پنج سال است که کارگران هپکو در اعتراض به وضعیت اسفبار این شرکت هپکو فریاد می‌زنند، به خیابان می‌ریزند، ریل می‌بندند، به دادگاه می‌روند، زندانی می‌شوند، وزیر و وکیل و ارکان قوا را به شرکت فرا می‌خوانند تا بلکه گره کور تولید در این شرکت باز شود.
این پنج سال شاید برای کارگران هپکو که باید هر روز کف کارگاه بیکاری صبح را به بطالت ظهر برسانند، ۵۰ سال گذشته باشد، اما گره باز نشد که نشد، کارگران بسیاری عطای هپکو را به لقای بلاتکلیفی و سقوطش بخشیدند و رفتند، برخی دار فانی را وداع گفتند و رفتند و برخی بازنشسته شدند، اما هنوز هستند بسیاری از کارگران که مانده‌اند تا روزهای روشن و صدای تولید را بار دیگر در هپکو بشنوند و چشم به روزهای آینده دارند.
در سال‌های اخیر که عناوینی چون حمایت از کالای ایرانی، رونق تولید، جهش تولید و … را یدک کشیده‌اند هپکو که روزگاری سرآمد صنعت استان مرکزی، کشور و حتی خاورمیانه بود و اسم و رسمی برای خود در جهان دست و پا کرده بود در سکوتی غریب فرو رفت، تولیدی نداشت، کاری نکرد، اما با اینهمه هنوز نامش از عرصه صنعت جهان حذف نشده است.
اکثر خطوط تولید هپکو سال‌هاست خوابیده
به گفته ابوالفضل رنجبر نایب رییس شورای اسلامی کار هپکو در حال حاضر اکثر سالن‌ها و خطوط تولید هپکو تعطیل است و این تعطیلی برای این کارخانه عظیم و کارگران آن رنج‌آور است.
رنجبر می‌گوید: یکی از مهمترین خطوط تولید هپکو خط مونتاژ ماشین‌آلات راهسازی یا همان خط ولوو است که سال ۱۳۸۲ افتتاح شد، این خط سال‌هاست رنگ تولید به خود ندیده است و امروز خالی از دستگاه و ماشین‌آلات تولید شده است.
وی اضافه می‌کند: هپکو در دهه های ۷۰ و ۸۰ به ظرفیتی از تولید رسیده بود که باعث شد خط تولید ولوو در ایران همزمان با خط تولید در سوئد به بهره‌برداری برسد، بر این اساس تولید یک محصول از شرکت ولوو در شرکت هپکوی ایران و ولوو سوئد به صورت همزمان آغاز شد و این نشان از ظرفیت بالای این شرکت و اعتماد ولوو به هپکو بود، اما امروز نزدیک به هشت سال است که عملا همین خط ولوو هم کاملا تعطیل و غیرفعال است.
وی با اشاره به تعطیلی کامل خط تولید گریدر و بیل طی سال‌های اخیر، می‌افزاید: سالن ساخت که تولید تمامی سازه‌های فلزی محصولات راهسازی و کشاورزی و همچنین پروژه‌های فلزی داخل آن انجام می‌شد با انبوهی از دستگاه‌های برش، لیزر و CNC و روبات جوش خودکار و کارگاه تحقیقات شرکت هپکو که در آنجا کارشناسان و کارگران هپکو مهندسی معکوس می‌کردند و جهت به روز شدن محصولاتی که تولیدشان متوقف شده بود تحقیقات انجام می‌دادند، عملا سال‌هاست که به تعطیلی کشیده شده‌اند.
روبات جوش هشت سال است که خاک می‌خورد
رنجیر در خصوص تجهیزات و دستگاه‌هایی که این سالها خاک می‌خورد، می‌گوید: یکی از شاخص‌ترین تجهیزاتی که در شرکت هپکو وجود دارد که شاید نمونه‌ای از آن را نتوان در کارخانه‌های دیگر دید، روبات جوش است که در سال۱۳۸۲ همزمان با اجرای طرح توسعه شرکت خریداری شد و در سالن ساخت قرار گرفت، اما هشت سال است که این دستگاه غیرفعال است و هیچ شاسی با این دستگاه جوش داده نشده است.
