سالانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان کرمانشاه زیر کشت نخود می رود و کشاورزان این استان «خوشمزه‌ترین نخود جهان» را راهی سفره ایرانی‌ها و دیگری کشورها می کنند.
بخش زیادی از تولید نخود استان همچنان به روش سنتی انجام می شود و زحمت، انرژی و هزینه زیادی از نخودکاران می گیرد اما با این حال بیش از ۹۵ درصد از ۱۰۰ هزار تن تولید سالانه نخود در استان کرمانشاه به صورت خام و با کمترین سود از استان خارج و راهی سایر استان ها و خارج از کشور می شود و کمترین ارزش افزوده‌ای برای کشاورزان و صنعت استان به همراه ندارد.
بر همین اساس چند سال اخیر فرآوری نخود به یکی از مهمترین اولویت های بخش صنایع تبدیلی و غذایی استان تبدیل شده تا شاید سطح گسترده زیرکشت، تولید، عملکرد وکیفیت بالای نخود استان به کارخانه های بسته بندی و فرآوری منجر شود و با استفاده از ماشین آلات نوین، ثروت بیشتری برای استان به ارمغان بیاورد.
این در حالی است که شهر ۱۲ هزار نفری «مَمَقان» در منطقه آذرشهر آذربایجان شرقی، خود را به عنوان پایتخت نخودچی ایران و جهان مطرح کرده و بیش از ۹۵ درصد نخود تولیدی کشور را در هزار و ۳۰۰ کارگاه نخودپزی، تبدیل به ثروت می کند و سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون دلار ارزآوری دارد.
رییس شورای ملی نخود استان کرمانشاه در این باره در گفت و گو با خبرنگار شهر ممقان را شهر «نخودچی» و آذرشهر را مرکز «لپه» عنوان کرد و گفت: متاسفانه متناسب با تولید نخود در استان کرمانشاه، فرآوری آن انجام نشده و سرمایه‌گذاران به دلیل ترس از بازار و ناآشنایی با صنعت نخودچی، در این حوزه ورود نکرده اند.
«ناصر مرادی» افزود: نخود کرمانشاه دارای کیفیت و مرغوبیت بی‌نظیری است و اگر یکی دو واحد در زمینه تولید فرآورده‌های نخود کار کنند و بازار آن فراگیر شود، بسرعت تعداد سرمایه‌گذاران بیشتری در استان فعالیت می‌کنند که هم برای کشاورزان ارزش افزوده دارد و هم سهم زیادی در ایجاد اشتغال استان خواهد داشت.
طی دو سه سال اخیر چندین واحد بسته بندی حبوبات از جمله نخود در استان کرمانشاه راه اندازی شده تا خام فروشی این محصول را کمتر و صادرات آن را با ارزش افزوده همراه کند اما این صنایع هم بیشتر بر بسته بندی نخود متمرکز شده بودند و نخودپزی های موثری در استان تاسیس نشد.
به تازگی اما یک واحد صنعتی تولیدی «نخودچی و آردنخودچی» انحصار ممقان را بیش از پیش شکسته و این فناوری را وارد کرمانشاه کرده است که با توجه به رتبه اول استان در تولید نخود، می تواند فرصت مناسبی برای تکمیل زنجیره ارزش در این منطقه باشد.
این طرح با هزینه ۴.۵ میلیارد تومان توسط یک فعال بخش خصوصی در شهرک صنعتی هرسین تاسیس شده و برای هفت نفر اشتغالزایی کرده است اما مهمتر از هزینه طرح و اشتغال آفرینی آن، پنجره جدیدی است که به روی نخودکاران کرمانشاهی باز شده است.
خانم احمدیانی که روز یکشنبه ۱۷ بهمن ماه تولیدی خود را با حضور استاندار کرمانشاه به صورت رسمی به بهره برداری رسانده است، به خبرنگار گفت: نخودچی، صنعت ممقان است و تولیدکنندگان این بخش تمایلی ندارند، تجهیزات و فناوری خود را به دیگر استان ها بویژه استان های تولیدکننده نخود بدهند.
او گفت: ما پس از ۲ سال پیگیری و تلاش موفق شدیم، تجهیزات و روش های فرآوری و پخت نخود را به شهرستان هرسین بیاوریم که امیدواریم با حمایت مسوولان و ایجاد بازاری مناسب برای عرضه محصول خود، شاهد توسعه صنایع تبدیلی نخود در استان باشیم.
استاندار کرمانشاه هم در حاشیه افتتاح طرح، راه اندازی این تولیدی را «یک فکر نو» توصیف کرد و گفت: سال های سال محصولات فرآوری شده نخود مانند نخودچی از استان های دیگر وارد کرمانشاه شده است در حالی که خود ما تولید کننده برتر نخود بوده ایم.
«بهمن امیری مقدم» به خبرنگار افزود: اولویت مهم ما همواره جلوگیری از خام فروشی بوده است که حمایت از این نوع تولیدی ها می تواند هدف استان را محقق کنند.
او بر فعال سازی بازار مصرف نیز تاکید کرد و گفت: باید بتوانیم محصولات این واحد تولیدی را در فروشگاه های استان و سبد خانوارها وارد کنیم تا شاهد رونق و توسعه این واحد و صنایع مشابه باشیم.
امام جمعه شهرستان هرسین هم در مراسم افتتاح طرح، با تمجید از همت بخش خصوصی در تاسیس تولیدی نخودچی در این شهرستان گفت: صنعت نخودچی در انحصار شهر ممقان است و با توجه به درآمدزایی و اشتغال بالای آن، تولیدکنندگانش اجازه نمی دهند این صنعت به سایر استان ها راه پیدا کنند.
حجت الاسلام «حسین اجرایی» همچنین خواستار حمایت استاندار و مسوولان صنعت و کشاورزی استان از واحدهای تولیدی صنایع تبدیلی شد و گفت: این واحدها می توانند اشتغال خوبی ایجاد کنند.
صنعت نخودچی حدود ۱۵ هزار شغل در استان آذربایجان شرقی ایجاد کرده در حالی که کرمانشاه با وجود رکورددار بودن در تولید نخود کشور، تاکنون سرش از این صنعت بی کلاه بوده است.
بی شک حمایت از توسعه و بازار تولید و فروش نخودچی، می توانند یکی از اقدامات موثر در پایین کشیدن استان کرمانشاه از صدر جدول بیکاری کشور باشد؛ حمایتی که بخش خصوصی منتظر است در عمل آن را ببیند.
از سوی دیگر در کنار حمایت اقتصادی، باز کردن جا برای نخود در سبد کالای خانوار نیازمند آموزش و فرهنگ سازی درباره خواص نخود هم هست.
شاید شهروندان کمی بدانند که نخود حاوی مواد معدنی و مواد مغذی از جمله منیزیم، کلسیم، اسید فولیک، روی، آهن، فسفر، پتاسیم، ویتامین B۶ ، ویتامین C و آنتی اکسیدان‌ها است که مصرف آن برای کاهش خطوط و چین و چروک پوست، سلامت مو، جلوگیری از افزایش قند خون، کاهش کلسترول، بهبود قلب و عروق، سلامت استخوان، جلوگیری از بروز سنگ کلیه و داشتن خواب آرام مفید است.
