فرادید؛ آزمایش غربالگری که در واقع روشی است که به‌کمک آن، مادران باردار از وضعیت ابتلای جنین خود به بیماری‌های مادرزادی و نواقص احتمالی آگاه می‌شوند. غربالگری به مشخص شدن وجود بیماری مادرزادی یا احتمال آن در جنین کمک می‌کند.
با این حال بیشتر آزمایش‌های غربالگری غیرتهاجمی هستند. یعنی برای انجام آن‌ها نیازی به شکافتن بدن نیست و ازطریق ابراز‌های پیشرفته، امکان مشاهده‌ی درون بدن میسر می‌شود. آزمایش‌های غربالگری معمولا مخصوص به سه‌ماهه‌ی اول یا دوم بارداری هستند. برخی از آن‌ها هم در سه‌ماهه‌ی سوم انجام می‌شوند.
طرح غربالگری عمومی پیش از زایمان ابتدای دهه ۸۰ در ایران آغاز شد، اما حالا با مخالفت کبری خزعلی، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده و تعدادی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم روبرو شده است.
مخالفان این مطرح می‌گویند که که سالانه دست‌کم ۲۵۰ تا ۳۵۰ هزار و حداکثر بین ۷۰۰ هزار تا ۲ هزار و ۱۰۰ سقط جنین در کشور در حال انجام است. این دسته از مخالفان این سقط‌ها را یک جنایت بزرگ از سوی مادران و افراد سقط کننده می‌خوانند.
البته طرحی هم در کمیسیون بهداشت و درمان در جریان است تا اجباری بودن آن را متوقف کند.
حسینعلی شهریاری رییس کمیسیون بهداشت مجلس در این باره گفته است که «این مساله در حد پیشنهاد است و اجبار به این مساله حذف شود، اما مادرانی که مایل به انجام این کار هستند یا دکتر متخصص برای آن‌ها چنین امری را لازم می‌داند کماکان می‌توانند غربالگری را انجام دهند و این پیشنهاد که هنوز هم تصویب نشده است تنها بحث «اجباری بودن غربالگری» را حذف می‌کند.».
اما وزارت بهداشت می‌گوید که این طرح اجباری نیست و به صورت اختیاری انجام می‌شود.
رئیس مرکز اطلاع رسانی وزات بهداشت در این رابطه گفته است که غربالگری بیماری‌های ژنتیکی جنین هیچگاه اجباری نبوده است و دستورالعمل وزارت بهداشت در این رابطه با مشارکت آگاهانه و داوطلبانه والدین، عملی شده و البته نقش موثری در کاهش موارد تولد بیماری‌های ژنتیکی از جمله سندرم داون و… داشته و خواهد داشت.»
غربالگری زایمان چیست؟
هدف این آزمایش‌ها وغربالگری‌ها تشخیص زودهنگام نقص‌ها و اختلالات کروموزومی و ژنتیکی در جنین است.
متخصصان می‌گویند که بهترین زمان انجام آزمایشات و غربالگری‌های دوران بارداری، قبل از تولد نوزاد است و با توجه به شرایط مادر و جنین در سه دوره انجام می‌شود.
آزمایش‌های غربالگری سه‌ماهه‌ی اول می‌توانند در ۱۰ هفتگی انجام شوند. این آزمایش‌ها معمولا شامل آزمایش خون و سونوگرافی هستند. موضوع موردبررسی در آن‌ها هم سلامت عمومی جنین و بررسی ابتلای او به بیماری‌های ژنتیکی مانند سندروم داون است.
موضوع دیگری که در آزمایش‌های غربالگری سه ماهه‌ی اول بررسی می‌شود، فیبروز سیستیک و مشکلات قلبی جنین است.
آزمایش غربالگری سه‌ماهه‌ی دوم هم مخصوص به ۱۴ تا ۱۸ هفتگی هستند و با بررسی آزمایش خون، مشخص می‌شود که جنین مبتلا به سندروم داون یا نقص لوله‌ی عصبی باز است یا خیر. نقص لوله‌ی عصبی باز، مجموعه‌ای از نواقص است که هنگام تشکیل مغز و طناب نخاعی بروز پیدا می‌کند. علاوه‌براینها، سونوگرافی هم انجام می‌شود.
آزمایش‌های غربالگری زایمان چگونه انجام می‌شود؟
در کل غربالگری زایمان شامل چهار مرحله از جمله غربالگری سندرم داون در سه ماهه اول بارداری، غربالگری سندرم داون در سه ماهه دوم بارداری (کواد مارکر)، غربالگری یکپارچه (Integrated) و غربالگری متوالی (Sequential) می‌شود.
غربالگری سه ماهه اول بارداری یک تست ترکیبی شامل آزمایش خون مادر و سنوگرافی است. این غربالگری می‌تواند به عنوان قسمتی از یک آزمایش ترکیبی و یا مرحله‌ای از یک روش غربالگری باشد. غربالگری سندرم داون در سه ماهه اول بین هفته ۱۱ تا ۱۴ بارداری قابل بوده و به وسیله آن ریسک سندرم داون (تریزومی ۲۱) و تریزومی ۱۳ و ۱۸ محاسبه می‌گردد.