وی در خصوص عملکرد و کاربرد این روبات بیان می‌کند که به کمک این روبات می‌توان شاسی‌های مربوط به ماشین‌آلات راهسازی را به شکل سراسری جوش داد، اما به دلیل اینکه در حال حاضر کار اصلی شرکت که تولید ماشین‌آلات راهسازی است متوقف شده این روبات عملا از مدار تولید خارج شده است و استفاده‌ای از آن نمی‌شود. این دستگاه زمانی کاربرد دارد که شرکت در مرحله تولید انبوه ماشین آلات باشد. برای جوش دادن ۱۰ شاسی که نمی‌توان از دستگاهی به این عظمت استفاده کرد بلکه می‌توان از دستگاه‌های جوش معمولی استفاده کرد، اما زمانی که حجم تولید بسیار بالاست و سرعت کار نیز دارای اهمیت است، این روبات می‌تواند نقشی تعیین کننده در تولید داشته باشد که هپکو عملا در حال حاضر نه تولیدی دارد و نه عجله‌ای برای کار وجود دارد.
نایب رییس شورای اسلامی کار هپکو می‌افزاید: این دستگاه زمانی که هپکو با شرکت ولوو قرارداد داشت خریداری شد چراکه باید شاسی‌های مربوط به تولیدات شرکت ولوو تولید می‌شد به همین دلیل شرکت در صدد جذب امتیاز تولید این قطعات برآمد و این دستگاه را خریداری کرد تا شاسی و بدنه ولوو توسط خود شرکت تولید شود.
وی دستگاه‌های برش، دستگاه لیرز و برش پلاسما را از دیگر تجهیزات شرکت هپکو می‌داند که سال‌هاست غیرفعال مانده‌اند و با توجه به استفاده نشدن، نیاز به سرویس و تعمیر دارند و قطعات مورد نیاز آنها باید تامین شود.
فقط خط غلتک فعال باقی مانده
رنجیر با بیان اینکه تنها خطی که هنوز فعال است، خط تولید غلطک است چراکه قطعات خارجی مورد نیاز آن در انبار وجود داشته است، می‌گوید: البته بخشی از این خط به دلیل کمبود برخی قطعات در حال تعطیلی است چراکه بسیاری از قطعات مورد نیاز غلتک داخلی است، اما به دلیل نبود نقدینگی امکان تامین قطعه وجود ندارد.
وی اظهار می‌کند: در سال ۹۷ تعداد ۴۸ دستگاه و در سال ۹۸؛ ۱۰ دستگاه غلتک تولید شده است و در سال ۹۹ تا امروز هیچ تولیدی نداشتیم. تولید به بازار وابسته است، نمی‌توان غلتک تولید کرد، اما بازاری در اختیار نداشت. به نظر می‌رسد ظرفیت بازار برای تولید علتک در کشور سالانه ۱۰۰ دستگاه باشد ولی اگر مشتریان خاص مثل سازمان راهداری، دهیاری‌ها و شهرداری‌ها متقاضی تولید باشند، می‌توان تولید را افزایش داد، اما در حال حاضر به دلیل مشکلات موجود در هپکو این سازمان‌ها به شرکت‌های رقیب هپکو روی آورده‌اند که به راحتی دستگاه‌ها را حتی دستگاه‌های استوک و کارکرده را وارد کشور می‌کنند و دهیاری و شهرداری هم با توجه به ردیف بودجه‌ای خود از این دستگاه‌ها استقبال می‌کنند.
۱۲ سال است که قطعات خارجی وارد انبار نشده است
نایب رییس شورای اسلامی کار هپکو درخصوص وضعیت انبار قطعات تولید بیان می‌کند: از سال ۱۳۸۷ هیچ قطعه خارجی وارد انبار نشده و هرآنچه امروز در انبار شرکت هپکو موجود است و تولید ۵۸ دستگاه در سال ۹۷ و ۹۸ براساس آن انجام شده به همان سال‌های قبل از واگذاری به بخش خصوصی باز می‌گردد. تمام اقلام و قطعات خارجی ولوو، لیبهر و … مربوط به خریدهای قبل از سال ۸۷ و خصوصی‌سازی هپکو است، آن سالها وضعیت ورود قطعات به انبار به شکلی بود که تولیدات ۱۲ سال اخیر را کامل پوشش داده است.
وی می‌افزاید: هپکو در سال ۱۳۸۵قبل از واگذاری به بخش خصوصی، ۲۰۰۸ دستگاه انواع ماشین آلات تولید کرد و ۲۱۵۸ دستگاه فروخت که فروش این محصولات ۲۳۸ میلیارد تومان ارزش داشت، اما هیات واگذاری کل ارزش شرکت را ۷۰ میلیارد تومان تخمین زد و این قیمت‌گذاری و واگذاری جای تعجب بسیار زیادی دارد. نباید در قیمت‌گذاری فقط قیمت تابلوی بورس مدنظر قرار گیرد بلکه باید قیمت واقعی کارخانه، تجهیزات، دانش فنی، تولیدات آن ارزیابی شود و پس از آن اقدام به فروش و واگذاری شرکت کرد.
