گروه جامعه: استان چهارمحال و بختیاری که روزگاری جزو استان‌های با منابع آبی بسیار زیادی بود اما بیش از یک دهه است که دچار خشکسالی شده و به دلیل افت شدید منابع آبی بسیاری از دشت‌ها و منابع آب‌های زیر زمینی آن ممنوعه اعلام شده است.استانی که بیشتر شهرستان‌های آن با تنش بی‌آبی دست و پنچه نرم می کند و در فصل تابستان در برخی از مناطق با تانکر آبرسانی و آب شرب جیره بندی می شود.
۱۰ شهرستان استان با تنش بی آبی مواجهند
مهدی محمودی نماینده چهارمحال و بختیاری در شورای عالی استان‌ها در این باره به خبرنگار ایلنا گفت: ۱۰ شهرستان استان در شرایط بحرانی آب قرار دارند که شهرستان های بروجن و لردگان با تانکر آبرسانی می‌شوند. شهرستان بن هنوز با کمبود بی آبی مواجه است و خط انتقال آب این شهرستان منتقل نشده است. آب شرب شهرستان لردگان در فصل تابستان جیره بندی می شود.
کوچ زودهنگام عشایر به دلیل کمبود علوفه
وی افزود: امسال به دلیل کمبود بارندگی اکثر چشمه ها و مزارع در استان خشک شده اند. همچنین مراتع خالی از پوشش گیاهی اند که دامداران را با مشکلات عدیده ای برای تهیه علوفه دام شان مواجه کرده است که به همین دلیل عشایر استان مجبورند زودتر از وقت مقرر به مناطق سردسیر کوچ کنند. و از طرفی اداره منابع طبیعی به آنها اجازه کوچ نمی دهد.رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست و خدمات شهری و روستایی شورای عالی استان‌ها ادامه داد: مشکل فعلی ما در استان چهارمحال و بختیاری و استان اصفهان کشاورزان هستند که اگر موضوع حق آبه‌شان برطرف نشود منجر به تنش خواهد شد. کشاورزان استان حق آبه‌شان را برای کشاورزی می‌خواهند و استان اصفهان نیز از طرفی به دنبال افتتاح چند تونل برای انتقال آب از چهارمحال و بختیاری هستند.
این تونل و سدها هنوز افتتاح نشده‌اند اما پروژه‌های شان در حال انجام است.محمودی عنوان کرد: حوزه آبریز از سمت استان چهارمحال و بختیاری زمانی ظرفیت آب کشور را تامین می‌کرد که هنگام بارش باشد اما وقتی بارشی در این استان صورت نگیرد نمی تواند حوزه آبریز خارج از استان را تامین کند. اگر در کوهرنگ بارش برف نباشد قطعا در تابستان با کم آبی مواجه می شویم.
مسئولان به فکر باشند
عضو شورای عالی استان‌ها اضافه کرد: دولت و مسئولان به سمت و سوی یک راهکار برای مشکل کم آبی استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان باشند که به صورت اساسی حل شود. به طور مثال در صنعت کشاورزی از گیاهان کم آب استغاده و صنعت کشاورزی را مدرن و به روز کنند. راهکاری برای تغییرات جوی در نظر بگیرند چرا که جهان به سمت و سوی خشکسالی در حال حرکت است و جو زمین قابل برگشت نیست و اگر قابل برگشت هم باشد در این محدوده زمانی قابل برگشت نیست. شاید ۵۰ سال طول بکشد که زمین به شرایط عادی خود بازگردد.
وی تصریح کرد: موضوع کمبود آب تنها مختص به استان چهارمحال و بختیاری نیست بلکه مختص به کل کشور است. برای صرفه جویی در آب شرب باید آب شرب از غیر شرب جدا شود. همچنین برای مصارف آبیاری گیاهان و درختان باید آب فاضلاب‌ها را به چرخه طبیعت بازگرداند تا یک مدیریت و چرخه کامل برای آب به وجود بیاید که بشود این چرخه آب را حفظ کرد.نماینده چهارمحال و بختیاری در شورای عالی استان ها گفت: برای حفظ رودخانه ها باید دفع پسماندها مدیریت شود که آب این رودخانه ها و آب های شیرین زیرزمینی آلوده نشوند چرا که آب های زیرزمینی در استان بسیار محدود بوده و دست یابی به این آب‌ها بسیار سخت است.وی گفت: حتی باید برای نگهداری از آب های استان میزان مصرف نیترات در کشاورزی که باعث آلودگی آب های زیر زمینی می شود را کنترل کرد که البته این کنترل و مدیریت ها نیاز به یک برنامه ریزی جامع، کامل و بلند مدت دارد.
