با آغاز ریکاوری اقتصادی کشورها پس از واکسیناسیون گسترده علیه کرونا یک سال پس از شیوع این ویروس، اکنون شرکتها به سمت افزایش کارکنان و استخدام بیشتر سوق پیدا کردهاند و همین مساله قدرت مانور و چانهزنی برای کارگران را بالا برده است. یکی از ایدههایی که سالهاست اتحادیههای تجاری و برخی اقتصاددانها به آن فکر میکنند این است که افراد ساعت کمتری کار کنند اما بازدهی آنها بالاتر باشد. سوال اینجاست که آیا در شرایط فعلی رویای کار کردن در روزهای کمتری از هفته قابل حصول است؟
اکونومیست نوشته اگر شما در منطقه ایسلند زندگی کنید این رویا به راحتی قابل حصول است. ماه گذشته یک گروه فشار در ایسلند موسوم به آلدا و اندیشکده آتونومی، گزارشی منتشر کردهاند که تجارب کار بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ را مورد تحلیل قرار داده بود. این مطالعه ۳۰۰۰ کارگر را مورد بررسی قرار داده بود که ساعات کارشان را از ۴۰ ساعت در هفته به ۳۵ تا ۳۶ ساعت کاهش داده بودند ولی حقوق آنها ثابت مانده بود. بر اساس گزارشها بازدهی آنها در بیشتر محیطهای کار کم شده بود و در برخی موارد حتی افزایش نیز یافته بود.
شورای یکی از شهرهای ایسلند بررسی کرده و نشان داده که ۶.۵ درصد تعداد قبوضی که برای رسیدگی به شورا ارسال شده نسبت به مدت مشابه سال قبل بیشتر شده و کارگران نیز احساس سلامتی و کاهش استرس داشتهاند. مردان موفق شدند در این مدت سهم بیشتری در کار خانگی داشته باشند. همین مساله سبب شده دادگاه اتحادیههای تجاری را مجبور کند که ساعت کارشان را کاهش دهند. با این شرایط ۸۶ درصد کسب و کارها ساعت کاری کارگران را کاهش دادهاند یا به کارگران اجازه دادهاند که از این مزیت بهره ببرند.
در اکثر کشورهای جهان و کشورهای غربی کارمندان ۵ روز در هفته کار میکنند و این وضعیت به یک نرم جهانی در یک سده گذشته تبدیل شده است. اکونومیست با اینکه در کشورهای غربی روز یکشنبه به عنوان یک روز مقدس تعطیل است اما برخی فعالیتها همچنان برقرار باید باشد. در قرن نوزدهم برخی مدیران برای تشویق کارگران برای کارکردن بیشتر در طول هفته روز شنبه را نیمه تعطیل کردند. از این تاریخ به بعد کار کردم ۴۰ ساعت در هفته یا پنج روز کاری به عنوان یک نرم جهانی در چند ده سال اخیر پذیرفته شده است.
این رسانه برخی شرکتها مانند کارخانه فورد آمریکا در قرن ۲۰ پیشگام این تغییرات شدند. تغییراتی که با مخالفت اتحادیههای تجاری همراه شد اما در نهایت دولتها به آن تن دادند. در فرانسه توافق نامه ماتیگنون در سال ۱۹۳۶، ۴۰ ساعت کار در هفته را به قانون تبدیل کرد. آمریکا هم قانون استاندارد کار عادلانه را در سال ۱۹۳۸ به تصویب رساند و طی آن برای کارکنانی که بیش از ۴۴ ساعت در هفته کار کنند حقوق اضافی در نظر گرفت. پس از آن سال ۱۹۴۰ قانون کار به ۴۰ ساعت در هفته تغییر کرد. درآمد کمتر از کف حقوق نیز بر اساس همین قانون ممنوع اعلام شد. در حال حاضر کف حقوق کارگری در آمریکا ۶۸۴ دلار در هر هفته است.
با همه اینها همه کشورها به سرعت این تغییرات را نپذیرفتهاند. حزب کمونیست چین تنها با کار کردن ۵ روز در هفته موافقت کرده و ساعت کاری را مشخص نکرده است. اکونومیست شرکتها به سمت ایده کوتاه و بهینه کردن ساعت کاری سوق پیذا رده اند. ماکروسافت و شرکت شیک شیک از جمله کمپانیهای بزرگ جهان هستند که روزهای کاری را به چهار روز در هفته در سالهای اخیر کاهش داده اند. این کار چالشهایی در پی داشته. برای شروع الگوی کار باید دوباره مورد بررسی قرار میگرفت تا از بهینه بودن کار کارمندان در ساعتهای کوتاه شده اطمینان حاصل میشد.
ماکروسافت در دوره آزمایشی خود در سال ۲۰۱۹ که در ژاپن اجرا کرد، تعداد جلسهها را کاهش داد و نشستها را به صورت آنلاین برگزار کرد. فروش محصولات این شرکت به ازای هر کارمند در آن سال ۴۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرد.
در این فرآیند احتمال آسیب دیدن مشتری هم باید در نظر گرفته شود. یک راه حل این است که روزهای مختلفی را برای کارکنان مختلف به عنوان روز تعطیل در نظر بگیرند تا شرکت همیشه در دسترس باشد. این مدل تغییرات شاید در ابتدا دلهره آور به نظر برسند، اما امکان پذیرند. شاید برای خیلی از افراد چهار روز در هفته و کار کردن به صورت دور کاری در کمتر از ۱۸ ماه پیش غیر ممکن به نظر میرسد، اما این تجربه امروز وجود دارد.