تنها برای تولید ۷۰ غلتک، قطعه موجود است/انبار واحد خدمات پس از فروش خالی شده
رنجیر با بیان اینکه در حال حاضر تنها برای تولید حدود ۷۰ دستگاه غلتک همچنان قطعات خارجی در انبار هپکو وجود دارد، اما به هرحال تولید غلتک نیازمند ده ها قطعه است که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد قطعات مورد نیاز به اتمام رسیده است، اظهار می‌کند: شرکت دارای واحد خدمات پس از فروش است و محصولات فروخته شده از طریق این واحد تعمیر می‌شوند و این روند تعمیر محصولات، در همه این سال‌های رکود ادامه داشته است.
وی می‌افزاید: هفت سال پیش شرکت به سمت تعمیر و بازسازی دستگاه هایی رفت که نیازمند این خدمات بودند، اما این تصمیم نقدینگی برای شرکت به همراه نداشت که به کمک آن بتواند حقوق پرسنل را پرداخت کند و تنها کارگر را از بیکاری خارج می کرد به همین دلیل به سرانجامی نرسید و تنها خدمات پس از فروش ارائه می‌شد که انباری به وسعت انبار تولید دارد ولی در حال حاضر این واحد هم با کمبود قطعات مواجه است چراکه طی دو سال اخیر اکثر قطعات انبار واحد خدمات پس از فروش برای تعمیر محصولات فروخته شده و ارائه خدمت به مشتریان استفاده شده، اما جایگزین نشده است و اگر فکری برای رفع این خلاء ها نشود، این مشکلات یکی دو سال آینده خود را به صورت جدی نشان می‌دهد.
به تاثیر تحریم‌ها باور ندارم/با رانت دستگاه وارد می‌کنند
نایب رییس شورای اسلامی کار هپکو تاکید می‌کند: توانایی تولید همه محصولات، مشروط به تامین قطعه و نقدینگی در هپکو وجود دارد. به تاثیر تحریم‌ها در تامین قطعات خارجی باور نداریم چراکه در سال ۹۷، شرکت‌های رقیب هپکو که در سال‌های پس از واگذاری هپکو به بخش خصوصی تاسیس شدند، با دریافت ارز نیمایی از دولت، دستگاه‌های استوک را از چین وارد کشور کردند، اگر تحریم باشیم حتی نمی‌توان یک قطعه وارد کشور کرد در حالی که امروز ماشین‌آلات راهسازی با آن عظمت با کمک رانت و ارتباطات از گمرک ترخیص می‌شود پس در حوزه ماشین‌آلات و قطعات تولید تحریم نیستیم و به راحتی می‌توان قطعات مورد نیاز برای تولید در هپکو را وارد کشور کرد.
شرکت هیچ قرارداد کاری و پروژه تولیدی ندارد
وی با اشاره به قراردادهای کاری شرکت می‌گوید: در حال حاضر شرکت هیچ قراردادی برای تولید ماشین‌آلات راهسازی ندارد. در سال ۹۳ طبق مصوبه دولت قرار بود تولید ۲۴۰۰ دستگاه به هپکو داده شود که محقق نشد، در سال ۹۷ و ۹۸ مقرر بود که تولید ۲۵۰ دستگاه به هپکو داده شود که هنوز خبری نیست و دائما اعلام می‌شود که در حال مذاکره هستیم، تنها پروژه‌هایی مانند توگا و مپنا در شرکت در حال انجام است که قرارداد آنها مربوط به سال ۹۴ است، بخشی از این پروژه ها به دلیل اعتراضات صنفی کارگران و شرایط شرکت هپکو با تعویق مواجه شد و طرف قرارداد هم عجله‌ای بابت تولید نداشت، اما از نظر پروژه‌ای هم قرارداد جدیدی با شرکت وجود ندارد.
رنجبر در خصوص تعداد پرسنل موجود در شرکت بیان می‌کند: شرکت در سال ۸۵ با ۱۹۹۵ نفر پرسنل به بخش خصوصی واگذار شد ولی تعداد کارگران نیز سیر نزولی در پیش گرفت، البته هیچ کدام از سهامداران تعدیل نیرو نداشتند، اما با توجه به عدم پرداخت حقوق و شرایط نامناسب در روند پرداحت حقوق، بسیاری از مهندسان و پرسنل با تجربه و دارای تبحر بالا، جذب رقبای هپکو شدند، علاوه بر این با توجه به شرایط سخت و زیان‌آور شرکت، بخشی از پرسنل ۲۰ ساله بازنشسته شدند و همین امر شمار پرسنل را کاهش داد.
