گروه اقتصادی: تیک تاک اپلیکیشن اشتراک گذاری ویدیو که متعلق به یک شرکت چینی است و از محبوبیت فراوانی در سراسر جهان پیدا کرده، مدتی است به دلیل نگرانیهای امنیتی مورد انتقاد قرار گرفته و از سوی برخی کشورها با مسئله ممنوعیت فعالیت روبه رو می شود.
تیک‌تاک، یک رسانه اجتماعی است که از طریق سیستم‌عامل آی‌آواس و اندروید قابل دسترس است. تیک‌تاک در آغاز با عنوان دوئین در سپتامبر ۲۰۱۶ در چین عرضه شد و عرضه آن برای خارج از چین، با عنوان تیک‌تاک و در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت. تیک‌تاک به کاربران اجازه می‌دهد که موزیک‌ویدئوهای بسیار کوتاه ۳ تا ۶۰ ثانیه‌ای بسازند.
اما این شبکه اجتماعی از سوی رئیس جمهور پیشین آمریکا و سایر سیاستمداران آمریکایی که نگرانیهای امنیت ملی را نسبت به این اپلیکیشن مطرح کرده‌اند، تحت فشار شدیدی قرار گرفت. ترامپ به بایت دنس که شرکت مادر تیک تاک است، ۴۵ روز مهلت داد تا درباره فروش فعالیت‌های آمریکایی تیک تاک با مایکروسافت مذاکره کند. روزنامه انگلیسی سان در گزارشی نوشت موسسان بایت دنس بزودی تصمیم خود برای ایجاد فروشگاهی برای تیک تاک در لندن را اعلام خواهند کرد.
سخنگوی تیک تاک در واکنش به این اخبار اعلام کرد جابجایی بین المللی تیک تاک در دست بررسی قرار دارد. بایت دنس یک شرکت جهانی است و در پی وضعیت فعلی، در حال ارزیابی احتمال استقرار مقر مرکزی تیک تاک در خارج از آمریکاست تا به کاربران جهانی خود بهتر خدمات رسانی کند. در همین رابطه، دولت انگلیس هم در این خصوص اعلام کرد محل مقر مرکزی تیک تاک یک تصمیم مربوط به این شرکت است.
پس از این موضوع تیک تاک در انگلیس با محدودیت روبرو شد؛ یک منبع آگاه به بلومبرگ گفته بود بررسی های دولت انگلیس احتمالا به این نتیجه خواهد رسید که تیک تاک مانند هواوی تکنولوژیز تهدید بزرگی ایجاد نمی کند اما همچنان توصیه خواهد شد دولت مانع انتقال اطلاعات کاربران انگلیسی توسط تیک تاک به خارج از کشور شود.
در نهایت پس از محدود شدن از سوی برخی کشورها طی ماه های گذشته اعلام شد که ممنوعیت آن به لایحه بودجه آمریکا اضافه شده است. درباره جزئیات این اتفاق می توان گفت سنای آمریکا به اتفاق آرا، به لایحه ممنوعیت استفاده از اپلیکیشن اشتراک گذاری ویدیوئی تیک تاک در همه تلفنها و دستگاه‌های دولت فدرال آمریکا که حامی اصلی آن جاش هالی، سناتور جمهوریخواه از ایالت میزوری بود، رای داد. این اقدام، منعکس کننده نگرانیهای سیاستمداران آمریکایی نسبت به احتمال استفاده تیک تاک و بایت دنس (شرکت مادر این اپلیکیشن) از اطلاعاتی است که کاربران آمریکایی به اشتراک می گذارند.
این ممنوعیت در لایحه تامین مالی دولت آمریکا گنجانده شده است. لایحه مذکور به مدیریت و بودجه کاخ سفید ۶۰ روز فرصت می دهد تا استانداردها و دستورالعمل‌هایی را برای سازمان‌های اجرایی تهیه کرده و آنها را ملزم کند تیک تاک را از دستگاه‌های فدرال حذف کنند. سازمان های ایالتی در لوئیزیانا و ویرجینیای غربی، جدیدترین آژانس‌های ایالتی شناخته شدند که استفاده از اپلیکیشن ویدئویی محبوب تیک تاک در دستگاه‌های دولتی را به دلیل نگرانیهای امنیتی، ممنوع اعلام کردند.
