محمد رضا شمس اردکانی، مشاور وزیر و مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اظهار کرد: ما چهارمین ویدیو کنفرانس را با پزشکان و مسئولان طب چینی داشتیم و ویدیو کنفرانسی هم با پزشکان غیر کلاسیک در کشورهای مختلف دنیا داشتیم. تجارب در حوزه طب سنتی و مکمل به اشتراک گذاشته شد و چینی‌ها اذعان داشتند که ۹۰ درصد بیماران بهبودیافته از طب مدرن و سنتی چینی در کنار هم بهره برده بودند و از وزیر بهداشت درخواست کردیم مجوز استفاده از طب سنتی در پیشگیری و درمان کرونا را صادر کنند و به دنبال آن مطالعاتی در برخی بیمارستان‌ها آغاز شد تا مطالعه بتواند مجوز کمیته اخلاق را اخذ کند.
شمس اردکانی گفت: طبیبان چینی هم ادعا داشتند که طب سنتی ایران در کنار طب مدرن در درمان کرونا می‌تواند موثر باشد. ۲ داروی گیاهی با اخذ کد اخلاق در حال کارآزمایی بالینی هستند. باید توجه داشت که مرجع اظهار نظر در دارو و درمان وزارت بهداشت درمان است و نتایج مطالعات را سخنگوی وزارت بهداشت در آینده نزدیک اعلام خواهد کرد و داروهای طب سنتی در کنار داروهای شیمیایی در حال کارآزمایی بالینی هستند.
توصیه‌های طب ایرانی برای پیشگیری از کرونا موثر بوده است
مشاور وزیر بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا اتفاقات اخیر و بدبینی نسبت به طب سنتی در جامعه، این باور را می‌تواند به طب سنتی در جامعه بازگرداند یا خیر، گفت: هر کس به شیوه‌ای دارویی را تجویز کند، خود مردم هستند که می‌توانند تشخیص دهند، فی‌البداهه کسی نمی‌تواند دارویی را تجویز کند. طب سنتی ما یک مکتب با مبانی مشخص است.
او به تدوین پروتکل‌های طب سنتی و فعالیت فارغ التحصیلان طب ایرانی اشاره کرد و گفت: ۴۰۰ فارغ‌التحصیل طب سنتی و همین تعداد دانشجوی پزشکی طب سنتی و داروسازی سنتی داریم. ما از بازخوردهایی که داشتیم دریافتیم که توصیه‌های طب ایرانی برای پیشگیری از کرونا موثر بوده است و در صورت لزوم ویرایش‌های بعدی توصیه‌ها را منتشر خواهیم کرد.
مشاور وزیر بهداشت تصریح کرد: امور درمانی در حوزه کرونا اگر از طریق دفتر طب سنتی وزارت بهداشت باشد، ما اطلاع داریم و می‌توانیم اعلام کنیم. اینکه هرکس یک شیوه خاص داشته باشد، اگر شیوه‌ای بخواهد برای کرونا مورد استفاده قرار گیرد باید مسیر خاص خود را در وزارت بهداشت طی کند؛ در غیر این صورت از نظر دانشگاه قابل انجام نیست.
طب سنتی راهکاری برای تقویت سیستم ایمنی بدن
شمس اردکانی در پاسخ به سوال درباره اینکه طب سنتی راهکاری برای تقویت سیستم ایمنی بدن به منظور پیشگیری از کرونا تاثیر دارد یا خیر؛گفت: تقویت سیستم ایمنی بهترین کاری است که می‌توانیم برای مقابله با ویروس کرونا انجام دهیم، برای این کار اگر بخواهیم به دارو متوسل شویم، باید بگوییم که هیچ کس جز پزشک حق تجویز دارو را ندارد.
او ادامه داد: اینکه برخی افراد مواد غذایی را به‌عنوان پیشگیری و درمان برای کرونا مطرح می‌کنند، قابل تامل است و باید این موارد را پزشک تجویز کند، اما بهترین کاری که برای پیشگیری از کرونا می‌تواند موثر باشد، سبک زندگی سالم است. خواب کافی و به موقع در بالابردن سیستم ایمنی موثر است. استراحت خوب و ورزش به جا نیز بهترین کار‌های قابل انجام است. اینکه یک ماده غذایی که حتی در این فصل‌ها ممکن است ایجاد حساسیت کند، در بالا بردن سطح ایمنی بدن تاثیری ندارد.
