مراقبت‌های مادر و نوزاد یکی از مراحل حساس و تاثیرگذار در روند افزایش جمعیت است که نقش ماماها در مراقبت و کنترل این دوران بسیار پررنگ می‌شود. البته فرآیند مراقبت یک کار تیمی به شمار می‌آید که ماما و متخصص زنان، هر دو در این فرآیند نقش مکمل‌کننده دارند. با این تفاوت که عمده مراقبت‌های جسمی، عاطفی و روحی قبل و بعد از زایمان توسط ماما در حوزه تخصصی آنها انجام می‌شود، اما دکتر زنان فقط به مسائل تخصصی پزشکی می‌پردازد.
در این راستا زهرا جوانمردی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان با اشاره به خدمات مامایی و روند کاهشی مراجعه به متخصص زنان اظهار داشت: مادران می‌توانند خدمات را تا زمانی که در گروه بی‌خطر و یا کم‌خطر قرار بگیرند از ماماها دریافت کنند و هر زمان که شرایط مادر و نوزاد از روند طبیعی خارج شود، متخصصان زنان مداخله کرده و زایمان بدون هیچ مشکلی برای مادر و نوزاد انجام می‌شود.
وی افزود: حیطه وظایف ماماها در امر مراقبت و مشاوره طیف وسیعی را شامل می‌شود و از دوران کودکی، نوجوانی، بلوغ و زمان ازدواج، قبل از بارداری، زایمان و پس از آن تا میانسالی و سالمندی ادامه دارد. مراقبت‌های بهداشتی و درمانی توسط ماماها پیش از زایمان در مراکز بهداشتی و در دفاتر کار مامایی و مراکز مشاوره مامایی به صورت خصوصی انجام می‌شود که نسبت به گذشته تعداد ماماهای مشغول به کار و مشاور خصوصی افزایش پیدا کرده است؛ در مرحله زایمان نیز مادر در بیمارستان حضور یافته و زایمان در بلوک‌های زایمانی انجام می‌گیرد.
رئیس اداره مامایی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان یکی از تغییرات بزرگ و مهم را پس از آغاز طرح تحول سلامت، ترویج زایمان طبیعی دانست و افزود: در چند محور فعالیت‌های شاخص و بارزی در این زمینه انجام شده است از جمله تغییر ساختار فیزیکی بلوک‌های زایمانی که از حالت سنتی به ساختار جدید و اتاق‌های تک نفره زایمان طبیعی با امکان حضور همراه و همسر آموزش دیده مبدل شده است. هر مادر در یک اتاق بستری و همه مراحل زایمان از قبل از زایمان تا پس از آن در همان اتاق بدون جابجایی انجام می‌شود که این امر از بعد روحی روانی و جسمی برای خانواده‌ها و مادر و برای کادر درمان و ماماها که بتوانند خدمات بهتری ارائه دهند، مفید و اثر بخش بوده است.
وی برگزاری کلاس‌های آموزشی آمادگی برای زایمان توسط ماماها را از دیگر تغییرات بارز پس از طرح تحول سلامت برشمرد و تصریح کرد: این کلاس‌ها در حوزه بهداشت و درمان در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی توسط ماماها برگزار و به مادر و خانواده آموزش‌های لازم آمادگی زایمان طبیعی را ارائه می‌دهند.
جوانمردی ادامه داد: خدمت شاخص دیگر، تاثیر ماماها در کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان به هنگان زایمان است و بخصوص ارائه خدمات مشاوره شیردهی و مراقبت بعد از تولد نوزادان سهم عمده‌ای را در کاهش مرگ و میر نوزادان داشته است.
وی در خصوص نظارت و امکانات در شهرستان‌ها خاطرنشان کرد: در همه شهرستان‌ها ساختار خدمات و درمان وجود دارد که نظارت بر بیمارستان‌ها به صورت تیمی صورت می‌گیرد. همچنین کارشناسان معاونت درمان دانشگاه به طور مستمر براساس برنامه‌ریزی مربوطه به طور جدی بازدید و نظارت بر ارائه خدمات در شهرستان‌ها را انجام می‌دهند. از طرف دیگر بر اساس برنامه سطح‌بندی خدمات که به کلیه دانشگاه‌ها ابلاغ شده، بیمارستان‌ها در سطوح مختلف براساس نوع خدمات تعریف شده، تجهیزات و امکانات مورد نیاز را در اختیار دارند.
رئیس اداره مامایی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با توجه به وجود تعداد مورد نیاز دانش‌آموختگان رشته مامایی در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تصریح کرد: باید حیطه وظایف و خدمات ماماها بهتر به جامعه معرفی شود تا مردم با آگاهی بیشتری به خدمات ماماها اعتماد کنند.
