در بیشتر موارد جنگ‌های داخلی و منطقه‌یی سبب‌ساز مهاجرت می‌شوند که نمونه‌های آن را می‌توان در جنگ‌های جهانی اول و دوم، جنگ ویتنام، جنگ بالکان، حمله به افغانستان و عراق و در این اواخر تحولات دمکراسی‌خواهی در کشورهای عربی و جنگ در سوریه نام برد.
کشور ما ایران نیز در سالهای گذشته با ادامه ناامنی در افغانستان و عراق شاهد حضور میلیون‌ها پناهنده افغان و عراقی بود که با وجود کاستی‌هایی توانست از آنان پذیرایی کند.
“سیوانکا داناپالا” که کار خود را سال ۱۹۹۲ در کمیساریای عالی پناهندگان آغاز کرده است از مه ۲۰۱۴ تا امروز به عنوان نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ایران فعالیت می‌کند. این حقوقدادن ۴۷ ساله می‌گوید پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه حقوق در کمیساریای عالی پناهندگان مشغول فعالیت شده است.
پر تحرک بودن و داشتن فعالیت‌های عملیاتی، هم‌چنین داشتن ارتباط مستقیم با افراد تحت حمایت کمیساریا از جمله مواردی است که داناپالا را مجذوب کار در کمیساریای عالی پناهندگان کرده است.
داناپالا می‌گوید: این کار برای من بسیار معنادار است چون نتایج کار ما ملموس است. از نزدیک می‌توانم صدای پناهنده را بشنوم و همین صدا برای انجام کار و ادامه همکاری‌ها با دولت و شریکان اجرایی‌مان به من کمک می‌کند.
این که پناهنده کیست و حقوق و وظایف پناهندگان و کشورهای میزبان چیست در کنوانسیون ۱۹۵۱ مربوط به پناهندگان که از مهم‌ترین اسناد حقوق بین‌الملل در زمینه پناهندگان محسوب می‌شود مشخص شده است.
پروتکل ۱۹۶۷ که توسط ۱۴۶ کشور به امضا رسیده باعث شده است تا محدودیت‌های موجود جغرافیایی و زمانی در خصوص پناهندگان، که در متن اصلی کنوانسیون گنجانیده شده بود، تا جای ممکن گسترش داده شود.
کشورهای میزبان پناهندگان چه کنوانسیون مذکور را امضا کرده باشند و چه نکرده باشند مسوولیت اولیه حمایت از آن‌ها را به عهده دارند و کمیساریای عالی پناهندگان نیز علاوه بر نقش حمایت و کمک‌رسانی به کشورهای میزبان، از پناهندگان نیز حمایت بین‌المللی به عمل آورده و آن‌ها را در راستای حل مشکلات‌شان هدایت می‌کند.
باعث افتخار من است در جایی کار می‌کنم که با کمک دولت می‌توانیم کارهای زیادی را برای پناهندگان انجام بدهیم
متن مصاحبه سیوانکا داناپالا، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ایران با خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران به این شرح است:
*کمیساریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل چه اهدافی دارد و در ایران چگونه فعالیت می‌کند؟
پاسخ: کمیساریای عالی پناهندگان در ایران علاوه بر دفتر مرکزی که در تهران دارد در اصفهان، مشهد، دوغارون، کرمان و شیراز هم دفاتر میدانی دارد و به امور پناهندگان رسیدگی می کند.”
آژانس ما، به آژانس پناهندگان سازمان ملل معروف است چرا که رسالت کمیساریا به طور خاص رسیدگی به وضعیت پناهندگان است، البته به دیگر افراد تحت حمایت خود یعنی افراد بی‌هویت و نیز زمانی که از ما درخواست شود به آوارگان داخلی، که به علت جنگ یا سایر علل آواره شده‌اند، هم کمک می‌کنیم.
در برخی از کشورها در فعالیت‌هایی که مستقیماً با پناهندگان سر و کار دارد کمک‌هایی ارائه می‌دهیم مثل جمهوری اسلامی ایران، افغانستان و پاکستان، که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل دفاتر عملیاتی در این کشورها دایر کرده است.