شمس اردکانی تصریح کرد: بسیاری از افراد مدعی درمان کرونا هستند در حالی که در هیچ جای دنیا حرف قابل اتکا برای درمان کرونا گفته نشده است اما عده‌ای در فضای مجازی راه‌های درمانی برای کرونا مطرح می‌کنند. باید توجه داشت که طب سنتی یک مولفه بسیار مهم فرهنگی و تمدنی است که از نسل‌های دور به ما رسیده و به نسل‌های بعد منتقل می‌شود و باید از این نوع آسیب‌ها که مورد تایید علم و تجربه نیست دور نگه داشته شود.
در ادامه رضایی زاده، رییس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ادعا‌های برخی مدعیان طب سنتی و اسلامی درباره درمان کرونا بیان کرد: در فضای مجازی ادعا‌های زیادی پس از شیوع کرونا در حوزه طب سنتی مطرح شد و باید توجه داشت وقتی درباره یک دارو می‌توان ادعای درمانی کرد که بتوان در کارآزمایی بالینی اثربخشی دارو را در مقایسه با سایر روش‌ها ثابت کرد.
او ادامه داد: افراد به جای ادعا‌های دروغین بهتر است نتایج مطالعات خود را وارد کارآزمایی کنند اما آنچه که مورد تایید ماست دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت منتشر کرده است. آنچه مورد تایید دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت است، راهنمای بالینی خودمراقبتی است که در تلاقی اصول پزشکی رایج در طب ایرانی است.
رضایی زاده درباره داروهای گیاهی برای درمان کرونا تصریح کرد: چینی‌ها بیشترین تجربه را در حوزه درمان کرونا دارند و هیچ مرجعی نمی‌تواند داروی گیاهی را مستقل برای درمان کرونا استفاده کند. در چین حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد از داروهای گیاهی در کنار داروهای شیمیایی استفاده شد و در نتیجه اثربخشی این رقم به ۹۰ درصد رسید. به هیچ وجه نمی‌توان تنها از داروهای گیاهی و طبیعی برای درمان کرونا استفاده کرد و در هیچ جای دنیا این اقدام صورت نمی‌گیرد.
رییس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره نحوه نظارت بر کار عطاری‌ها تصریح کرد: فروش دارو به شکل آنلاین حتی داروی رسمی، غیرمجاز است مگر در داروخانه‌های آنلاین که از طرف وزارت بهداشت اجازه فعالیت دارند. عطاری‌ها نه به عنوان جایی که تجویز کننده دارو باشد و نه تشخیص دهنده بیماری، صرفا به‌عنوان مراکز عرضه گیاهان دارویی فعالیت می‌کنند، اما در ایران این موضوع ساماندهی نشده است.
رضایی زاده با اشاره به کارآزمایی‌های بالینی طب سنتی در درمان کرونا اظهار کرد: تاکنون مجموع درخواست‌هایی که به دست ما رسیده و غربالگری اولیه را انجام دادیم بیش از ۵۷ ایده پژوهشی به دست ما رسید که از این تعداد ۱۸ مورد در کمیته اخلاق کشوری کد اخلاق پژوهشی گرفتند و ۱۸ کارآزمایی بالینی مصوب طب سنتی داریم که برخی چند مرکزی هستند؛ برای مثال یک مطالعه در ۷ بیمارستان انجام می‌شود و پس از تایید کارآزمایی بالینی دارو وارد فاز تایید سازمان غذا و دارو می‌شود. در این مطالعات افراد در کنار داروهای شیمیایی داروهای گیاهی را هم دریافت می‌کنند.
رییس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: موضوع سیگار و مواد مخدر هم مانند مصرف الکل به اشتباه مطرح شده و هیچ شواهد علمی وجود ندارد که افراد معتاد به سیگار یا مواد مخدر بهبودی بیشتر یا ابتلای کمتری دارند؛ هیچ موضوع علمی این بحث را تایید نمی‌کند.