۷۷ نفر بازنشسته شدند/شمار پرسنل به حدود ۸۰۰ نفر رسیده است
وی اضافه می‌کند: در سال گذشته ۷۷ نفر بازنشسته شدند و در حال حاضر تعداد پرسنل اراک و هلدینگ هپکو در مجموع ۸۰۰ نفر است.
نایب رییس شورای اسلامی کار هپکو در خصوص جذب نیرو در این سالها در شرکت می‌گوید: هر کدام از سهامداران و مدیران عامل با حضور در شرکت، افراد وابسته به خود را به تعداد انگشتان یک دست جذب کردند و در جایگاه‌های مدنظر منصوب کردند ولی از سال ۸۸ به بعد شاید نزدیک به ۲۰ نفر نیرو در شرکت جذب شده باشد.
هپکو برنامه تولید می‌خواهد
وی با اشاره به تلاش‌های مجموعه دولت و مسئولان امر برای واگذاری شرکت بیان می‌کند: هر شرکتی مانند ایدرو و ایمیدرو و بخش خصوصی باید برای هپکو برنامه کاری، برنامه تامین قطعات و تولید داشته باشد، حتی اگر ایمیدرو شرکت را در اختیار بگیرد و برنامه‌ای برای تولید و تامین قطعه نداشته باشد، به نتیجه‌ای مثبت نخواهیم رسید به همین دلیل وجود برنامه کاری برای هپکو از هر چیزی واجب‌تر است.
رنجیر اضافه می‌کند: در سال ۹۹ حتی با واگذاری شرکت به ایمیدرو، برای بازگشت هپکو به تولید حداقل یک سال زمان نیاز است، سفارش قطعه به خارج از کشور و تامین و رسیدن آن به خط تولید حداقل چهار ماه زمان می برد، البته این زمان مربوط به دوران قبل از تحریم و عدم وجود مشکلات در حوزه انتقال پول بود، ولی با توجه به تحریم‌ها و سخت شدن کار، رسیدن به تولید انبوه در شرکت نیز دو تا سه سال زمان می‌برد، اما اگر تولید ۲۰۰ تا ۳۰۰ دستگاه در سال برنامه‌ریزی شود، انگیزه به کارگران و شرکت باز می‌گردد و حتی جذب نیرو را رقم می‌زند.
نایب رییس شورای کار هپکو می‌گوید: با ۸۰۰ نفر نیرو قاعدتا نمی‌توان در سال ۲۰۰ تا ۳۰۰ دستگاه تولید کرد و مجبور به جذب نیرو به خصوص در واحد تولید هستیم. همواره نیروهای تولید باید بیشتر از نیروهای ستادی و اداری باشند، اما چون نیروهای تولید ۲۰ ساله بازنشسته می‌شوند و این قائده به هم خورده است، پس برای تولید باید نیرو جایگزین شود.
در هفته‌های اخیر موضوع واگذاری شرکت هپکو به ایمیدرو قوت کرده است و هرازگاهی در فضای مجازی صحبت از انجام شدن این واگذاری است که البته هنوز منابع رسمی مانند ایمیدرو و سازمان خصوصی‌سازی این موضوع را تایید نکرده‌اند، به هرحال صرفا نباید به واگذاری دلخوش بود، آنچه هپکو را از بن بست خارج می‌کند داشتن برنامه کاری است.
غلامرضا صادقیان که ۳۰ خرداد ۹۷ به عنوان مدیرعامل هپکو منصوب شد، از همان روزهای اول تاکید کرد که کار را با برنامه پیش خواهیم برد، قول تولید ۲۵۰ دستگاه انواع گریدر و غلتک و بیل و وارد خط شدن تکنولوژی ماشین‌آلات از آلمان تا پایان سال ۹۷ را داد و اعلام کرد که تا پایان سال ۱۴۰۲ تولید ۲۴۰۰ دستگاه برنامه‌ریزی شده است.
اینها تنها بخشی از تعهدات و وعده‌های یک مدیرعامل برای شرکت هپکو بود که هیچکدام از آنها به ثمر نرسید و در نهایت صادقیان هفتم خردادماه ۹۸، قبل از اینکه حضورش در هپکو یک ساله شود از شرکت رفت.
این روزها که صحبت از واگذاری شرکت است انتظار می‌رود حداقل این بار همه جوانب سنجیده شود، این بار روی برنامه داشتن خریدار تمرکز شود تا بلکه سکوت تولید در هپکو بشکند و غبار نشسته بر روی تجهیزات برداشته شود.
انتهای پیام