البته کشورهای دیگری هم هستند که دفاتر ما در آن‌ها بیشتر از آن که عملیاتی باشند جنبه اداری دارند که در آن بیشتر به فعالیت‌های مربوط به جذب اعتبار و جوانب حقوقی پناهجویی و پناهندگی رسیدگی می‌شود. به عنوان مثال کشورهایی مانند انگلیس. مساله عمده مورد توجه در این دفاتر رسیدگی به جنبه‌های حقوقی قوانین پناهندگی، کار با سازمان‌ها و هیات‌های علمی و دولت است. ما جزو معدود سازمان‌های بین‌الملل هستیم که در لندن انگلستان دفتر داریم.
” ایسنا؛ از منظر کنوانسیون پناهندگان «پناهنده» به شخصی گفته می‌شود که به علت ترس موجه از این که به دلایل مربوط به نژادپرستی، مذهب، ملیت یا عضویت در برخی گروه‌های اجتماعی یا سیاسی تحت شکنجه قرار گیرد و خارج از کشور محل سکونت عادی خود به سر می‌برد و به علت ترس نمی‌تواند یا نمی‌خواهد به کشور خود بازگردد.”
وظیفه کمیساریای عالی سازمان ملل در قبال پناهندگان این است که وقتی پناهنده‌ای به کشور دیگری پناه می‌آورد ما باید نیازهای اولیه و سرپناه مناسب برای آن‌ها را تامین کنیم. که از جمله می‌توان به کمک‌های غیرنقدی اشاره کرد که هنگام ورود آن‌ها، توسط دولت آن کشور و یا با کمک شریکان اجرایی دیگر ما انجام می‌شود.
*کمیساریای عالی امورپناهندگان سازمان ملل چه خدماتی را در اختیار پناهندگان قرار می‌دهد و از چه زمانی در قبال آن‌ها مسوولیت دارد؟
پاسخ: یکی از خدمات اولیه‌ای که کمیساریای عالی پناهندگان به پناهجویان ارائه می‌کند، ارائه پناهگاه‌هایی به صورت چادر یا سازه موقت که بتوانند در آن پناه بگیرند. بخش دیگر کمک‌های اقلام غیرخوراکی به ظرف‌های آب، وسایل آشپزخانه و طبخ غذا مربوط می‌شود. البته اقداماتی که برای پناهندگان صورت می‌گیرد بسیار گسترده‌تر از این موارد هستند و کمک‌های کمیساریا تنها به این موارد مطرح شده محدود نمی‌شود؛چراکه پناهندگان از همان وقتی که پای‌شان را از خاک کشورشان بیرون گذاشته و وارد مرزهای کشور دیگری می‌شوند به حمایت بین‌المللی نیاز دارند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ایران از حمایت‌ها و کمک‌های ارائه شده توسط دولت جمهوری اسلامی ایران به پناهندگان سپاسگزار است. بخشی از این کمک‌ها مانند ارائه اقلام خوراکی ملموس است ولی برخی دیگر مانند ارائه مدارک پناهندگی به پناهجویان ملموس نیستند. برای پناهندگان در ایران این مدارک (با نام کارت آمایش) توسط دولت تهیه و به پناهجویان داده می‌شود.
* آیا نحوه پذیرش پناهجویان بنا به شرایط کشورهای پذیرنده متفاوت است؟
پاسخ: در مورد نحوه پذیرش پناهجویان در کشورهای مختلف باید بگویم این امر بنابر شرایط آن‌ها متفاوت است چرا که در برخی از کشورها شرایط شغلی و منابع مالی بهتری وجود دارد؛ ولی برخی دیگر از کشورها خود با مشکلاتی مواجه هستند و به راحتی نمی‌توانند به ارائه کمک به پناهندگان بپردازند. در این راستا کمیساریا به کشورهایی که توان مالی ندارند کمک می‌کند تا کارت‌های شناسایی پناهندگان را تولید کنند. البته ایران این ظرفیت را دارد و خودش کارت‌های پناهندگی آمایش را تولید و به پناهندگان می‌دهد.