این تهدید چشمگیرترین اقدامی است که مقامات دولت و قانونگذاران آمریکایی که نگران افتادن اطلاعات کاربران آمریکایی به دست دولت چین هستند، علیه این شرکت انجام داده‌اند. تیک‌تاک متعلق به شرکت چینی بایت دنس است و بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در آمریکا دارد. همچنین برای نخستین بار است که تیک‌تاک در دولت دموکرات جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، به ممنوعیت احتمالی تهدید می شود. دونالد ترامپ، رئیس جمهور جمهوریخواه پیشین آمریکا، تلاش کرد تیک‌تاک را در سال ۲۰۲۰ ممنوع کند، اما در دادگاه‌های آمریکا شکست خورد. کشورهای متعددی در سراسر جهان نسبت به نزدیکی این شرکت به دولت چین و نگهداری اطلاعات کاربران، نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند؛ رویترز در گزارشی به بررسی کشورها و نهادهایی پرداخته که به ممنوعیت جزئی یا کامل تیک‌تاک اقدام کرده‌اند:
هند: هند تیک‌تاک و ده‌ها اپلیکیشن چینی دیگر را با این ادعا که به طور بالقوه برای امنیت و یکپارچگی کشور زیان آور هستند، در ژوئن ۲۰۲۰ در همه دستگاه‌ها ممنوع کرد.
افغانستان: افغانستان در حال مذاکره برای ممنوعیت تیک‌تاک و بازی ویدیویی PUBG است. طالبان ادعا می‌کنند که این اپلیکیشن‌ها، جوانان افغان را به بیراهه می‌کشند.
پاکستان: تیک‌تاک به دلیل آنچه که دولت محتوای غیراخلاقی و ناشایست در این اپلیکیشن اعلام شد، دستکم چهار بار ممنوع شد که آخرین ممنوعیت آن در ماه نوامبر به پایان رسید.
بلژیک: الکساندر دی کرو، نخست وزیر بلژیک، در ۱۰ مارس گفت که کارمندان دولت فدرال بلژیک دیگر مجاز به استفاده از تیک‌تاک در گوشی‌های کاری نخواهند بود.
کانادا: این کشور به دلیل خطرات امنیتی، تیک‌تاک را در دستگاه‌های دولتی ممنوع کرده است. دولت فدرال و سه رگولاتور حریم خصوصی منطقه‌ای کانادا اعلام کردند درباره تیک‌تاک بر سر نگرانی‌ها پیرامون جمع آوری، استفاده و افشای اطلاعات شخصی توسط تیک تاک، تحقیق می‌کنند. هیات خزانه‌داری کانادا در بیانیه‌ای اعلام کرد تصمیم برای استفاده از یک اپلیکیشن یا پلتفرم، یک انتخاب شخصی است اما دستورالعمل مرکز کانادایی امنیت سایبری به شهروندان کانادایی اکیدا توصیه می‌کند این ریسک‌ها را درک کرده و پیش از تصمیم گیری درباره ابزاری که استفاده می کنند، انتخاب آگاهانه انجام دهند.
آمریکا: کمیته سرمایه گذاری خارجی در آمریکا، نهاد امنیت ملی قدرتمندی است که در سال ۲۰۲۰ به اتفاق آرا توصیه کرد بایت دنس، تیک‌تاک را واگذار کند. در اوایل ماه مارس، قانونگذاران هر دو حزب بزرگ ایالات متحده لایحه ای را برای ممنوعیت این برنامه محبوب در ایالات متحده ارائه کردند. کنگره قبلاً در دسامبر ۲۰۲۲ لایحه ای را برای ممنوعیت تیک‌تاک در دستگاه های فدرال تصویب کرد.
ایالتهای آمریکا: تگزاس، مریلند، آلاباما و یوتا از جمله بیش از ۲۵ ایالت هستند که به کارکنانشان دستور داده اند از استفاده از تیک‌تاک در دستگاه‌های ایالتی خودداری کنند.
انگلیس و اسکاتلند: انگلیس هفته گذشته اعلام کرد که تیک‌تاک را در تلفن‌های دولتی ممنوع خواهد کرد و این ممنوعیت فوری اجرا خواهد شد. دولت انگلیس از مرکز ملی امنیت سایبری این کشور خواسته است آسیب پذیری احتمالی اطلاعات دولت از سوی اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی و مخاطرات پیرامون چگونگی دسترسی یافتن و استفاده از این اطلاعات حساس را بررسی کند.