حضور متخصصان طب ایرانی در بیمارستان‌ها
رضایی زاده درباره حضور متخصصان طب ایرانی در بیمارستان‌ها گفت: در وزارت بهداشت دو فراخوان برای ایده‌های پژوهشی و حضور همکاران در بیمارستان‌ها بود. تاکنون تعداد زیادی از همکاران ما در ابتدای شروع بیماری در قم در کنار سایر پزشکان مشغول درمان و ویزیت بیماران مطابق طب مدرن هستند. حتی در میان برخی پزشکان طب ایرانی به بیماری مبتلا شدند. البته متخصصان طب ایرانی در چند بیمارستان حضور دارند و مداخلات غیردارویی را در بخش‌های مختلف انجام می‌دهند و برخی پزشکان ایرانی ضمن پژوهش، اعمال دارویی را انجام می‌دهند و این حضور در حال حاضر پر رنگ است البته تعداد متخصصان طب ایرانی در مجموع نسبت به سایر رشته ها، کم است.
او درباره برخورد حقوقی با مدعیان طب اسلامی بیان کرد: درباره طب اسلامی با مراجع عظام بحث شد؛ آنها تاکید داشتند که طب اسلامی نداریم بلکه آموزه‌ها السامی داریم که باید بررسی شود که آیا این آموزه‌ها اکنون برای سایر افراد قابل تعمیم است یا نه. باید توجه داشت روایت مستندی درباره طب اسلامی نداریم و در برخورد‌های حقوقی نقیصه‌ای وجود دارد که تا شاکی خصوصی وجود نداشته باشد امکان برخورد نیست، اما در مواردی مثل ورود یک مدعی طب اسلامی برای درمان کرونا و حضور در بیمارستان ما که موجب تشویش اذهان عمومی شد دادگاه ویژه روحانیت دستور بازداشت صادر شد و خوشبختانه سیستم قوه قضاییه حساسیت بالایی دارد.
رییس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ساماندهی طب سنتی توضیح داد: بحث ساماندهی یک موضوع فرهنگی است و آیین‌نامه‌ای قبلا تدوین و ابلاغ شده است و اخیرا یک بازنگری در آن ایجاد شده که به زودی ابلاغ می‌شود. آنچه در سطح جامعه اتفاق می‌افتد یک موضوع فرهنگی اجتماعی است که در طول زمان اصلاح می‌شود البته ما کمک رسانه‌ها را نیاز داریم.
او درباره اشتراک و تفاوت‌های طب ایرانی و چینی ادامه داد: در مفاهیم در زمینه گرمی و سردی حرف‌های ما با چینی‌ها مشترک است و در ۴ ویدیو کنفرانس‌ها هم تجربه اساتید ما که بر بالین حاضر شده بودند با برداشت متخصصان طب چینی داشتند، مشترک بود. در انتخاب گیاهان فارغ از برخی گیاهان که ما داریم و آنها ندارند و بالعکس، هم اشتراک نظر جدی و نزدیک به هم وجود دارد.
رضایی زاده در پاسخ به این سوال که آیا آقای روازاده پزشک هستند و مجوز طبابت دارند یا خیر، گفت: بله ایشان پزشک عمومی هستند البته مدتی بود که به خاطر تخلفات پزشکی از سوی سازمان نظام پزشکی منع طبابت شده بودند و پروانه طبابت ایشان باطل شده بود اما اخیرا توانستند به طبابت برگردند.
او ادامه داد: برخی از مدعیان طب سنتی درمان کرونا متواری هستند و به آنها دسترسی پیدا نشده که بازداشت شوند. سیستم جدید قوه قضاییه هم به این موضوع حساسیت دارد؛ امیدواریم با مواردی که سلامت مردم را به خطر می‌اندازد یا باعث تشویش اذهان عمومی می‌شود، برخورد جدی انجام شود.
متخصصان طب ایرانی و چینی مخالف مصرف سیر در بیماران کرونایی هستند
رضایی زاده در پاسخ به سوالی درباره تاثیر حجامت و بادکش در درمان کرونا گفت: هیچ گونه شواهد بالینی در زمینه تاثیر حجامت و بادکش در درمان کرونا و آنفلوانزا وجود ندارد. در راهنمای خود مراقبتی طب ایرانی وزارت بهداشت برخی توصیه‌ها شده است و باید توجه داشت ترجیح ما این است که مردم با فهرستی از موادغذایی آشنا شوند. او تاکید کرد: متخصصان طب ایرانی و چینی مخالف مصرف سیر در بیماران کرونایی بودند. در مورد زنجبیل هم چینی‌ها معتقد بودند که مقدار کم آن برای تقویت گوارش مفید است، اما تاثیری در درمان کرونا ندارد؛ بنابراین این توصیه‌ها غلط است و عمومی کردن آن درست نیست.
