روزنامه شرق نوشت: پنج محموله بنزین راهی ونزوئلا شد و تا اینجای کار دو محموله به مقصد رسیده و باقی در آب‌های آزاد بدون مشکل از کشوری تحریم‌شده به کشور تحریم‌شده دیگری رهسپارند. اینجا دیگر تخطی از قوانین تحریم‌های آمریکایی معنایی ندارد، زیرا ترس از تحریم، کشورها را از همراهی با ایران بازمی‌داشت اما ونزوئلا خود کشوری تحریم‌شده است و به قولی آب از سرش گذشته. سابقه همکاری بنزینی ایران و ونزوئلا به زمان ریاست‌جمهوری هوگو چاوز بازمی‌گردد؛ آن زمان که ایران واردکننده عمده بنزین بود و هنوز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارسی در کار نبود. مهم‌ترین کشوری که در آن دوره اصطلاحا هوای ایران را داشت، ونزوئلا بود؛ کشوری که اکنون به‌واسطه تحریم‌های آمریکایی، از تولید بنزین در پالایشگاه این کشور که در آمریکا مستقر است، بی‌بهره مانده و شدیدا نیازمند این محصول حیاتی است. کمبود بنزین در ونزوئلا تا اندازه‌ای جدی است که آن را به بحرانی امنیتی بدل کرده. حالا با عبور از آب‌های بین‌المللی، نفتکش‌های ایران بی‌توجه به تحریم‌های آمریکایی، هم جبران همراهی یار دیرین را می‌کنند و هم فعالیت اقتصادی خود را در قالب تهاتر بنزین با کالاهای گرانبها و فلزات ارزشمند به کار می‌گیرد. استراتژی هوشمندانه ایران در نادیده‌گرفتن تحریم، در چند قالب می‌گنجد؛ صادرات بنزین به کشوری در دوردست، توزیع گالن‌های بنزین در پنج نفتکش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای و تهاتر کالا در قبال بنزین و در آخر، حمل آن با شرکت هواپیمایی تحریم‌شده ماهان. تحریم آنچه تحریم شده، استراتژی جدیدی می‌خواهد که به نظر می‌رسد اکنون آمریکا در فکر آن است اما چنین ابتکار عملی از سوی ایران، بسیار گرانقدر است. حال اگر ایران بتواند در تبادلات تجاری خود تمرکز را روی صادرات بنزین و خدمات فنی و مهندسی و همچنین تجهیزات پالایشگاهی بگذارد و در قبال آن، فلزات مورد نیاز وارداتی ایران را از این تولیدکننده بزرگ دریافت کند، علاوه بر اقدام نمادین سیاسی، بازی برد – برد اقتصادی نیز رخ خواهد داد.
نفتکش‌های ایران، بمب روی دریا
حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در گفت‌وگو با «شرق» در بیان جزئیات صادرات بنزین ایران به ونزوئلا می‌گوید: با توجه به این که در تحریم‌های قبلی، هوگو چاوز به ایران کمک کرده بود و بنزین به ایران فرستاده بود، هم وظیفه اخلاقی و هم نیاز به یک بازار جدید تجاری داشتیم، بنابراین صادرات بنزین به ونزوئلا را در برنامه‌ها گنجاندیم. به همین جهت بخشی از محموله صادراتی، بنزین و بخشی کاتالیست اکتان‌بوستر بود تا بتوانند در پالایشگاه‌های خود، مشکل اکتان بنزین تولیدی را حل کرده و همچنین ظرفیت تولید بنزین خود را افزایش دهند.
حسینی با بیان این که بنزین در ونزوئلا به‌شدت افزایش قیمت داشته و به یک کالای نایاب بدل شده است، ادامه داد: اگر ایران بتواند به راه‌اندازی دوباره صنعت نفت و پالایش در ونزوئلا هم کمک کند بسیار ارزشمند است.
این فعال اقتصادی با اشاره به تحریم‌های آمریکا می‌افزاید: آمریکا مدعی است که تحریم‌های هوشمندانه‌ای را علیه ایران به کار گرفته است اما اکنون دو کشور تحریم‌شده اقدام به مبادله تجاری با یکدیگر کرده‌اند که خارج از قاعده تحریم‌های آمریکایی است. در عین حال، آمریکا نمی‌تواند به نفتکش‌های حامل بنزین حمله کند، زیرا آنها بمب در دریا هستند. شاید بتوان نفتکش را در کانال سوئز یا جبل‌الطارق نگه داشت اما در آب‌های آزاد نمی‌تواند آن را متوقف کند. مشخص بود که وقتی کشتی‌ها از جبل‌الطارق رد شدند، آمریکایی‌ها نمی‌توانند دیگر کاری کنند. خوشبختانه اتفاقی نیفتاد و فضای منطقه نیز متشنج نشد.
