روح‌الله بیات، عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با ضمن اشاره به اینکه با توجه به تحریم‌ها و شیوع کرونا افزایش قیمت دلار قابل پیش‌بینی بود، اظهار کرد: در حال حاضر بخشی از افزایش قیمت دلار به‌دلیل کاهش فروش نفت است.
وی با اشاره به اینکه عمده جهش دلار به‌واسطه شیوع کرونا و اختلال در صادرات محصولات غیرنفتی ایران به وجود آمد، ادامه داد: بازگشایی مرزهای کشور از ترکمنستان، عراق، آذربایجان و پاکستان ۲ ماه به طول انجامید و اکنون با امضای برخی از موافقت‌نامه‌ها تردد امکانپذیر است.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: ورودی به خزانه کل کشور در خصوص ارزهای حاصل از صادرات محصولات غیرنفتی کاهش پیدا کرد که با گسترش صادرات در ماه‌های آینده به خصوص در تابستان این مشکل حل خواهد شد.
افزایش نقدینگی مساوی با تلاطم بازار ارز
وی تشریح کرد: افزایش نقدینگی ایجاد شده از سوی دولت تلاطم بازار ارز را به‌دنبال دارد؛ افزایش قیمت جهانی طلا نیز به افزایش قیمت دلار کمک می‌کند؛ بنابراین همه عوامل داخل اقتصاد ایران و عوامل بین‌الملل با تأکید بر بحث کرونا وضعیتی را ایجاد کرد که قیمت دلار افزایش پیدا کند.
بیات گفت: اینکه این روند پایدار خواهد بود یا خیر باید بگوییم که بانک مرکزی در هفته‌های آینده برای کاهش قیمت دلار در بازار دخالت خواهد کرد و کاهش قمیت دلار را شاهد خواهیم بود اما نباید انتظار داشته باشیم که دلار به زیر ۱۵ هزار تومان برسد؛ احتمال می‌رود دلار در کانال ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان گردش کند.
وی عنوان کرد: در شرایط فعلی با مجموع احتمالات ممکن است دلار به روند افزایشی خود ادامه دهد سپس با سیاست مداخله‌ای بانک مرکزی ریزش قیمت ارزها را شاهد باشیم؛ به عبارت دیگر بهتر است بگوییم سیاست بانک مرکزی در این است که مقداری این بازار را ریسکی کند بنابراین افراد باید دقت داشته باشند سرمایه‌گذاری در این شرایط مطلوب نخواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: به اعتقاد بنده بانک مرکزی به صبر خود ادامه می‌دهد سپس در نقطه‌ای بالاتر از قیمت کنونی حمله و بازار را با ریزش قابل توجهی مواجه خواهد کرد.
وی تشریح کرد: ایجاد نقدینگی در سیستم بانک مرکزی ایران و در واقع ارتباط آن با تأمین بودجه یک امر اجتناب‌ناپذیر است؛ اگر دولت به راحتی بتواند از سیستم بانک مرکزی پول قرض بگیرد و از این طریق مسائل مالی خود را پوشش دهد این امر تأثیر مستقیم روی ارزش پول ملی خواهد داشت چون گردش پول بیشتر شده و افزایش این گردش و نقدینگی نه تنها باعث تورم در ارز بلکه در سایر کالاها و دارایی‌ها نیز اثرگذار خواهد بود.
تأمین مالی از طریق مالیات فعلاً ممکن نیست
بیات اظهار کرد: تا پیش از این، دولت بودجه خود را از طریق فروش نفت تأمین می‌کرد و در حال حاضر با توجه به اینکه سهم فروش نفت در بودجه به کمتر از ۲۰ درصد رسیده و از سویی دیگر کاهش قیمت نفت و اوضاع نابسامان این بازار را شاهد هستیم پس نمی‌توانیم انتظار تأمین بودجه از این طریق را داشته باشیم. تأمین بودجه از طریق مالیات طبیعی‌ترین شیوه در دنیاست اما در شرایط رکودی و کرونایی تحقق درآمد مالیاتی نمی‌تواند به طورکامل محقق شود.
