صنعت فرش ایران از گذشتههای دور تا کنون از جمله صنایع دستی محسوب میشود که مورد توجه علاقهمندان زیادی حتی در خارج از مرزهای کشور هم بوده است و استان اصفهان نیز از پیشتازان تولید و فروش انواع فرش دستباف به شمار میرود. این کالا از مهمترین اقلام صادراتی کشور بوده که اکنون با توجه به مشکلات گوناگون داخلی و خارجی جایگاه ویژه خود را تا حدودی از دست داده است.
انتظار میرود در این عرصه برای رونق بیش از پیش فرش شاهد اقدامات موثری از سوی مسئولان باشیم اما بازار فرش خبر از موانع متعددی را میدهد که سد راه تولیدکنندگان این کالا و قفل محکمی بر فروش آن است.
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش استان اصفهان، با اشاره به وضعیت کنونی بازار فرش اظهار داشت: صنف فرش پیش از شیوع ویروس کرونا، با کروناهای دیگری دست و پنجه نرم میکرد مثل تحریم و وضعیت اقتصادی مردم و اکنون کرونا مزید بر آنها شده، اما نه به شکلی که برای اصناف دارای پیک شب عید مشکلساز شود ولی دامنگیر بوده و خریدار کم است، بازار نیز با فعالیت در نصف روز رونق ندارد و همچنین بسیاری هم اصلاً سر کار نمیآیند.
رحمتاله تجدد در خصوص قیمتها در بازار فرش بیان کرد: قیمت در کسب و کار فرش، مانند بقیه مشاغل از جمله لوازم خانگی، خودرو، طلا و خوراکی جهش نداشته و با یک نمودار صاف پیش میرود زیرا فرش کالایی نیست که مردم خیلی بر خرید مداوم آن پایبند باشند.
وی مشکلات اقتصاد جهان را یکی از موانع پیش روی صادرات فرش دانست و عنوان کرد: اروپا یکی از خریداران عمده فرش ایران بوده اما سالها است که این خرید به دلیل مشکلات اقصادی و سیاسی کاهش یافته است و نیز ناامنی کشورهای خلیج فارس که درصدی از فرش به این کشورها صادر میشد مثل امارات و کویت، باعث شد خرید آنها افت پیدا کند، همچنین در رابطه با کشورهای عربی به دلیل بسته شدن راهها پس از شیوع کرونا مانعی افزوده شد که فرشها مانند روال قبل فرستاده نشدند و به دلیل کرونا تجارت انجام نشد.
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش اصفهان افزود: تحریم یکی از عوامل اصلی در مشکلات فرش دستباف بوده است با توجه به اینکه این هنر عظیم ملی همیشه بعد از نفت در صدر کالاهای صادراتی بوده اما اکنون در ردیفهای پایینتر قرار میگیرد.
وی با بیان اینکه حمایتهای دولت در این زمینه ضعیف بوده است، تصریح کرد: اگر وامهام طولانی مدت با بهره کم بدهند تولیدکننده همت میکند و نیز اگر برای خریداران فرش امتیازی در نظر گرفته شود باعث میشود افراد برای خرید رغبت کنند؛ مثل دو سال گذشته که فراخوانی برای فروش خودروهای دپو شده در انبارها داده شد و به جای ۲۰ روز در ۶ روز ۱۲۵ هزار نفر نامنویسی کرده و سایت بسته شد و این به دلیل امتیازی بود که به مصرف کننده تعلق گرفت.
تجدد ادامه داد: اگر چنین امتیازی را به فرش اختصاص دهند مثلا ۲۰میلیون تومان و سازمان صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف، اتحادیههای صنفی فرش و تعاونیهای فرش دستباف نظارت داشته باشند شاید یک حرکتی در تولید و خرید فرش دستباف بشود و مردم مانند سالهای گذشته سرمایهای تحت عنوان فرش در منازلشان داشته باشد اما با سیاستهایی که باعث میشود به فکر مسائل دیگر باشند وضعیت فرش همین گونه خواهد ماند.
وی اظهار داشت: اگر به بازار سر بزنید میبینید که قیمت مغازههای فروش فرش از بسیاری از جاهای دیگر پایینتر است به این دلیل که کسبوکار در آن قفل شده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف اصفهان در ارتباط با بستههای معیشتی دولت برای اصناف بیان کرد: اگر به صنف فرش هم این بستههای معیشتی اختصاص یابد باعث بیرون آمدن کسبه از مشکلات میشود و همچنین اگر خریدار بداند که در صورت نیاز به فرش، خدمات و تسهیلاتی به او داده میشود وضعیت از این حالت خارج میشود.
وی با اشاره به انتقال صنعت فرش به وزارت میراث فرهنگی گفت: خیلی خوب است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یکی از اعضای متولی باشد که راهنمایی کرده و با هزینه و تبلیغات خود مشتریان این کالا را در خارج از کشور پیدا کند که این باعث تغییراتی در فروش فرش در خارج از کشور میشود.
گفتنی است، برای رونق دوباره صادرات فرش و همچنین فروش داخلی این کالا باید هم از تولیدکنندگان و هم از خریداران فرش حمایت شود و نیز علاقهمندان این کالای سنتی ایران در خارج از کشور به خوبی شناسایی شده و زمینه صادرات آن به سایر نقاط جهان فراهم شود. در این صورت میتوان امیدوار بود که فرش ایران دوباره بتواند جایگاه خود را در بازارهای خارجی و همچنین در منازل شهروندان ایرانی پیدا و حفظ کند و این نیازمند نگاه ویژه مسئولان در این خصوص است.