گرچه بسیاری بر این باورند که برای جلوگیری از اوج‌گیری دوباره شیوع ویروس کرونا در کشور باید اجرای مقررات سختگیرانه مانند آن چه در ۲ ماه گذشته اعمال شده است، اجرا شود اما مدیرگروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی اراک با این موضوع مخالف است و می‌گوید، تجربه اعمال محدودیت در کسب‌وکارها و تعطیل‌کردن فعالیت‌های عادی روزانه کمکی به جلوگیری از شیوع ویروس در کشور نکرده است: «بررسی میدانی در مراکز بیمارستانی نشان می‌دهد، بیشترین دلیل ابتلای افراد به ویروس، در جمع‌های خانوادگی بوده و تعطیلی اجباری کسب‌وکارها کمک چندانی به کاهش اپیدمی در جامعه نکرده است.»آن طور که رحمت‌الله مرادزاده به همشهری می‌گوید، بر خلاف تعطیلی کسب‌وکارها منع ترددهای بین شهری کمک بزرگی به جلوگیری از شیوع ویروس کرونا می‌کند: «سوابق قبلی نشان می‌دهد هرچه ترددهای بین شهری کاهش پیدا کرده، از گردش ویروس در جامعه نیز جلوگیری شده است. اگر مسئولان به فکر کاهش شیوع بیماری هستند و نمی‌خواهند تجربه قبل در اوج‌گیری بیماری را دوباره تکرار کنند، باید با سختگیری‌های شدید در صدور مجوز ترددهای بین شهری به گونه‌ای عمل کنند که ناقلان یک بیماری از یک منطقه به منطقه دیگری سفر نکنند.این استاد اپیدمیولوژی با بیان این که اکنون شاهد افزایش مراجعه سرپایی بیماران به مراکز درمانی هستیم و این موضوع نشان می‌دهد، سفر کرونا در کشور دوباره آغاز شده است، می‌گوید: «با ادامه این روند تا ۲هفته آینده باید شاهد افزایش بستری بیماران مبتلا به کرونا در بخش مراقبت‌های ویژه و در اواسط یا اواخر اسفند شاهد افزایش آمار جان‌باختگان از این ویروس باشیم. اگر نمی‌خواهیم چنین اتفاقی شدت بیشتری به خود بگیرد، باید ترددهای بین شهری ممنوع شده و با سختگیری در اجرای پروتکل‌های بهداشتی مانع از تکمیل زنجیره انتقال ویروس به افراد دیگر شویم.»
منتظر نتیجه واکسن نباشیم
در حالی که اپیدمیولوژیست‌ها معتقدند افزایش تعداد بیماران سرپایی مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ها گواهی بر کاهش سختگیری مسئولان در تدوین سیاست‌های محدودکننده است، یک فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری می‌گوید، مردم نباید به استناد وجود واکسن، پروتکل‌های بهداشتی را که در یک سال گذشته رعایت کرده‌اند، نادیده بگیرند: «متأسفانه بسیاری از مردم تصور می‌کنند با ورود واکسن به داخل کشور، مشکل کرونا و اپیدمی آن برطرف شده است. آمارها نشان می‌دهد، رعایت پروتکل‌های بهداشتی بعد از تزریق واکسن به نخستین دریافت‌کنندگان آن رو به کاهش است که باعث نگرانی جدی است.»محمدرضا هاشمیان به همشهری می‌گوید: «افراد کمی تاکنون واکسن دریافت کرده‌اند و تزریق این مقدار واکسن کمکی به کاهش خطر ویروس کرونا نمی‌کند. کارایی واکسن در بدن افراد دریافت‌کننده آن ۲ماه بعد مشخص می‌شود. برای این که واکسن کارایی خود را نشان دهد، باید ۷۰درصد جمعیت واکسینه شود که با توجه به برنامه زمان‌بندی دولت برای انجام واکسیناسیون عمومی تا زمستان سال آینده، مردم باید اولویت خود را در رعایت بهداشت فردی، استفاده از ماسک و پرهیز از حضور در مراکز پرتجمع قرار دهند.»
تعطیل نکنیم؛ مدیریت کنیم
هاشمیان در ادامه با اشاره به نزدیکی سال نو و حضور مردم در خیابان‌ها برای تهیه اقلام مورد نیاز شب عید با بیان این که نمی‌توان از کسبه خواست مغازه‌های خود را تعطیل کنند، تأکید می‌کند شهروندان اصولی را برای خریدهای نوروزی خود تدوین کنند: «کسبه باید برای حفظ سلامتی خود و کسانی که از آنها خرید می‌کنند، قوانینی را تعریف کنند. نوبتی‌کردن حضور مشتریان در مغازه، جلوگیری از ورود افراد بدون ماسک، تقویت سیستم‌های تهویه مطبوع در واحدهای صنفی و نیز طراحی سیستم‌های نوبت‌دهی الکترونیک برای ورود افراد به داخل واحدهای صنفی می‌تواند از شیوع ویروس تا حدود زیادی جلوگیری و از تعطیلی واحدهای صنفی نیز پیشگیری کند.»این فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری تأکید می‌کند: «معلوم نیست کرونا در چه وضعیتی قرار دارد. باید شرایط را طوری مدیریت کنیم که هم امکان تجارت و کسب‌وکار فراهم باشد و هم مردم بتوانند خرید ایمنی داشته باشند. ایجاد چنین وضعیتی نیازمند تبیین این واقعیت است که هر گونه کم‌توجهی در اجرای چنین قوانینی می‌تواند بهای سنگینی برای مردم و جامعه داشته باشد.
