محمدسعید حسینی –حقوقدان: مَهریه دِینی است بر ذمّهی زوج که به عنوان مدیون مکلّف به پرداختِ آن است. مادّهی ۲ قانون نحوهی اجرایِ محکومیت های مالی، حقِ تقاضای طلبکار در بازداشت کردن بدهکار تا زمان پرداخت و حصول برائت ذمّه را به رسمیت شناخته و جدا کردن بخشی از طلبکاران به بهانه ی اینکه طلبِ آنها ناشی از ازدواج است به مفهوم تحدید حقوق زنان تعبیر خواهد شد. به فرض مثال اگر زوجهای بدون ذکر در سند نکاحیه، یک سند تجاری مبیّن اشتغال ذمّه ی زوج را از ایشان دریافت کند، حق اعمال مادّه ی ۲ قانون نحوهی اجرای محکومیت های مالی و بازداشت مدیون (زوج) را خواهد داشت امّا زوج های که از این طریقه استفاده نکرده در اعمالِ مادّه ی ۲ قانون اخیرالذّکر جهت وصول مَهریه اش با مشکل مواجه خواهد شد! لهذا این امر موجب بیاعتمادی زنان به اسناد رسمی علی الخصوص سند نکاحیه می شود.
مقایسه تعداد ازدواج‌ها و طلاق‌های ثبت‌شده در سال ۹۸ می‌گوید که در کنار هر هزار ازدواج، ۳۱۸ مورد هم طلاق رخ داده است.
شاید حبس قاطع ترین مجازات قضایی برای محکومان مهریه باشد اما قطعا با وجود زمینه‌های لازم و آسیب‌های ناشی از آن در شرایط فعلی بهترین گزینه نیست براین اساس مجازات های جایگزین در این زمینه یک ضرورت است.
قانون حمایت از خانواده در زمینه مهریه با واقعیت مطابقت ندارد
با بررسی شرایط حاکم بر اقتصاد کشور و با عنایت به نرخ تورم و نقدینگی مردم هرچند موضوع رفع جنبه کیفری از مهریه بیش از۱۱۰ سکه با تصویب قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۹۱ به تایید وکلای خانه ملت رسید اما در شرایط فعلی این معیار قانونی چندان با واقعیت‌های مالی زندانیان مالی همخوانی ندارد.
علل مختلفی در تکلیف مرد به پرداخت مَهر بیان شده است از جمله:-
- دادن هدیه از طرف مرد
- اعلام تعهد مرد به تأمین زندگی و احتیاجات زن
- تأمین آتیهی زن
- جبران کمبودهای حقوقی زن علیالخصوص در مورد سهم الارث
- لحاظ و تعیین حقوق مالی زن
مَهر که مختص به مقررات اسلام است و در حقوق غربی همانند آن دیده نمی‌شود بر سه نوع است:-
- مَهرالمسمّی (تعیین شده بین طرفین عقد ازدواج)
- مَهرالمثل (براساس وضعیت خانوادگی و صفات زن و عرف محل تعیین میگردد)
- مَهر المتّعه (باتوجه به وضعیت مرد از لحاظ مالی معیّن می‌شود)
-حق زن در خودداری از تمکین خاص (مادّهی ۱۰۸۶) تا وصول و دریافت مَهریه مطلق است و درصورت عدم ملائت مرد نیز به رسمیت شناخته می‌شود. همچنین استفاده از ضمانت اجرای این حق موجب ناشزه تلقی شدن زن نخواهد بود.
باید بدانید که ضمن عقد ازدواج با دو گزینه در خصوص مهریه روبرو هستید!