وی اشاره کرد: دولت درتلاش است ضمن تأمین بودجه از ایجاد نقدینگی بپرهیزد و در حال حاضر واگذاری دارایی‌های دولت در بازار سرمایه مهم‌ترین سیاست اقتصادی دولت است.
این استاد دانشگاه توضیح داد: ۸۰ درصد اقتصاد ایران دولتی است و اگر دولت برای تأمین بودجه از بانک مرکزی قرض بگیرد میزان نقدینگی در جامعه و در نهایت میزان تورم افزایش پیدا خواهد کرد بنابراین دولت باید توسط دیگر ابزارها بودجه خود را تأمین کند؛ عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس یکی از این روش‌هاست که از این طریق نقدینگی ایجادشده در جامعه را جذب خواهد کرد.
وی اشاره کرد: سیاست اقتصادی دولت ما را به سمت بهبود شرایط رکودی پیش خواهد برد؛ به واسطه بورس خصوصی‌سازی شفاف خواهد بود و مردم سهام خود را مدیریت خواهند کرد که همین مسئله باعث کاهش قیمت ارز و دلار خواهد شد.
بیات توضیح داد: در آینده نه چندان دور اگر استقبال از بازار سهام و بورس اوراق بهادار افزایش پیدا کرد همزمان می‌توان کاهش قیمت ارز و دلار را پیش‌بینی کنیم. اگرچه ممکن است ریزش بازار سرمایه برای برخی دل‌نگرانی ایجاد کرده باشد ولی به لحاظ فنی نمی‌توان از این بازار دل برید چون دولت عرضه‌های مهمی را خواهد داشت و مجدداً شاهد رونق آن خواهیم بود که این امر ارز را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد.
نمی‌توانیم بگویم دلار حباب دارد یا خیر!
وی در خصوص حباب دلار گفت: واقعیت امر این است که نمی‌توانیم به راحتی بگوییم چه میزان از قیمت دلار حباب است؛ وقتی شاخص بازار اوراق بهادار از چندهزار به یک میلیون واحد رسیده و چندین برابر بازدهی داشته است این سوال مطرح می‌شود که آیا این اتفاق نباید اثر خود را در بازار ارز بگذارد؟ بازار ارز خود را با دیگر بازارها انطباق می‌دهد؛ اگر چنانچه بازار سهام با جهش ارزش اسمی ظاهر شده باشد طبیعی است که نرخ ارز نیز افزایش پیدا کند.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: حال این سوال مطرح می‌شود که در اقتصاد ایران دلار باید چندهزار تومان باشد؟ در پاسخ باید بگویم سال ۹۷ مدل رفتاری خانوار، بخش خصوصی و تولید اقتصاد ایران موجب شد نرخ ارز از ۳۸۰۰ به ۱۵ هزار تومان برسد که در نهایت دخالت‌های بانک مرکزی موجب کاهش آن از ۱۵ هزار به ۱۱ هزار تومان شد چون اقتصاد ایران کشش دلار ۱۵ هزار تومانی نداشت.
بیات تشریح کرد: در وضعیت کنونی و رشد دیگر بازارها ممکن است قیمت ارز پایداری خود را بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان نشان دهد؛ بازارها با هم ارتباط دارند و افزایش قیمت دلار در این برهه زمانی طبیعی است به عبارت بهتر اگر چنانچه ما در بازار سهام ایران در شاخص‌های خاصی به ثبات برسیم آن ثبات به دیگر بازارها نیز سرایت خواهد کرد و خود را نشان خواهد داد؛ در حال حاضر به خاطر تلاطم بازارها قضاوت کردن در خصوص اینکه دلار چقدر حباب دارد قضاوت صحیحی نخواهد بود.
انتهای پیام