انتقال بیماران مبتلا به کرونا به تهران اشتباه است
آن طور که این فوق تخصص مراقبت‌های ویژه خبر می‌دهد، برخی اقدامات نسنجیده از سوی اطرافیان برخی بیماران و انتقال بیماران شهرستانی به تهران برای ادامه روند درمان اکنون به یکی از چالش‌های انتقال ویروس از شهری به شهر دیگر تبدیل شده است که باید جلوی آن گرفته شود: «متأسفانه در هفته‌های اخیر، شاهد انتقال بیماران مبتلا به کرونا برای گذراندن سیر درمان خود به بیمارستان‌های پایتخت هستیم. این اقدام درست نیست. همان پروتکل‌های درمانی، داروها و خدماتی که در بیمارستان‌های تهران به بیماران مبتلا به کرونا ارائه می‌شود، در بیمارستان‌های شهرهای دیگر در حال ارائه است. باید مانع از چنین نقل‌وانتقال‌هایی در مراکز بیمارستانی شد؛ چراکه می‌تواند خطر انتقال ویروس را به دیگر افراد افزایش دهد.»
پیام عادی‌سازی ندهند
گرچه در ماه‌های اخیر سیاست‌های محدودکننده و قاطعی برای مقابله با شیوع ویروس از سوی مسئولان در دستور کار قرار گرفت و مردم نیز با وجود مشکلات با آن همراهی کردند اما با بهبود ظاهری اوضاع کرونایی کشور و کاهش تعداد ناقلان و جان‌باختگان، محدودیت‌ها هم کاهش خواهد یافت؛ کاهشی که متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران آن را غیر قابل قبول می‌داند و می‌گوید: «پیام‌هایی از سوی مسئولان به مردم داده می‌شود که نشان می‌دهد می‌توانند برخی محدودیت‌ها را نقض و بر خلاف پروتکل‌های بهداشتی عمل کنند، در حالی که چنین پیام‌هایی نباید به جامعه داده شود؛ چرا که مردم را به اشتباه انداخته و سبب بروز رفتارهایی از سوی شهروندان می‌شود که به پهن‌شدن سفره کرونا در کشور منجر خواهد شد.»
حمید عمادی با تأکید بر این که زبان و عمل مسئولان در اتخاذ سیاست‌ها و راهبردهای مقابله با کرونا یکی نیست، می‌افزاید: «هنگامی که سالن‌های پذیرایی و باشگاه‌های ورزشی بازگشایی می‌شود و در این مکان‌ها به شکل شبانه‌روزی مراسم‌های عروسی و ورزشی برگزار می‌شود، مردم با دیدن چنین صحنه‌هایی تصور می‌کنند وضعیت عادی شده است و کمتر به مسائل و پروتکل‌های بهداشتی عمل می‌کنند. او با انتقاد از این که نباید در موضوع مقابله با کرونا مردم به‌تنهایی در میدان حاضر باشند و سیاست‌های دولتی و حمایتی نیز باید جهتی در راستای مقابله با بیماری داشته باشد، می‌گوید: اگر همین امروز سختگیری‌ها آغاز شود و مردم نیز همراهی کافی را داشته باشند، شاید بتوانیم قبل از بیدارشدن دوباره کرونا و آغاز سراسری بازگشت پیک بیماری، کرونا را مدیریت کنیم. در چنین شرایطی نوروز امسال می‌توانیم شرایطی مشابه آن چه امروز با آن روبه‌رو هستیم، داشته باشیم.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که به نظر نمی‌رسد مردم در شرایط کنونی همراهی چندانی در رعایت پروتکل‌های بهداشتی داشته باشند، ادامه می‌دهد: «اگر روند رعایت‌نشدن پروتکل‌های بهداشتی در سطح نازل کنونی ادامه پیدا کند، در هفته‌های آینده تعداد افراد مبتلا به شکل سرپایی افزایش بیشتری پیدا خواهد کرد. این افزایش در هفته بعد به افزایش بستری‌شدگان در بیمارستان‌ها منجر می‌شود و بین ۲ تا ۳ هفته آینده شاهد افزایش تعداد جان‌باختگان خواهیم بود.»