شبکه اسکای نیوز گزارش کرد تیک‌تاک از تلفنها و دستگاه‌های پارلمان اسکاتلند حذف خواهد شد. به اعضای پارلمان اسکاتلند و کارکنان این نهاد قویا توصیه شده است تا تیک‌تاک را از دستگاه‌هایی که از آنها برای دسترسی به سیستمهای فناوری اطلاعات پارلمان استفاده می‌کنند، حذف کنند.
استرالیا هم به دلیل نگرانیهای امنیتی، تیک‌تاک را در دستگاه‌های دولت فدرال ممنوع کرد و جدیدترین هم‌پیمان آمریکا شد که علیه این اپلیکیشن ویدیویی چینی دست به اقدام می‌زند. این ممنوعیت منعکس‌کننده این نگرانیهای رو به رشد است که چین ممکن است از تیک‌تاک که متعلق به شرکت چینی “بایت دنس” است، برای جمع آوری داده‌های کاربران و پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده کرده و منافع امنیتی غرب را تضعیف کند. تیک‌تاک هم اعلام کرد از تصمیم استرالیا به شدت مایوس شده و این ممنوعیت را تحت تاثیر مسائل سیاسی و نه واقعیت، خواند.
در نهایت مجموع این اتفاقات سبب شد قانونگذاران مونتانا، لایحه‌ای را برای ممنوعیت فعالیت اپلیکیشن ویدئویی تیک‌تاک در این ایالت آمریکایی تصویب کنند. این لایحه، عرضه تیک‌تاک از سوی فروشگاه‌های اپلیکیشن برای دانلود توسط کاربران در مونتانا را ممنوع خواهد کرد. مجلس مونتانا با ۵۴ رای موافق در برابر ۴۳ رای مخالف، این ممنوعیت را تصویب کرد.
اگر این لایحه به قانون تبدیل شود، تیک‌تاک و همچنین اپل و گوگل که فروشگاه‌های اپلیکیشن موبایل را اداره می‌کنند، در صورت تخلف از این ممنوعیت، جریمه خواهند شد. هنوز معلوم نیست که این ایالت، چگونه ممنوعیت مذکور را اجرا خواهد کرد. این لایحه اکنون باید توسط گِرگ جانفورت، فرماندار مونتانا امضا شود.
تیک‌تاک، یک رسانه اجتماعی است که از طریق سیستم‌عامل آی‌آواس و اندروید قابل دسترس است. تیک‌تاک در آغاز با عنوان دوئین در سپتامبر ۲۰۱۶ در چین عرضه شد و عرضه آن برای خارج از چین، با عنوان تیک‌تاک و در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت. تیک‌تاک به کاربران اجازه می‌دهد که موزیک‌ویدئوهای بسیار کوتاه ۳ تا ۶۰ ثانیه‌ای بسازند.
اما این شبکه اجتماعی از سوی رئیس جمهور پیشین آمریکا و سایر سیاستمداران آمریکایی که نگرانیهای امنیت ملی را نسبت به این اپلیکیشن مطرح کرده‌اند، تحت فشار شدیدی قرار گرفت. ترامپ به بایت دنس که شرکت مادر تیک تاک است، ۴۵ روز مهلت داد تا درباره فروش فعالیت‌های آمریکایی تیک تاک با مایکروسافت مذاکره کند. روزنامه انگلیسی سان در گزارشی نوشت موسسان بایت دنس بزودی تصمیم خود برای ایجاد فروشگاهی برای تیک تاک در لندن را اعلام خواهند کرد.
سخنگوی تیک تاک در واکنش به این اخبار اعلام کرد جابجایی بین المللی تیک تاک در دست بررسی قرار دارد. بایت دنس یک شرکت جهانی است و در پی وضعیت فعلی، در حال ارزیابی احتمال استقرار مقر مرکزی تیک تاک در خارج از آمریکاست تا به کاربران جهانی خود بهتر خدمات رسانی کند. در همین رابطه، دولت انگلیس هم در این خصوص اعلام کرد محل مقر مرکزی تیک تاک یک تصمیم مربوط به این شرکت است.
