مهدی آل کثیر در گفت و گو با خبرنگاران در سخنانی با بیان اینکه در دنیایی زندگی می‌کنیم که تنبلی و بیکاری یکی از جلوه‌های فقر اجتماعی و اقتصادی است و در مقابل جوهر کار و اشتغال در وجود آدمی شاید بزرگترین موهبت و دارایی یک انسان تلقی شود، موهبتی که در شرایط ناگوار و سختی‌ها ارزشمند تر از هر داشته‌ای خواهد بود، اظهار داشت: این جوهر همان توانایی و درایتی است که فرد را به این سمت سوق می‌دهد تا از تمام داشته‌هایش بهترین بهره‌ها را بگیرد.
کار و اشتغال مقوله‌ای چند وجهی
وی با تاکید بر اینکه در شرایط سختی که هر روز با چالش‌هایی روبرو هستیم و سبب می‌شود تا بیکاری بیداد کند، گیراترین و اثرگذارترین ابزار داشتن مهارت، دانش، پشتکار و به عبارتی ملموس‌تر داشتن جوهر کار و اشتغال است تا انسان با آن بتواند در عرصه اقتصاد و اجتماع کنشگری فعال و قابل تحسین باشد، گفت: در زندگی هر فردی و مسیری که در آن حرکت می‌کند همیشه مسیرهای هموار و ناهموار وجود دارد که سبب می‌شود فرد و افراد آن را تجربه کنند و راه درست را انتخاب کنند، راهی که با فکر و اندیشه و توانمندی می‌توان آن را هموار کرد.
این کارشناس حوزه کار و تعاون در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در همه کشورها چالش بیکاری و کمبود فرصت‌های شغلی وجود دارد که بخشی از آن به برنامه ریزی های مسئولین و دولتمردان و بخشی از آن نیز به همت و پشتکار مردم بستگی دارد، گفت: کار و شغل امری پیچیده، چند وجهی، فرا دستگاهی و بهتر بگوییم فرا قوه‌ای بوده و حل آن نیازمند هماهنگی و مشارکت بین دستگاه‌های مرتبط، برنامه ریزی های با چشم انداز بلند مدت و همچنین بازیگران اجتماعی شامل احزاب، نهادهای مدنی، تشکل‌های علمی، صنفی و رسانه‌ها است.
آل کثیر در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه لرستان، استانی با قرن‌ها تمدن، تاریخ و شگفتی با مردمانی سخت کوش و پر تلاش بوده است، تصریح کرد: لرستان، استانی با چهار فصل مختلف و دارای ظرفیت‌های بسیار متنوع کشاورزی، گردشگری، خدمات و معدن است که به واسطه قرار گرفتن در مسیر ترانزیتی شمال به جنوب کشور، منطقه‌ای استراتژیک در حوزه خدمات حمل و نقل به شمار می‌رود.
استانی با ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوان در حوزه‌های مختلف
وی با اشاره به بهره مندی لرستان از خط آهن تهران – جنوب، فرودگاه و همچنین حدود هشت هزار کیلومتر جاده که لرستان را در قلب ترددهای شمال به بندر امام خمینی (ره) در جنوب قرار داده است، ادامه داد: همچنین همجواری با استان‌های همدان، مرکزی، اصفهان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و ایلام بسترهای بسیار مناسبی را برای رشد و توسعه در لرستان فراهم کرده است.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان، داشتن نیروی انسانی جوان و توانمند در کنار منابع آبی و زمین‌های حاصلخیز یکی دیگر از داشته‌های لرستان عنوان کرد و افزود: به گفته مسئولان، کشاورزی معیشتی و خرده مالکی و البته عدم استقبال نیروی جوان کار از کشاورزی سنتی، تا حدودی این ظرفیت‌ها را بدون استفاده کرده است.
آل کثیر با بیان اینکه در بخش معدن نیز لرستان از استان‌های برتر کشور است که علاوه بر ۵۸۸ میلیون تن برآورد ذخایر معدنی، کیفیت سنگ‌های ساختمانی معادن آن زبانزد است، بیان داشت: اما به دلیل خام فروشی و نبود صنایع تبدیلی و فرآوری، سهم بسیار کمی از ارزش این معادن در سفره لرستانی‌ها است.