در ایران همتای دولتی کمیساریا اداره کل امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور است که مسوولیت رسیدگی به این امور را به عهده دارد و در راستای دستیابی به راه‌حل‌های پایدار برای بهبود شرایط پناهندگان همکاری تنگاتنگ و نزدیکی با کمیساریا دارد.
وضعیت پناهندگی تا زمانی پابرجاست که کمیساریا تشخیص دهد کشور مبدا از وضعیت بحرانی و خطرناک خارج شده است
* پناهندگی دسته جمعی چه زمانی صورت می‌گیرد؟
پاسخ: گاهی مواقع به دلیل جنگ و یا خشونت عمومی مانند آن چه باعث حرکت افراد از افغانستان به ایران شد، شاهد حرکت‌های دسته جمعی افراد از کشوری به کشورهای دیگر هستیم که در این صورت کمیساریا با همکاری کشور میزبان در صورت داشتن شرایط لازم قبول می‌کند که به عده‌ای به صورت دسته جمعی پناهندگی اعطا کند.
* تفاوت پناهنده یا پناهجو از دید کمیساریا چیست؟
پاسخ: زمانی که افرادی که از مزری بین‌المللی گذشته و به کشور میزبان وارد می‌شوند پناهجو محسوب می‌شوند که در پی آن فرآیند تعیین وضعیت پناهندگی توسط دولت انجام و نتیجه اعلام می‌شود. اگر درخواست این افراد پذیرفته شود به عنوان پناهنده پذیرفته می‌شوند و در غیر این صورت آن‌ها را به کشورهای‌شان باز می‌گردانند.
اگر در خواست پناهندگی این افراد پذیرفته شود دولت باید تمامی کمک‌هایی که قانون بین‌المللی پناهندگی اعلام می‌کند را در اختیارشان قرار بدهد که ایران نیز در همین راستا به افرادی که درخواست پناهندگی‌شان پذیرفته شده است به منظور شناسایی آن‌ها کارت‌های آمایش برای این افراد صادر می‌کند.
کمیساریا وضعیت کشورهای مبدا را پیگیری می‌کند. وضعیت پناهندگی تا زمانی پابرجاست که کمیساریا تشخیص دهد کشور مبدا از وضعیت بحرانی و خطرناک خارج شود. برای مثال قرار داد صلحی بین دو طرف درگیر امضا شود (هرچند این امر صرفا دلیل بر حاکم شدن امنیت در یک کشور نیست)، در این صورت کمیساریا بیانه پیشنهادی مبنی بر پایان وضعیت پناهندگی ارائه می‌دهد و این افراد می‌توانند به کشورشان بازگردند.
* آیا با اعلام کمیساریا مبنی بر امن بودن کشورهایی که پناهندگان از آن می‌آیند آن‌ها باید بازبرگردند؟
پاسخ: در برخی مواقع با طولانی شدن تنش‌ها و ناامنی‌ها در کشور مبداء پناهندگی‌ها نیز طولانی مدت خواهد شد. مانند وضعیت پناهندگان ویتنامی. به دنبال وقوع جنگ در ویتنام در چند کشور آسیایی کمپ‌های پناهندگی برای ویتنامی‌ها در نظر گرفته شده بود. هنگ‌کنگ، مالزی و اندونزی پذیرای پناهندگانی از این کشور بودند. با ادامه ناآرامی‌ها در کشورهای آن منطقه، ویتنام و کمیساریا گرد هم آمدند تا راه‌حلی برای این موضوع پیدا کنند. در همین راستا توافقی حقوقی مبنی بر اعلام پایان وضعیت پناهندگی ارائه شد.
