معاون برنامهریزی شرکت آب منطقه ای اصفهان، بهرهگیری از منابع آبی جدید و صرفهجویی راهکارهای جبران مشکلات خشکسالی در مناطق مرکزی ایران بویژه استان اصفهان است که در موضوع منابع آبی جدید طرحهایی مانند انتقال آب عملیتر است و دور از ذهن نخواهد بود.
بابک ابراهیمی، اظهار داشت: تغییرات در تعادل بین منابع و مصارف آب در بخشهای وسیعی از کشور از جمله حوضه آبریز زایندهرود، خشکی دورهای رودخانه، خشک شدن بخش زیادی از تالاب گاوخونی، افزایش تنشهای درون و برون استانی و فرونشست زمین را بوجود آورده است که هیچیک از آنها ساده و قابل چشم پوشی نیست.
وی اضافه کرد: سه دسته کلی ردهبندی راهکارها، راهبردها و سیاستها برای جبران بخشی از فاصله میان منابع و مصارف وجود دارد، این راهکارها طرحهای همسو با کاهش مصارف، طرحهای همسو با افزایش منابع در دسترس و طرحهای مؤثر در افزایش تابآوری سیستم تا رسیدن به نقطه تعادل جدید است که هر یک به نوبه خود با اهمیت هستند.
معاون برنامهریزی شرکت آب منطقه ای اصفهان با تاکید بر اینکه مصرف حساب شده آب در تمام بخشها شامل آشامیدنی و بهداشت، کشاورزی و صنعت با اهمیت است، تصریح کرد: تدوین و افزایش طرحها و برنامههای مرتبط با صرفهجویی در مصرف آب در بخش های مختلف ضروری است.
ابراهیمی با تاکید براینکه پیگیری برنامههای اصلاح الگوی کشت و جایگزینی کشتهای کمآببَر از دیگر برنامههای اساسی در راستای صرفهجوئی در بخش آب کشاورزی بوده است، تصریح کرد: در این پیوند طرحهای مهمی مانند اجرای آبیاری تیپ در محصولات زراعی، تأمین و توزیع بذر ارقام زودرس و میانرس، توسعه کشتهای نشایی و جلوگیری از کاشت محصولات با نیاز آبی بالا و همینطور انجام مطالعات تعیین الگوی کشت مناسب با اقلیم استان از موارد مهمی است که بدرستی توسط بخش کشاورزی پیگیری شده است.
وی اضافه کرد: اصلاح جایگزینی باغ ها، توسعه باغاتِ متحمل خشکی، توسعه گلخانهها و همینطور برنامههای افزایش بهرهوری در انتقال آب(تجهیز و نوسازی سنتی، تجهیز و نوسازی مدرن، کانالهای آبیاری عمومی، آبیاری تحتفشار، طرحهای کوچک تأمین آب، لولهگذاری، احیا و مرمت قنوات، شبکه آبیاری درجه سه و چهار، تسطیح لیزری و در نهایت واردات آب در قالب مفهوم آب مجازی در راستای جلوگیری از اتلاف آب در محصولات پرآب بر از سایر فعالیتهایی است که در بخش کشاورزی در جهت صرفهجویی و مصرف بهینه آب میتوان پیگیری کرد.
معاون برنامهریزی شرکت آب منطقهای اصفهان با تاکید براینکه بخش دیگری که باید در راستای صرفهجوئی در منابع آب باید مورد توجه قرار گیرد، بخش صنعت است، گفت: در سالهای اخیر اقدامات خوبی برای کاهش اتلاف آب در این بخش بخصوص در بخش مصرف صنایع بزرگ و پُرمصرف استان بعمل آمده که از شاخصترین اقدامات میتوان به خرید و تصفیه و جایگزینی پسابها و توسعه استفاده از آب خاکستری و کاهش مصرف آب خام، کاشت گونههای گیاهی کممصرف در فضای سبز محدوده صنایع بزرگ، بازچرخانی آب و پساب در برجهای خنککننده و بهبود فرایندهای تولید در راستای کاهش مصرف اشاره کرد.
وی توصیه کرد: استفاده از شیرهای کاهنده مصرف، بازچرخانی فاضلاب خانگی در آبیاری فضای سبز، تفکیک آب آشامیدنی از آب بهداشتی، بازسازی شبکه آب و فاضلاب، ترویج فرهنگ استفاده بهینه و صحیح آب در منازل از اولین مواردی است که در طرح کاهش مصرف مطرح میشود. بدیهی است که هزینهبَر بودن تأمین آب شهری و بهداشتی، اهمیت صرفهجوئی و مصرف بهینه در این بخش بسیار ضروری است.
ابراهیمی با بیان اینکه صرفهجویی آب در مقیاس کلان حوضههای آبریز را در بخشهای دیگر میتوان جست و جو کرد، ادامه داد: برای تبیین این موضوع ضروری است نگاهی به آمار نیاز و مصارف در بخشهای مختلف مصرف آشامیدنی، کشاورزی، صنعت، فضای سبز و محیط زیست داشته باشیم.
معاون آب منطقهای اصفهان تصریح کرد: در سالهای اخیر تمرکز اصلی کشور در بخش مدیریت تقاضای آب بخصوص در بخش مصرف آب کشاورزی بوده و در این راستا طرحهای مسلوبالمنفعه کردن چاههای غیرمجاز، اصلاح و تعدیل پروانههای بهرهبرداری در بخش کشاورزی منطبق بر وضعیت منابع آب و الگوی کشت بهینه در هر منطقه، نصب ابزار اندازهگیری هوشمند و روشهای جلوگیری از اتلاف آب در این بخشها بوده که در قالب طرح تعادل بخشی در وزارت نیرو دنبال شده است.
وی به آب مورد استفاده در بخش فضای سبز استان اشاره کرد و افزود: این میزان نقش غالبی در مصارف آب نسبت به سایر بخشها ندارد البته صرفهجویی در بخش فضای سبز میتواند تا حدود زیادی در عبور از تنشهای ناشی از کم آبی مؤثر باشد.
ابراهیمی با اشاره به اصلاح الگوی کشت فضای سبز گفت: در این راستا برنامههایی مانند حذف چمنهای اسپورت با نیاز آبی بالا و استفاده از گلهای دائمی مقاوم به خشکی، چمنهای گرمسیری، گیاهان پوششی و پیچهای زینتی مقاوم به خشکی، اعمال مدیریت کمآبیاری بهمنظور پیشگیری از وقوع خسارت جبرانناپذیر به درختان کهنسال فضای سبز، اقدامات اصلاحی شبکههای توزیع برای کاهش هدرروی آب، ترمیم شبکه، شیرآلات و اتصالات و رفع هرگونه نشتی در شبکه، انتقال زمان آبیاری از روز به شب و ساعات خُنک شبانهروز در ماههای گرم سال، اعمال سیاستهای تشویقی و تنبیهی پیمانکاران فضای سبز در زمینه مصارف و همینطور استفاده از هرگونه منابع نامتعارف نظیر زهآب یا پسابهای قابل استفاده از راهبردهای مؤثر صرفهجوئی در این بخش است که توسط شهردایهای استان دنبال میشود.