وی، تصریح کرد: لرستان دارای مواد معدنی مختلف و متنوعی است که از مجموع ۶۵ ماده معدنی کشور ۲۲ مورد در استان شناسایی شده و بیش از یک میلیون تن سنگ تزئینی سالانه از آن استخراج می‌شود که این میزان معادل هفت درصد استخراج کشور است.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان در ادامه با اشاره به رتبه نخست لرستان در تولید ماهیان سردآبی در بین استان‌های غیر ساحلی، وجود ۸۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و رتبه‌های برتر تولید حبوبات، انجیر، انار و سیب و ضریب ۹۰ درصدی بهره مندی کامل روستاها از شبکه‌های ارتباطی، بیان داشت: داشتن ۱۱ درصد رواناب‌های کشور و قرار گرفتن در رده سوم تا پنجم استان‌های پربارش از دیگر ظرفیت‌های توسعه‌ای لرستان به شمار می‌رود.
آل کثیر با تاکید بر اینکه زیرساخت‌های اصلی اشتغال و توسعه از جمله راه دسترسی زمینی، ریلی و هوایی، آب، خاک حاصلخیز و منابع کشاورزی، نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده، ظرفیت‌های بالقوه معدن و امکانات ارتباطی و اینترنتی در لرستان به نسبت مهیا است، گفت: اما این استان سال‌های سال است که هنوز در مسیر درست توسعه و کاهش نرخ بیکاری قرار نگرفته است.
گره کوری به نام اشتغال در لرستان
وی با بیان اینکه با وجود ظرفیت‌ها و قابلیت‌های قابل توجه در عرصه تولیدات محصولات کشاورزی که تنوع محصولات مختلفی در این زمینه وجود دارد، هنوز نتوانسته‌ایم صنایع تبدیلی در استان ایجاد کنیم، تصریح کرد: همچنین لرستان در حوزه گردشگری از ظرفیت‌های قابل توجهی برخوردار است که هنوز آن گونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و این در حالیست که این بخش می‌تواند سهم مؤثری در ایجاد اشتغال، کارآفرینی و تولید ثروت داشته باشد.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان، تصریح کرد: با این همه رتبه و توانمندی، اما به نظر می‌رسد اشتغال استان به گره کوری تبدیل شده و پس از سال‌ها تلاش مسئولان هنوز آنچنان که باید از این فرصت‌ها استفاده نشده است.
آل کثیر در ادامه با طرح این سوال که چرا در بیکاری و ایجاد شغل همیشه لرستان مشکل دارد؟ ادامه داد: بیکاری همان گونه که در دولتی خاص و در زمانی و سالی خاص ایجاد نشده است بلکه محصول برنامه‌ها و سو مدیریت‌ها در دولت‌ها مختلف بوده است، بنابراین علل ایجادی آن هم چند وجهی و در واقع پدیده‌ای چند علتی است که رفع این مشکل نه با جابجایی یک مدیر کل و نه با آمدن مدیری دیگر و وزیری دیگر مرتفع نخواهد شد.
وی، گفت: برای حل این مشکل، طرحی نو باید ریخت و با ارائه برنامه‌های کارشناسی و برنامه‌های جامع کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، زمینه رفاه، ثروت، تولید و اشتغال را با ایده و طرح برای استان فراهم کرد.
۶۰ درصد متقاضیان کار، فاقد هر گونه مهارت هستند
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان در ادامه با طرح این سوال که در واقع باید گفت مگر ما چه کم داریم که اینگونه ایم؟ تصریح کرد: پاسخ این سوال، دقیقاً همان جوهر کار، همت، همان فرهنگ و روحیه کار و کارآفرینی است که وجود ندارد، هنوز جوانان تصوری غیر واقعی از کار دارند و کار را در استخدام دولتی تلقی می‌کنند، در نتیجه رسوب چنین تفکری، هر کاری غیر از این را عار می‌دانند و به فرهنگ کارآفرینی ایمان ندارند.