در طول این زمان، تعدادی از پناهندگان به کشورهای ثالث اسکان مجدد پیدا کرده و شهروندان آن کشورها شده بودند. ولی به افرادی که هنوز وضعیت پناهندگی داشتند، اطلاع داده شد که پایان وضعیت پناهندگی اعلام شده و آن‌ها به کشورهای خود بازگردند. در این میان بودند افرادی که به دلیل خاطرات ناامنی و خشونت‌های حاکم در کشورشان از بازگشت می‌ترسیدند. نگرانی آن‌ها از این بابت بود که فکر می‌کردند به دلیل مخالفت‌شان با جناح حاکم در کشور در آن زمان ممکن بود پس از بازگشت با تبعیض مواجه شوند. به همین دلیل هم توافقی مبنی بربازگشت این افراد به کشورشان با نظارت کمیساریا و جامعه بین‌الملل صورت گرفت تا مکانیزم‌های حمایتی برای آن‌ها در نظر گرفته شود. کمیساریای عالی امور پناهندگان در سایر موارد مشابه نیز به همین طور عمل می کند.
” جمهوری اسلامی ایران در ۳۰ سال گذشته میزبان یکی از بزرگترین و طولانی مدت‌ترین جمعیت‌های پناهندگی در دنیاست که شامل پناهندگان افغان می‌شود. پناهندگان افغان که اجازه اقامت و کارت آمایش داشته باشند می‌توانند اجازه کار دریافت کنند. دولت ایران پناهندگان آسیب‌پذیر را شناسایی کرده و آن‌ها را از پرداخت هزینه‌های گوناگون (مانند مالیات‌های شهری و شهریه مدرسه) معاف می‌کند. پناهندگان آسیب‌پذیر نیز ممکن است از کمک مالی کمیساریا برخوردار شوند.”
*شرایط داخلی افغانستان و وضعیت پناهجویان این کشور را چطور ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ: متاسفانه حتی با وجود سرکار آمدن دولت وحدت ملی در افغانستان و تلاش‌های جامعه بین‌الملل برای بازسازی این کشور هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که بتوانیم پایان شرایط پناهندگی را اعلام کنیم زیرا در همه جای افغانستان امنیت برقرار نشده است. هرچند شاید ناامنی در مناطقی کاهش پیدا کرده باشد ولی هنوز در موقعیتی قرار نداریم که بتوانیم به مهاجران افغان توصیه کنیم که به کشورشان بازگردند.
*آیا شما بازگشت افغان‌ها به کشورشان را توصیه می‌کنید؟
پاسخ: فعلا شرایط به گونه‌ای نیست که ما به پناهندگان افغان چنین توصیه‌ای کنیم. با این وجود در حال حاضر برخی از افغان‌ها به صورت داوطلبانه به کشورشان بازمی‌گردند و ما آن‌ها را از این تصمیم منع نمی‌کنیم.
چارچوبی به نام راه‌حل‌های راهبردی برای پناهندگان افغان وجود دارد که برنامه منطقه‌یی چند سالهای است که یکی از ارکان اصلی آن کمک به بازگشت داوطلبانه این افراد و هم‌چنین کمک به کشورهای میزبان یعنی ایران و پاکستان در دست انجام است.
البته تمرکز اصلی ما در گفت‌وگو با جامعه بین‌الملل این است که تلاش‌های‌شان را بر روی بهبود وضعیت داخلی افغانستان متمرکز کنند تا شرایط داخلی این کشور به سمت ثبات رفته و بتواند خدمات و امکاناتی را ارائه دهد تا گزینه بازگشت داوطلبانه برای مردم افغانستان جذاب‌تر شود. هرچند روند بازگشت داوطلبانه افغان‌ها هم‌چنان ادامه دارد ولی بازهم این گزینه جذابی برای خیلی از افغان‌ها محسوب نمی‌شود. بنابراین باید فعالیت‌هایی که در جهت توسعه افغانستان در داخل این کشور صورت می‌گیرد را حمایت کنیم تا تمایل برای بازگشت داوطلبانه پناهندگان ایجاد شود.
*کمیساریای عالی پناهندگان چه اهدافی را جهت بهبود شرایط پناهجویان دنبال می‌کند؟
پاسخ: معمولا وقتی کمیساریا از هدف صحبت می‌کند به دنبال دستیابی به راه‌حل‌های پایدار بوده و بهترین راه، بازگشت داوطلبانه پناهجویان است چرا که مسلم است هر فردی می‌خواهد به خانه خود بازگردد.