سخنگوی اتحادیه فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه می‌توان به بازار بنزین در ونزوئلا امیدوار بود، می‌گوید: چند سالی روابط ایران و ونزوئلا در کما رفته بود، حالا دوباره این روابط شکل گرفته و باید از فرصت همکاری با این کشور استفاده کرد. هرچند ممکن است تبادلات چندان منطق اقتصادی نداشته باشند اما اقدامی ضروری است. معلوم نیست بازار ونزوئلا برای صادرات بنزین تا چه اندازه پایدار باشد، اما ونزوئلا برای ایران مهم است و می‌توانیم به این کشور اکتان‌بوستر، کاتالیست و … و همچنین خدمات فنی، مهندسی صادر کنیم.
محموله‌ها ۴۵ میلیون دلار می‌ارزد
از او درباره رقم فروش این بنزین می‌پرسم. او پاسخ می‌دهد: بر اساس نرخ اعلام‌شده در رینگ صادراتی بورس انرژی، قیمت بنزین در هر بشکه، در محدوده ۳۵ دلار است که وزارت نفت بعضا با تخفیف پنج‌دلاری آنها را می‌فروشد. این رقم، قیمت خالص است و به آن تقریبا به همین میزان، هزینه حمل نیز اضافه می‌شود. بنابراین احتمالا هر بشکه بنزین صادراتی به ونزوئلا، کمتر از ۶۰ دلار نیست. با وجود این، این قیمت کماکان برای ونزوئلا دارای ارزش است.
به گفته او، کل پنج نفتکش حاوی محموله ۱.۵ میلیون‌بشکه‌ای با در نظر گرفتن هزینه ۳۰ دلاری در هر بشکه، حدودا ۴۵ میلیون دلار می‌ارزد که به آن، هزینه حمل نیز اضافه می‌شود.
شگرد ایران برای دورزدن تحریم
حسینی با اشاره به شگرد ایران در استفاده از نفتکش‌های کوچک می‌افزاید: ایران می‌توانست از یک سوئزمکس برای صادرات بنزین استفاده کند که یک میلیون بشکه ظرفیت دارد اما به هر دلیلی با پنج کشتی ۳۰۰ هزار بشکه‌ای محموله بنزین را ارسال کردند. البته این اقدام نیز هوشمندانه بود، زیرا اگر یکی از آنها دچار مشکل شد، با این اقدام می‌توانند سایر آنها را منتقل کنند.
مازاد بنزین به ونزوئلا صادر شد
این فعال اقتصادی با اشاره به بازار صادراتی بنزین ایران پس از افزایش تولید و کاهش مصرف در کشور، تصریح می‌کند: با راه‌اندازی فاز چهار پالایشگاه ستاره خلیج فارس، عملا تولید بنزین به بیش از ۱۱۰ میلیون لیتر در روز رسیده، در حالی که مصرف بنزین در کشور در بالاترین پیک خود، بیش از ۸۵ میلیون لیتر در روز نبوده است. اکنون با احیای کارت سوخت، مصرف به زیر ۸۵ میلیون لیتر در روز رسیده و با توجه به قرنطینه و شیوع ویروس کرونا و آثار تبعی آنها، این مصرف، کاهش بیشتری نیز داشته است.
او می‌افزاید: اکنون در سطحی از مشکل قرار گرفته‌ایم که اوپک برای اولین بار اعلام کرده تولید نفت ایران به زیر دو میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. وقتی مخازن پالایشگاهی پر باشد، مجبور هستیم ظرفیت پالایشگاه‌ها را کم کرده و تولید نفت را نیز کاهش دهیم. در این راستا دو اقدام را در نظر گرفتیم. ایران روی بازار کشورهای همسایه برای صادرات فراورده‌های نفتی حساب باز کرده است. برخی کشورها از مسیر ایران به افغانستان، ارمنستان، نخجوان و … فراورده‌های نفتی ترانزیت می‌کردند که جلوی آنها را گرفتیم تا بازار برای ایران باقی بماند. علاوه بر آن به دنبال بازارهای جدید هستیم که ونزوئلا یکی از این بازارهای صادراتی است.
انتهای پیام