آل کثیر، یادآور شد: برای رسیدن به وضعی مطلوب‌تر باید اصلاح سیاست‌های مالی، پولی و بانکی محقق شود، باید مدیریت نخبگان صورت گیرد، باید اعتماد عمومی را جلب کرد و میزان مشارکت‌های مردمی را افزایش داد.
وی، ادامه داد: همچنین باید ارتباط بین صنعت و دانشگاه را بیشتر کرد، باید مقوله مهارت آموزی فارغ التحصیلان در صدر توجه قرار گیرد، زمانی که دانش آموختگان دانشگاه‌ها در کنار مدرک به مهارت در کار و حرفه برسند دیگر تصورشان از کار صرفاً پشت میز نشینی و استخدام دولتی نیست و خود به پشتوانه مهارتی که کسب کرده‌اند دنبال کارآفرینی و اشتغال خواهند رفت.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان با تاکید بر اینکه ضعف مهارتی فارغ التحصیلان دانشگاهی و کارجویان یکی از مشکلات اصلی اشتغال در لرستان است به نحوی که حدود ۶۰ درصد متقاضیان ثبت نام شده در مراکز کاریابی استان فاقد هرگونه مهارتی هستند، افزود: یکی از دلایل این امر، نبود ارتباط منطقی و هدفمند میان رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌های استان به ظرفیت‌های موجود است، بنابراین زمانی که یک جوان با مدرک غیرمرتبط نسبت به ظرفیت‌های توسعه استان وارد بازار کار می‌شود نمی‌تواند تحصیلات خود را با حرفه و کار عملی موجود منطبق کند.
ضعفی به نام «فرهنگ کار»
آل کثیر، ادامه داد: همچنین باید رشته‌های تخصصی تحصیلی در حوزه‌های کشاورزی، معادن، آب و خدمات در دانشگاه‌های استان ارائه شوند تا دانشجویان پس از اتمام تحصیل بتوانند در موقعیت‌های موجود استان مشغول به کار شوند.
وی با بیان اینکه آمار ثبت نامی کاریابی‌ها نشان می‌دهد افراد ۲۵ تا ۳۴ ساله ۵۰ درصد جمعیت متقاضیان کار این استان را تشکیل می‌دهند، گفت: ضعف فرهنگ کار از دیگر دلایل نرخ بالای بیکاری در استان است، دیدگاه غلطی وجود دارد که بر مبنای آن، اشتغال تنها استخدام در ادارات تلقی می‌شود، بسیاری از جوانان منجمله دانش آموختگان دانشگاهی اعتقاد دارند به دلیل داشتن تحصیلات باید در ادارات و پشت میز نشین باشند و فعالیت در مشاغل آزاد و خدمات را شغل نمی‌دانند.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان با تاکید بر ضرورت ارتقای فرهنگ کار، یادآور شد: اصولاً ارتقای فرهنگ کار تحت تأثیر عوامل متعددی است که در یک طرف آن فرهنگ، ساختار اجتماعی، سیاسی، فنی، مدیریتی جامعه و در طرف دیگر آن ساختار طبیعی و اقلیمی وجود دارد.
توقف سرمایه گذاری در بروکراسی اداری و بانکی
آل کثیر در ادامه سرمایه گذاری و بانک‌ها را از دلایل اصلی رونق یا کاهش اشتغال عنوان کرد و گفت: نوع رفتار بانکی تأثیر بسیار بالایی بر رونق اشتغال دارد چرا که بسیاری از مشاغل و بنگاه‌های اقتصادی برای راه اندازی، توسعه یا تقویت خود به منابع بانکی نیاز دارند، در برخی موارد دیده می‌شود سخت‌گیری های بانک برای تأمین وثایق و ضمانت‌ها بی مورد است و می‌توان با اندکی تعدیل در رفتارهای خشک بانکی، به رونق تولید و افزایش اشتغال کمک کرد.