*درصورتی که امکان بازگشت داوطلبانه پناهجویان وجود نداشته باشد کمیساریا چه اقدامی انجام می‌دهد؟
پاسخ: اگر امکان بازگشت داوطلبانه نباشد سعی می‌کنیم در راستای یافتن راه‌حل در کشور میزبان در زمینه‌های گوناگون به آن‌ها کمک کنیم. راه‌حل سوم که ارجحیت آن از تمامی راه‌حل‌ها کم‌تر است، اسکان مجدد به کشور ثالث است؛ به عنوان مثال زمانی که یک افغان به دلیل موقعیت خاص آسیب‌پذیرش به کشور سوئد یا استرالیا اسکان پیدا می‌کند با آداب و رسوم و فرهنگ کشوری که از ابتدا در آن هستند خو گرفته‌اند و تغییر مجدد محل اسکان برایشان بسیار دشوار خواهد بود به خصوص این که در بیشتر مواقع با انتقال به کشور ثالث فاصله آن‌ها با وطن‌شان بیشتر خواهد شد که این امر نیز می‌تواند مسائلی مضائف برای پناهجویان باشد.
*عملکرد دولت ایران در قبال افغان‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ: رفتار ایران و پاکستان که کشورهای اصلی میزبان پناهندگان افغان هستند منحصر به فرد و نمونه بوده و این گفته کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نیز هست. دولت ایران در زمینه دسترسی به آموزش، بهداشت و معیشت به پناهندگان افغان بسیار سخاوتمندانه عمل کرده است.
*استرالیا برای پناهجویانی که قصد دارند غیرقانونی وارد خاک این کشور شوند کمپ‌هایی را در چند جزیره ایجاد کرده است که طبق شواهد و گزارش‌های موجود فاقد شرایط انسانی و به دور از کنوانسیون‌های مربوط به حقوق پناهندگان سازمان ملل است. کمیساریا در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟
پاسخ: اگربه وب سایت ما مراجعه کنید می‌بینید که کمیساریا گزارش‌های بسیاری درمورد کمپ‌های پناهجویان به دولت استرالیا داده و در این مورد ابراز نگرانی کرده است. البته فقط کمپ‌ها نیستند ولی در حال حاضر سیاست استرالیا این است که کمپ‌هایی را در خارج از مرزهای این کشور ایجاد کند تا در آن‌جا پروسه تعیین وضعیت این افراد دنبال شود.
موضع کمیساریا در این راستا کاملا مشخص است. کمیساریای عالی پناهندگان دفتری در کامبرا دارد که در حال حاضر مسائل مربوط به این منطقه را تحت پوشش قرار می‌دهد و سعی می‌کنیم از این طریق به وضعیت این پناهجویان رسیدگی کنیم.
*چه تعداد پناهنده تا امروز در ایران ثبت‌نام شده‌اند؟
پاسخ: در حال حاضر حدود ۹۵۰ هزار پناهنده ثبت نام شده افغان و ۲۹ هزار پناهنده عراقی در ایران هستند. البته این‌ها افرادی هستند که توسط کمیساریا و دولت به عنوان پناهنده شناخته شده ، قانونی هستند و کارت آمایش دارند. کمیساریا آمار دقیقی از افرادی که فاقد مدارک قانونی هستند ندارد. البته دولت ایران حتی نسبت به افرادی که فاقد مدارک قانونی هستند هم دیدگاهی بشردوستانه دارند.
البته این طبیعی است که وقتی دو کشور در همسایگی هم هستند و یکی از نظر اقتصادی قوی‌تر و دیگری ضعیف‌تر باشد مردم از کشوری که توان اقتصادی کم‌تری دارد به کشوری که شرایط مالی بهتری دارد برای پیدا کردن کار و زندگی بهتر بروند.
از سوی دیگر این نگرانی دولت ایران که هرچه بیشتر به پناهجویان کمک شود افراد بیش‌تری گرایش پیدا کرده تا به ایران بیایند به‌جاست و ما به آن‌ها حق می‌دهیم نگران باشند؛ ولی دولت افغانستان و ایران برای تعیین تکلیف افرادی که فاقد مدارک قانون هستند با هم در حال مذاکره هستند.