عندالمطالبه یا عندالاستطاعه
به زبان ساده عندالمطالبه بودن مهریه بدین معناست هرزمان و در هرشرایطی زوجه طلب مهریه خود را بنماید زوج مکلف به تهیه و تحویل آن می باشد و در صورت عدم تحویل مهریه قابل پیگیری قانونی از طریق دادخواست به دادگاه صالح و محکومیت زوج به پرداخت می باشد
لکن در مهریه عندالاستطاعه زوج میبایست زمانی که زوجه طلب مهریه اش را می نماید استطاعت و توانایی تهیه و پرداخت را داشته باشد .و اثبات این امر به عهده زوجه می باشد.درصورت عدم اثبات مسئولیتی برعهده زوج نیست و نمی توان از وی مطالبه قانونی کرد.
اگر به هر دلیل بخواهید مهریه عند الاستطاعه را از همسرتان بگیرید،اول باید ثابت کنید که او استطاعت پرداخت آن را دارد.
اگرتوانستید این کار را انجام دهید آنگاه دادگاه بررسی را آغاز می نماید.
و ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که در صورت انتقال اموال به قصد فرار از دین و اثبات این نکته نزد دادگاه،علاوه بر ابطال انتقال مال و بازگشت،برای زوج نبیه کیفری نیز در پی خواهد داشت.
اما در خصوص مهریه های بیش از ۱۱۰ سکه بهار آزادی
در میان مردم به اشتباه ذکر می‌شود که مهریه‌های بیشتر از ۱۱۰ را نمی‌توان دریافت کرد، در مهریه‌های بیش از ۱۱۰ سکه زوجه باید به دادگاه اثبات کند که زوج توانایی پرداخت این تعداد سکه را دارد..
در دین اسلام برای مهریه ، مقدار معینی تعیین نشده است، بلکه این موضوع به توافق زن و مرد بستگی دارد. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش اقتصادی و اجتماعی داشته باشد، می‌تواند مهریه قرار گیرد؛ همانند طلا، نقره، املاک، پول‌های رایج، لوازم زندگی و حتی آموزش .فقط نکته اساسی این است که چیزی که مورد مهریه قرار می گیرد باید مالیت داشته
باشد.و مهریه های محال دروغی بیش نیست!
فرض مثال اگر شنیدید فلانی دست و پایش را مهر همسرش کرده ابدا باور نکنید.
چراکه امکان پذیر نیست!
قانون حمایت از خانواده که در سال ۹۱ به تصویب نمایندگان مجلس رسید، حد حمایت قانونی از مطالبه مهریه را تا میزان ۱۱۰ سکه اعلام کرد و مطالبه میزان بیش.تر از آن را منوط به وضعیت دارایی زوج دانست. در قانون جدید خانواده ذکر شده است که معیار ملائت در مطالبه مهریه ۱۱۰ سکه است، به این معنا که دادگاه فرض و اماره را بر این گذاشته است که زوج قابلیت پرداخت را دارد و اگر این تعداد چه به صورت نقد و چه قسط بندی پرداخت نشود حکم حبس صادر می‌شود..
زوجه میبایست درصورت طلب مازاد بر ۱۱۰ سکه استطاعت و دارایی زوج را بر پرداخت مقدار مازاد اثبات نماید و در غیر این صورت دیگر حبسی در کار نیست.
همچنین بدانید با توجه به وضعیت قیمت سکه و مهریه های کلان امروزی که کمتر کسی از عهده پرداخت آن بر میاید ، بعد از جلسه اول دادگاه مهریه که در صورتیکه دلیلی بر سقوط مهریه (پرداخت ، بخشش و…) وجود نداشته باشد زوج به پرداخت کل آن محکوم شده و سپس میبایست دادخواست اعسار و تقسیط بدهد تا وضعیت مالی و حساب های او بررسی شده و حکم به پرداخت قسطی با توجه به وضعیت شخص صادر گردد.
ودرنهایت هر شش ماه یکبار با توجه به شرایط نیز می توان دادخواست تعدیل در تقسیط را جهت بررسی مجدد تقدیم دادگاه نمود.
عاقلانه ازدواج کنید تا یک عمر عاشقانه زندگی کنید!
