باشد.

بانک هم به راحتی می‌تواند حمایت کند و بیاید و قبول کند. بورس هم به راحتی می‌تواند بیاید و حمایت کند. این یک راه بسیار خوبی است ما در این شرایطی که امروز با آن مواجه هستیم، اگر بانک و بورس و بخش خصوصی در کنار هم قرار بگیرند، یک حرکت بزرگی را می‌توانیم ایجاد کنیم.

نکته دیگری که می‌خواهم به آن تأکید کنم، مسأله دور کاری است، همین که اشاره شد. مثلاً شرکت‌های خصوصی. از دولت بیاییم بیرون دولت یک مقدار سخت است که می‌خواهم حرف بزنم. بیاییم در بخش خصوصی، یک بخش خصوصی برای اینکه می‌خواهد ۱۰ نفر را استخدام کند، می‌گوید من حاضرم ۱۵ نفر استخدام کند، اما ۸ نفرشان بتوانند دورکاری را انجام دهند.

آن وقت می‌تواند، دستمزد کمتری بدهد. آن طرف هم که کارمند آن شرکت است. دیگر نیاز به رفت و آمد و کرایه ندارد وقت‌اش صرف نمی‌شود. فرصت بیشتر برای کار دارد. کارش را بهتر انجام می‌دهد. اینکه در این دولت پهنای باند در اینترنت به عنوان یک اقدام بسیار ارزشمند و البته برای دولت و من بسیار سخت بود، چون روزهای اول با یک سختی‌ توانستیم بیاییم این را بقبولانیم که نیاز داریم به پهنای باند و امروز می‌بینیم که فضای دیجیتالی چقدر می‌تواند به ما کمک کند.

الان کسب و کارها، باید تغییر کند. این را باید بپذیریم. قبل از کرونا هم می‌بایست می‌پذیرفتیم حالا به طریق اولی.شما دیدید قبل از کرونا هم بسیاری از کسب و کارها دیجیتالی‌اش راحت‌تر، بهتر، دقیق‌تر بود. حتی در خدمات بهتر.

طرف اگر فرزند خودش را سوار یک تاکسی معمولی می‌کرد می‌بایست امید به خدا و هم شماره تاکسی را یادداشت کند. ولی الان با یک وسیله‌ای رفت و آمد می کند که آنلاین می‌بیند این ماشین کجاست، آنلاین می‌بیند در کدام خیابان رفت و این امنیت آفرین است. یعنی فضا، فضایی است که برای جامعه ما امنیت آفریده است. اما در عین حال کار ما را هم سهل کرده، ارزان‌تر هم کرده است به مردم ارزان‌تر خدمت می‌دهد و با اعتماد بیشتر.

پس قبل از کرونا، یک تحولاتی پیش روی ما بوده، الان این تحولات بیشتر پیش‌روی ما در این شرایط است. به نظر من درست است، شرایط سختی امسال داریم. همه دنیا شرایط سختی دارد، ولی راجع به کرونا، باید، با تدبیر و بدون دلهره کار کنیم. البته اصول را مراعات کنیم. بله کرونا است، ما باید از آن فاصله بگیریم و او به سمت ما می‌آید ما باید از او فاصله بگیریم و چاره‌ای جز این نداریم.

به طور طبیعی هم عده‌ای این وسط در یک شرایط جوان هستند. سن‌شان و مزاج‌شان به گونه‌ای است که ممکن است با بیماری روبرو بشوند، عبور کنند و نفهمند. آنها برای افراد مسن و افرادی که دارای زمینه بیماری هستند، نیست این برای جوان‌هاست.

اما در عین حال همه باید مراعات کنیم، پس این یک واقعیتی است که امروز پیش روی ما است و وجود دارد و با این شرایط باید خودمان را سازگار کنیم.

نسبت به کرونا باید خیلی احتیاط کنیم ولی نباید دلهره زندگی ما را فرا بگیرد. زندگی راحتی داشته باشیم توأم با احتیاط و با همه دستورالعمل‌هایی که صادر می‌شود و آن دستورالعمل‌ها را باید دقت کنیم و عمل کنیم.

نسبت به زندگی هم با مشکلات مواجه شدیم اما باید این واقعیت را بپذیریم این سختی پیش روی ما است و شماها باید به ما بگویید.

من به آقای نهاوندیان هم گفتم برای بخش خصوصی و بخشی از دوستانی که فعالند و نامه می‌نویسند،  به ایشان بگویید که یک مقدار پیشنهاد روشن‌تر به ما بدهند.

پیشنهادها معمولاً در این وادی است، مالیات دیرتر گرفته شود، مالیات بخشوده شود، تسهیلات بانکی بیشتر شودو  حتی یک نفر برایم نوشته بود که شما این ۵ میلیارد وامی که می‌خواهید از صندوق بین‌المللی بگیرید را اینجاها خرج کنید، مثل اینکه مسلم شده که ما گرفتیم، آوردیم و در جیب ما است و برایم نامه نوشته بود که در این موارد صرف کنیم.

خواهش می‌کنم که یک مقداری پیشنهادها در این راه و در این راستا بیاید که چه تحولاتی می‌توانیم ایجاد کنیم. دولت باید چه کند. بورس و بانک باید چه کار کند.آنهایی که اموال مازاد دارند، باید چه کار کنند. چگونه صحنه را عوض کنیم و اعتماد دهیم. خیلی مهم است به یک تولیدکننده اعتماد دهیم و به او بگوییم نهاده تا پایان سال می‌رسد و به شایعات توجه نکند.

من می‌دانم این شایعات از کجا درست می‌شود. یعنی به محض اینکه یک نفر،یک نهاده می‌آورد و این نهاده‌اش در کشتی، در راه و یا در بندر است و بانک مرکزی همان روز به او پول نداده شروع می‌کند این شایعات را درست کردن و بهم می‌ریزد، برای اینکه روی ما فشار بیاورد، تا بانک مرکزی بیاید به هر نحو زودتر پول او را بدهد. دلیلش این است.

این شایعات از کجا در می‌آید؟ همان کسی که نهاده را آورده خودش شایعه را درست می‌کند. می‌گوید من شایعه درست می‌کنم هم نهاده من گران می‌شود، هم صف می‌بندند و هم بانک مرکزی را مجبور می‌کنم. خواهش می‌کنم در این مقطع خاص و حساس از این شیوه‌ها استفاده نکنید. این شیوه‌ها را کنار بگذاریم.

همه دست به دست هم بدهیم و بتوانیم از این مشکلات عبور کنیم، مطمئنم که اگر خالصانه با همه توان فکری‌ و تدبیرمان برنامه‌ریزی کنیم، ان‌شاء الله به خوبی از این مسأله عبور می‌کنیم. یک مقدار سخت است، اما این سختی‌ گاهی ممکن است یک گشایش‌های جدیدی هم برای زندگی ما درست کند. ان‌شاء الله عبادت‌های شما قبول، تلاش‌های شما هم برای کشور و مردم مورد قبول درگاه خداوند باشد.

انتهای پیام