*نظر شما در مورد اجازه تحصیل کودکان افغان در مدارس ایران و تاکید مقام معظم رهبری در این زمینه چیست؟
پاسخ: فرمان رهبر در ماه آوریل که اعلام کردند کوکان افغان فاقد مدرک هم می‌توانند در ایران تحصیل کنند جزء یکی از سخاوتمندانه‌ترین فرمان‌هایی است که من شنیده‌ام و می‌تواند کودکان بسیاری را از فقر فرهنگی نجات بدهد. چنان چه در کشوری جمعیتی از افراد فاقد مدارک قانونی وجود داشته باشد تضمین آموزش این افراد در راستای برقراری امنیت ملی حائز اهمیت است. تلاش‌هایی در راستای ثبت این افراد شده است که عملی شده و این تلاش‌های می‌تواند باعث شناسایی و ثبت این افراد و خارج شدن آنان از تاریکی شود. هرچند بسیار مشکل است ولی دولت ایران سخت مشغول کار است تا این فرمان رهبری را به صورت عملی دربیاورد.
*آیا این نحوه پذیرش دانش‌آموزان بدون مدرک اقامتی در کشور دیگری سابقه دارد؟
پاسخ: در این مورد مثال زیادی به ذهنم نمی‌رسد و فکر می‌کنم ایران در این زمینه پیش‌رو است که سعی می‌کند این امر سخاوتمندانه شامل حال این قشر آسیب شود.
*دلایل افزایش مهاجرت‌ها و برنامه‌های کمیساریا در قبال آن‌ها چیست؟
پاسخ: جمعیت فعلی مهاجران ترکیبی از کشورهای مختلف است. از یک سو، سوری‌ها هستند که پنجمین سال جنگ در کشورشان را تجربه می‌کنند. عراق نیز با تنش‌های داخلی روبه‌رو بوده و با وجود این که جمعیت آوارگان داخلی آن بسیار است ولی بخش زیادی از عراقی‌ها هم به خارج از این کشور می‌روند. افغان‌ها هم به دلیل مصائب اقتصادی و ناامنی در کشورشان در میان سیل مهاجران هستند.
برخی دیگر از کسانی که مهاجرت می‌کنند، مهاجران اقتصادی و افرادی هستند که به دلیل شرایط سخت زندگی در کشور خود و در راستای یافتن کار و درآمد بهتر به کشور دیگری مهاجرت می‌کنند. مانند افرادی که از کشورهای آفریقایی و بنگلادش به کشورهای اروپایی می‌روند.
*علت حضور گسترده مهاجران اقتصادی در بین پناهجویان چیست؟
پاسخ: فقر و نبود امکانات کافی می‌تواند دلیل این امر باشد. وظیفه جامعه بین‌الملل است که به ریشه‌های عواملی که باعث این مهاجرت‌ها شده است رسیدگی کند. انباشتگی این مسائل در طول زمان باعث هجوم گسترده و آتش‌فشان مانند مهاجران در حال حاضر شده است. یکی از این راهکارها این است که داخل کشورهایی که با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند اشتغال‌زایی کنند تا افرادی که به خاطر نبود کار مهاجرت می‌کنند به کشورهای خود بازگردند.
از سوی دیگر لازم است زمینه مهاجرت قانونی افراد نیز فراهم باشد. مثل فردی که برای ادامه تحصیل می‌خواهد مهاجرت کند. در کمیساریا سعی می‌کنیم به ابعاد مثبت هر مساله‌ای توجه کنیم. شاید این بحران پناهجویان موجب بیداری دولت‌ها شود تا راه‌حلی اساسی برای این مسائل پیدا کنند.
طبق صحبت‌های آنتونیو گوترس، کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل در شهر بروکسل، این موج مهاجران “بحران پناهندگی” خوانده می‌شود؛ چرا که این افراد در حال فرار از وطن خود هستند. مسلما در بین این موج مهاجران افرادی هستند که به دلیل مسائل اقتصادی اقدام به مهاجرت می‌کنند.
با این حال باید با تمام این افراد با احترام رفتار شود.
