تجمع های اعتراضی از صبح روز پنجشنبه در ارمنستان پس از صدور بیانیه ای از سوی ستاد کل نیروهای مسلح و تشویق نخست وزیر پاشینیان به کناره گیری شدت گرفت. نخست وزیر بیانیه ستاد کل را تلاش برای کودتای نظامی خواند.
نخست وزیر ارمنستان آنچه را که اتفاق افتاد، تلاش برای کودتای نظامی خواند، طرفداران خود را به خیابان ها آورد و در میدان جمهوری، جایی که ساختمان دولت واقع شده است، سخنرانی کرد.
وی گفت: «برخی تلاش کرده اند که ارتش را در یک روند ضد دولتی مشارکت دهند. بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان تلاشی برای کودتای نظامی است و مردم این اجازه را نمی دهند. دستور من به نیروهای مسلح این است که به کار خود ادامه دهند و از مرزهای جمهوری محافظت کنند. هیچ کس نمی تواند از دستور من سرپیچی کند. »
پاشینیان همچنین از گاسپاریان رییس ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان خواست تا داوطلبانه استعفا دهد.
در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان آمده است: ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان اعتراض قاطعانه خود را نسبت به برکناری معاون اول رییس ستاد کل به دلایل غیرمنطقی بیان می کند و اعلام می دارد که این تصمیم بدون در نظر گرفتن منافع ملی و دولتی ارمنستان و صرفا بر اساس احساسات شخصی است. برای این کشور، چنین تصمیمی یک گام ضد دولتی و غیرمسئولانه است.
پیشتر رییس جمهوری ارمنستان به پیشنهاد نخست وزیر این کشور، تیران خاچاطوریان معاون اول رییس ستاد کل نیروهای مسلح را برکنار کرد. نخست وزیر اطمینان داد که قصد فرار از کشور را ندارد و همچنین گفت که دیگر نمی خواهد انتخابات فوق العاده برگزار شود.
پاشینیان گفت: “بعد از جنگ (قره باغ)، من خیلی در مورد بازنشستگی فکر کردم. اما بعد گفتم که من با میل خود نخست وزیر نشدم، بلکه مردم چنین تصمیمی گرفتند. و مردم باید در مورد عزیمت من تصمیم بگیرند. بگذارید مردم استعفای من را مطالبه کنند، بگذاریدمردم مرا تیرباران کنند».”
اعتراض ها در ایروان در جریان است و به گفته مخالفان تا استعفای پاشینیان ادامه خواهد داشت. معترضان خیابان مارشال باغرامیان را که محل اقامت نخست وزیر و ساختمان پارلمان است، مسدود کردند. چادرها در میدان مقابل پارلمان مستقر شده اند.
تجمع های طرفداران و مخالفان نخست وزیر ارمنستان در ایروان امروز جمعه نیز با خیمه زدن مخالفان مقابل مجلس این کشور همچنان ادامه دارد.
نخست وزیر از مخالفان خواست تا به اعتراض ها پایان دهند و گفت وگو را آغاز کنند. با این حال، مخالفان پاشینیان همان لجاجت و برخورد سازش ناپذیر را نشان دادندمخالفان از مذاکره در مورد چیزی غیر از استعفای نخست وزیر امتناع می ورزند.
چرا ارتش برای استعفای پاشینیان بیانیه داد؟
۲۵ فوریه(هفتم اسفند)، رییس جمهوری ارمنستان به پیشنهاد نخست وزیر معاون اول رییس ستاد کل را برکنار کرد. رهبری نظامی کشور این اقدام را تحمل نکرد و در بیانیه ای اعلام کرد که تصمیم استعفای خاچاتریان “کوته بینانه” ، “بدون توجه به منافع ملی و دولتی” کشور و “فقط بر اساس احساسات شخصی و جاه طلبانه” است.
در این بیانیه آمده است: “از این پس نخست وزیر و دولت ارمنستان قادر به تصمیم گیری مناسب در این شرایط بحرانی و سرنوشت ساز برای مردم ارمنستان نیستند. در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح این کشور آمده است: برای مدتی طولانی، نیروهای مسلح ارمنستان با صبر و حوصله “حملات” دولت فعلی را با هدف بی اعتبار کردن نیروهای مسلح را تحمل کرده اند، اما همه چیز محدودیت های خود را دارد.
به دنبال این بیانیه پاشینیان بلافاصله واکنش نشان داد و هواداران خود را به خیابان ها برد، با آنها به سمت میدان جمهوری قدم زد و بیانیه داد. وی همچنین در مورد استعفای رییس ستاد کل تصمیمی گرفت، اما رییس جمهور آرمن سرکیسیان این سند را امضا نکرد.