پس از این موضوع تیک تاک در انگلیس با محدودیت روبرو شد؛ یک منبع آگاه به بلومبرگ گفته بود بررسی های دولت انگلیس احتمالا به این نتیجه خواهد رسید که تیک تاک مانند هواوی تکنولوژیز تهدید بزرگی ایجاد نمی کند اما همچنان توصیه خواهد شد دولت مانع انتقال اطلاعات کاربران انگلیسی توسط تیک تاک به خارج از کشور شود.
در نهایت پس از محدود شدن از سوی برخی کشورها طی ماه های گذشته اعلام شد که ممنوعیت آن به لایحه بودجه آمریکا اضافه شده است. درباره جزئیات این اتفاق می توان گفت سنای آمریکا به اتفاق آرا، به لایحه ممنوعیت استفاده از اپلیکیشن اشتراک گذاری ویدیوئی تیک تاک در همه تلفنها و دستگاه‌های دولت فدرال آمریکا که حامی اصلی آن جاش هالی، سناتور جمهوریخواه از ایالت میزوری بود، رای داد. این اقدام، منعکس کننده نگرانیهای سیاستمداران آمریکایی نسبت به احتمال استفاده تیک تاک و بایت دنس (شرکت مادر این اپلیکیشن) از اطلاعاتی است که کاربران آمریکایی به اشتراک می گذارند.
این ممنوعیت در لایحه تامین مالی دولت آمریکا گنجانده شده است. لایحه مذکور به مدیریت و بودجه کاخ سفید ۶۰ روز فرصت می دهد تا استانداردها و دستورالعمل‌هایی را برای سازمان‌های اجرایی تهیه کرده و آنها را ملزم کند تیک تاک را از دستگاه‌های فدرال حذف کنند. سازمان های ایالتی در لوئیزیانا و ویرجینیای غربی، جدیدترین آژانس‌های ایالتی شناخته شدند که استفاده از اپلیکیشن ویدئویی محبوب تیک تاک در دستگاه‌های دولتی را به دلیل نگرانیهای امنیتی، ممنوع اعلام کردند.
این تهدید چشمگیرترین اقدامی است که مقامات دولت و قانونگذاران آمریکایی که نگران افتادن اطلاعات کاربران آمریکایی به دست دولت چین هستند، علیه این شرکت انجام داده‌اند. تیک‌تاک متعلق به شرکت چینی بایت دنس است و بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در آمریکا دارد. همچنین برای نخستین بار است که تیک‌تاک در دولت دموکرات جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، به ممنوعیت احتمالی تهدید می شود. دونالد ترامپ، رئیس جمهور جمهوریخواه پیشین آمریکا، تلاش کرد تیک‌تاک را در سال ۲۰۲۰ ممنوع کند، اما در دادگاه‌های آمریکا شکست خورد. کشورهای متعددی در سراسر جهان نسبت به نزدیکی این شرکت به دولت چین و نگهداری اطلاعات کاربران، نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند؛ رویترز در گزارشی به بررسی کشورها و نهادهایی پرداخته که به ممنوعیت جزئی یا کامل تیک‌تاک اقدام کرده‌اند:
هند: هند تیک‌تاک و ده‌ها اپلیکیشن چینی دیگر را با این ادعا که به طور بالقوه برای امنیت و یکپارچگی کشور زیان آور هستند، در ژوئن ۲۰۲۰ در همه دستگاه‌ها ممنوع کرد.
افغانستان: افغانستان در حال مذاکره برای ممنوعیت تیک‌تاک و بازی ویدیویی PUBG است. طالبان ادعا می‌کنند که این اپلیکیشن‌ها، جوانان افغان را به بیراهه می‌کشند.
پاکستان: تیک‌تاک به دلیل آنچه که دولت محتوای غیراخلاقی و ناشایست در این اپلیکیشن اعلام شد، دستکم چهار بار ممنوع شد که آخرین ممنوعیت آن در ماه نوامبر به پایان رسید.
بلژیک: الکساندر دی کرو، نخست وزیر بلژیک، در ۱۰ مارس گفت که کارمندان دولت فدرال بلژیک دیگر مجاز به استفاده از تیک‌تاک در گوشی‌های کاری نخواهند بود.