*کشورهای اروپایی چه راهکاری را برای حل بحران پناهجویان در دست اجرا دارند؟
پاسخ: کمیساریا در حال حاضر پیگیر رویکرد یکپارچه و دسته جمعی میان کشورهای اروپایی است. زمانی که چنین رویکردی میسر شود به اشتراک گذاشتن بار این مسوولیت میان کشورهای اروپایی مقدور خواهد شد.
یونان و کرواسی کشورهایی هستند که بیشتر مهاجران ابتدا به آن‌جا وارد می‌شوند و کمیساریا نیز تیم‌های امدادی و فوریت‌های پزشکی را برای کمک به کشورهایی که میزبان این افراد هستند به این مناطق اعزام می‌کند.
البته کشورهای پذیرای پناهجویان لزوما نیاز به کمک‌هایی برای تامین وسایل زندگی و پوشاک پناهجویان ندارند بلکه بیشتر به راهکاری مناسب جهت رسیدگی به وضعیت این افراد نیاز دارند.
در کشورهای مذکور شهرداری‌ها و مسوولان محلی مربوطه با جمعیت کثیری از پناهندگان روبه‌رو شده‌اند که در وهله اول دشوار به نظر می‌آید ولی اگر نگاه تکنیکی به این موضوع داشته باشیم خیلی راحت می‌توان گره از این مشکل باز کرد.
برای گام‌های اولیه جهت اسکان پناهجویان ابتدا باید تجهیزات مورد نیاز این افراد مانند تخت، آب و سایر نیازهای اولیه این افراد تامین شود.
مرحله بعد شناسایی افراد در مراکز پذیرش است ( تعیین وضعیت پناهندگی) که مشخص می‌کند این افراد پناهجویان از جنگ فرار کرده‌اند که جان‌شان در خطر است و یا پناهندگان اقتصادی. اگر افرادی باشند که به حمایت ما نیاز داشته باشند مورد حمایت قرار می‌گیرند ولی اگر پناهنده اقتصادی باشند با نهایت احترام به کشورهای خودشان بازمی‌گردند. در مراحل بعدی افرادی که مشخص شود می‌بایست مورد حمایت قرار گیرند باید ثبت‌نام بشوند.
برای برداشتن فشار از مرزهای ورودی که پناهندگان بسیاری را پذیرفته‌اند تلاش می‌شود در راستای به اشتراک گذاری بار مسوولیت آن‌ها در سایر کشورهای اروپایی پخش شوند. اما در حال حاضر تفاهم بر سر این که پناهجویان به کدام کشورها بروند صورت نگرفته است.
*کمیساریای عالی پناهندگان چه اقداماتی برای مقابله با قاچاقچیان انسان انجام داده است؟
پاسخ: باید با این قاچاقچیان و دیگر افرادی که قاچاق انسان می‌کنند برخورد شود. گویا آن‌ها شبکه جهانی هستند که همیشه دو قدم جلوتر از مسوولان اجرای قوانین هستند. جامعه بین‌الملل می‌بایست تلاش‌های خود در راستای جلوگیری و مبارزه با این افراد را گسترش دهد تا مانع از صدماتی شویم که به این جمعیت آسیب‌پذیر وارد می‌کنند.
متاسفانه در این راه پناهجویان می‌توانند مورد آزار و اذیت و سوء استفاده مقرار گیرند و ممکن است مشکلات بسیاری برایشان به‌وجود بیاید تا بتوانند به اروپا بروند. ولی در مورد پناهندگان اغلب به این علت است که به دلیل ترس از جنگ و مناقشه از کشور خود فرار می‌کنند.
*چه تحلیلی از اوضاع سوریه دارید و کمیساریا چه کمکی در حل بحران این کشور می‌تواند داشته باشد؟
پاسخ: درمورد سوریه امیدوارم برای بهبود اوضاع این کشور راه‌حل سیاسی پیدا شود. کشورهایی که عضو سازمان ملل هستند باید از نفوذ خود استفاده کنند تا راه‌حلی دائمی و سیاسی برای این بحران بیاند.
ایسنا