اقدام های رهبری نظامی ارمنستان انگیزه جدیدی به روحیه اعتراض در این کشور بخشید. از همه مهمتر، وضعیتی که نخست وزیر پس از امضای توافق نامه قره باغ در آن قرار گرفته است بسیار جدی تر شده است و نادیده گرفتن آن برای پاشینیان بسیار دشوارتر خواهد بود.
به گفته تحلیلگران، این بیانیه که از سوی عالی ترین مقام ارتش ارمنستان صادر شده است شرایط را برای پاشینیان دشوار کرده است. در چنین شرایطی، یک شخص، یعنی نخست وزیر فعلی، که رئیس جمهور فعلی و سابق، وکلا، معلمان، دانشمندان و غیره خواستار استعفای او شدند، قادر نخواهد بود به سادگی در قدرت باقی بماند، اگرچه احتمال زیاد این است که این وضعیت به سرعت حل خواهد شد. “
الکساندر اسکندریان تحلیلگر و کارشناس مسائل قفقاز در این باره گفت که دور جدید درگیری در ارمنستان نتیجه انشعاب نخبگان بود که پس از استعفای معاون ستاد کل نیروهای مسلح به اوج خود رسید.
این کارشناس تصریح کرد: در هر صورت، پس از آنچه امروز یا فردا اتفاق می افتد، اگر پاشینیان بتواند قدرت را حفظ کند اما این یک قدرت ضعیف شده خواهد بود. شکاف قابل توجهی در نخبگان ایجاد شده است و ضربه ای به توانایی مقام ها درحفظ ارتش تحت کنترل خود خواهد بود.
شب ۱۰ نوامبر ۰ ۲۰ آبان ۹۹) ، ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، الهام علی اف رییس جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان بیانیه ای را در مورد توقف جنگ امضا کردند که طی آن ایروان قسمت قابل توجهی از قره باغ را به باکو و همچنین هفت منطقه دیگر را منتقل کرد.
در حقیقت، در مقابل، ارمنستان چیزی به جز پایان جنگ، که طی آن بیش از ۲۵۰۰ نفر را از دست داد، دریافت نکرد.
در ارمنستان امضای توافق نامه برای ارمنی ها دردناکی بود و بلافاصله اعتراضات در کشور با شعار “نیکول خیانتکار است” آغاز شد.
استعفای پاشینیان توسط آکادمی ملی علوم، دانشگاه دولتی ایروان، تعدادی از سازمان های عمومی، رهبران شهرها و رهبران جامعه حمایت شد. همه روسای پیشین ارمنستان مستقل و همچنین رییس جمهوری فعلی آرمن سارکیسیان نخست وزیر را به استعفا فراخواندند. گارگین دوم رییس کلیسای رسولان ارامنه، نیز چنین کاری را خواستار شد.
در تاریخ ۲۵ فوریه (هفتم اسفند) ، ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان به مطالبات و اعتراض ها پیوست. واقعه درگیری بین نخست وزیر و رهبری نظامی کشور به میدان عمومی سرایت کرد.
واکنش های بین المللی به تنش های اخیر ارمنستان
پوتین رییس جمهوری روسیه در گفت و گوی تلفنی با پاشینیان نخست وزیر ارمنستان، خواستار برقراری نظم و آرامش در این کشور شد. پوتین از همه طرف های در ارمنستان دعوت به خویشتنداری کرد.
وزیران دفاع روسیه و ارمنستان نیز در گفت و گوی تلفنی درباره اوضاع سیاسی داخلی ارمنستان تبادل نظر کردند.
دفتر مطبوعاتی وزارت دفاع ارمنستان در بیانیه ای اعلام کرد: سرگئی شایگو و واغارشاک هارتیونیان وزیران دفاع روسیه و ارمنستان در خصوص آخرین اوضاع ارمنستان و نیز ماموریت صلحبانان روس در قره باغ گفت و گو کردند.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه هم در گفت و گوی تلفنی با «آرا آیوازیان» همتای ارمنی خود گفت : منتظر حل و فصل مسالمت آمیز اوضاع در ایروان هستیم.
خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در واکنش به تحولات اخیر در ارمنستان گفت که به دقت در حال پیگیری تحولات در این کشور هستیم؛ همه طرف‌ها در ارمنستان را به خویشتنداری دعوت می کنیم
ترکیه؛ جمهوری آذربایجان و ناتو نیز رهبران ارمنستان را به خویشتنداری و حل مسالمت آمیز مسائل این کشور دعوت کردند.