کانادا: این کشور به دلیل خطرات امنیتی، تیک‌تاک را در دستگاه‌های دولتی ممنوع کرده است. دولت فدرال و سه رگولاتور حریم خصوصی منطقه‌ای کانادا اعلام کردند درباره تیک‌تاک بر سر نگرانی‌ها پیرامون جمع آوری، استفاده و افشای اطلاعات شخصی توسط تیک تاک، تحقیق می‌کنند. هیات خزانه‌داری کانادا در بیانیه‌ای اعلام کرد تصمیم برای استفاده از یک اپلیکیشن یا پلتفرم، یک انتخاب شخصی است اما دستورالعمل مرکز کانادایی امنیت سایبری به شهروندان کانادایی اکیدا توصیه می‌کند این ریسک‌ها را درک کرده و پیش از تصمیم گیری درباره ابزاری که استفاده می کنند، انتخاب آگاهانه انجام دهند.
آمریکا: کمیته سرمایه گذاری خارجی در آمریکا، نهاد امنیت ملی قدرتمندی است که در سال ۲۰۲۰ به اتفاق آرا توصیه کرد بایت دنس، تیک‌تاک را واگذار کند. در اوایل ماه مارس، قانونگذاران هر دو حزب بزرگ ایالات متحده لایحه ای را برای ممنوعیت این برنامه محبوب در ایالات متحده ارائه کردند. کنگره قبلاً در دسامبر ۲۰۲۲ لایحه ای را برای ممنوعیت تیک‌تاک در دستگاه های فدرال تصویب کرد.
ایالتهای آمریکا: تگزاس، مریلند، آلاباما و یوتا از جمله بیش از ۲۵ ایالت هستند که به کارکنانشان دستور داده اند از استفاده از تیک‌تاک در دستگاه‌های ایالتی خودداری کنند.
انگلیس و اسکاتلند: انگلیس هفته گذشته اعلام کرد که تیک‌تاک را در تلفن‌های دولتی ممنوع خواهد کرد و این ممنوعیت فوری اجرا خواهد شد. دولت انگلیس از مرکز ملی امنیت سایبری این کشور خواسته است آسیب پذیری احتمالی اطلاعات دولت از سوی اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی و مخاطرات پیرامون چگونگی دسترسی یافتن و استفاده از این اطلاعات حساس را بررسی کند.
شبکه اسکای نیوز گزارش کرد تیک‌تاک از تلفنها و دستگاه‌های پارلمان اسکاتلند حذف خواهد شد. به اعضای پارلمان اسکاتلند و کارکنان این نهاد قویا توصیه شده است تا تیک‌تاک را از دستگاه‌هایی که از آنها برای دسترسی به سیستمهای فناوری اطلاعات پارلمان استفاده می‌کنند، حذف کنند.
استرالیا هم به دلیل نگرانیهای امنیتی، تیک‌تاک را در دستگاه‌های دولت فدرال ممنوع کرد و جدیدترین هم‌پیمان آمریکا شد که علیه این اپلیکیشن ویدیویی چینی دست به اقدام می‌زند. این ممنوعیت منعکس‌کننده این نگرانیهای رو به رشد است که چین ممکن است از تیک‌تاک که متعلق به شرکت چینی “بایت دنس” است، برای جمع آوری داده‌های کاربران و پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده کرده و منافع امنیتی غرب را تضعیف کند. تیک‌تاک هم اعلام کرد از تصمیم استرالیا به شدت مایوس شده و این ممنوعیت را تحت تاثیر مسائل سیاسی و نه واقعیت، خواند.
در نهایت مجموع این اتفاقات سبب شد قانونگذاران مونتانا، لایحه‌ای را برای ممنوعیت فعالیت اپلیکیشن ویدئویی تیک‌تاک در این ایالت آمریکایی تصویب کنند. این لایحه، عرضه تیک‌تاک از سوی فروشگاه‌های اپلیکیشن برای دانلود توسط کاربران در مونتانا را ممنوع خواهد کرد. مجلس مونتانا با ۵۴ رای موافق در برابر ۴۳ رای مخالف، این ممنوعیت را تصویب کرد.
اگر این لایحه به قانون تبدیل شود، تیک‌تاک و همچنین اپل و گوگل که فروشگاه‌های اپلیکیشن موبایل را اداره می‌کنند، در صورت تخلف از این ممنوعیت، جریمه خواهند شد. هنوز معلوم نیست که این ایالت، چگونه ممنوعیت مذکور را اجرا خواهد کرد. این لایحه اکنون باید توسط گِرگ جانفورت، فرماندار مونتانا امضا شود.