وی، همچنین تحریم‌ها و نوسانات ارزی را عامل مهمی در کاهش تولید و اشتغال عنوان کرد و گفت: باید شرایط سرمایه گذاری تسهیل شود که بخش عمده‌ای از این روند در اختیار ادارات و دولتی‌ها است چرا که صدور مجوزهای تولید، اشتغال و سرمایه گذاری و خلاصه کلام تسهیل گری شرایط لازم برای سرمایه گذاران یکی از اصلی ترین مقوله توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال است.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان با بیان اینکه به عنوان مثال سرمایه گذاران برای یک مجوز باید دست کم به ۱۷ اداره و چندین و چند کارمند و… مراجعه و دست به سینه بایستند تا شاید کسی صدایشان را بشنود، افزود: مرکز تسهیل سرمایه گذاری و کسب و کار در استان ایجاد شده است اما متأسفانه در مواردی، سرمایه گذاران همچنان باید برای دریافت مجوزهای لازم دوندگی بسیاری بین ادارات داشته باشند و همین امر موجب خستگی و انصراف آنها می‌شود.
آل کثیر با اشاره به اینکه باوجود تاکید دولت‌ها بر تسهیل شرایط قانونی سرمایه گذاری، اما گاهی موارد، سخت گیری های نابجا و یا حتی زاویه دار کارشناسان اداری در سطوح میانی موجب طولانی شدن فرآیند صدور مجوزها می‌شود، ادامه داد: عقب ماندگی‌های تاریخی این استان در حوزه سرمایه گذاری و اشتغال از دیرباز وجود داشته و در هر دوره‌ای دولت‌ها، نمایندگان و… وعده‌های زیادی برای رفع یا کاهش عقب ماندگی‌های اقتصادی و… داده و می‌دهند اما هنوز این وضعیت نه تنها بهبود نیافته بلکه شرایط سخت‌تر و حاد تری شده است.
چه کسانی مسئول ایجاد اشتغال هستند؟
وی با تاکید بر اینکه با وجود فرصت طلبی بسیاری استان‌ها از قانون خصوصی سازی، اما لرستان سودی در این زمینه نداشت و در روند توسعه اقتصادی دچار اختلال شد، تصریح کرد: بنابراین امروز نیازمند نگرش متفاوت مسئولان ملی در دادن امتیازهای ویژه برای تسهیل در سرمایه گذاری و اشتغال به لرستان هستیم.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان با تاکید بر اینکه به طور مثال سود تسهیلات بانکی برای سرمایه گذاری نباید در لرستان و یک استان توسعه یافته مشابه باشد، بلکه باید برای استان‌هایی چون لرستان که محروم و کمتر توسعه یافته هستند ردیف‌های خاص با نرخ کمتر لحاظ شود، گفت: برای رونق تولید و اشتغال در لرستان باید مشوق‌های ویژه سرمایه گذاری به ویژه در حوزه مالیات و بیمه از طرف دولت تصویب شود چرا که امروزه بیمه یکی از اصلی ترین دغدغه‌های صاحبان تولید است.
آل کثیر، افزود: البته باید به این نکته مهم هم اشاره کرد که سرمایه گذاری که تسهیلات بانکی دریافت می‌کند و امتیازاتی در اختیار می‌گیرد باید اهلیت علمی، مالی، حرفه‌ای و تعهد داشته باشد.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه ایجاد اشتغال وظیفه اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی نیست و این نهاد یک نقش هماهنگ و تنظیم کننده روابط کار دارد، گفت: بسیاری از دستگاه‌های اجرایی همچون جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید شرایط ایجاد اشتغال را تسهیل و دنبال کنند و اداره کار نیز باید برای تسریع در روند اشتغال و تقویت بنگاهها اقدام کند.
این کارشناس حوزه کار و تعاون لرستان، بیان داشت: رونق تولید و ایجاد اشتغال در لرستان یک همت ملی می‌طلبد تا با ارائه مشوق‌های لازم و خاص برای این استان نسبت به تخصیص منابع ویژه و ایجاد چند شرکت بزرگ مادر و همچنین تسهیل در قوانین سرمایه گذاری اقدام شود.