استانی که آب ندارد چگونه می تواند نیاز دیگران را برطرف کند
محمودی بیان کرد: شرایط بحرانی آب امروز به یکی از مشکلات مهم در کشور تبدیل شده است. اگر استان ما به لحاظ ظرفیت آب به گونه ای بود که می توانست علاوه بر رفع نیاز آبی استان خودش به دیگر استان ها کمک می کرد بحثی نبود ولی طبق قانون اصل ۵۰ محیط زیست ابتدا باید نیازهای منطقه حوزه آبریز تامین و برطرف شود. وقتی یک منطقه ای خودش آب شرب، آب خوردن ندارد چگونه می تواند نیاز آبی دیگر استان ها را تامین کنند.
عضو شورای عالی استان ها تصریح کرد: اگر در گذشته مشکلات کم آبی حل می شد اکنون در کشور آنقدر با مشکلات کم آبی مواجه نبودیم. اگر امروز به فکر فردا نباشیم قطعا مشکلات خیلی پیچیده تری در این زمینه برایمان به وجود خواهد آمد.
۹۵ درصد دشت های استان ممنوعه است
نماینده مردم شهرستان بروجن در مجلس نیز در این باره گفت: برداشت غیرمتعارف از منابع آب زیرزمینی به سبب نبود امکان برداشت از منابع آب سطحی در استان سبب شده است تا ۹۵ درصد دشت‌های این استان ممنوعه و ممنوعه بحرانی شود.حجت‌الاسلام امیرقلی جعفری افزود: در حال حاضر ۹۰ درصد آب شرب، ۹۵ درصد آب صنعت و ۷۰ درصد آب بخش کشاورزی در این استان از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود.
وی ادامه داد: با ممنوعه شدن دشت‌های استان، امکان برداشت از این منابع وجود ندارد و چنانچه نتوانیم نیاز خود را از آب‌های سطحی تامین کنیم باید بخش‌های کشاورزی و صنعت تعطیل و بخش شرب با چالش جدی مواجه شود.اقبال عباسی استاندار چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه بحران اصلی در سال ۱۴۰۰ بحث خشکسالی و کمبود آب است، گفت: رتبه سوم در کاهش بارش‌ها بزرگترین بحران در سال ۱۴۰۰ است و امسال با کمبود آب در بخش‌های آب شرب، کشاورزی، دامداری مواجه خواهیم شد.مدیرکل سازمان هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری نیز در ادامه در این باره به خبرنگار ایلنا، اظهار داشت: در ابتدای سال زراعی از اول مهرماه ۹۹ تاکنون میانگین بارش کشور حدود ۴۱ درصد کمتر از بلند مدت بارندگی ها در استان است.
۲۷ درصد کاهش بارندگی در استان نسبت به سال گذشته
مهران چراغپور ادامه داد: استان چهارمحال و بختیاری رتبه ۲ را امسال دارد از نظر کاهش بارش ها در سطح کشور بعد از استان کرمانشاه میانگین بارشی که در که در سطح استان تا ۲۵ فرودین امسال ثبت شده ۳۵۰ میلی متر بوده که نسبت به آمار مشابه ثبت شده سال گذشته چیزی حدود ۲۷ درصد کاهش و نسبت به دوره آماری بلند مدت ۳۳ درصد کاهش بارش را داشته است.
وی عنوان کرد: پیش بینی می شود که کم بارشی در چند روز آخر فروردین ماه ادامه داشته باشد و بارش اردیبهشت ماه در استان چهارمحال و بختیاری در حدود نرمال باشد که البته این میزان بارش شاید ۲ الی یا ۳ درصد از کمبود بارش ها در سطح استان کاهش یابد. چراغپور بیان کرد: با توجه به اینکه افزایش دما یک تا دو درجه ای دما را نسبت به میانگین های بلند مدت در ماه های پیش رو داریم و همچنین با توجه به مطالب ذکر شده در بالا تا پایان سال آبی استان همچنان دچار خشکسالی کم سابقه هواشناسی است. توصیه می شود تا مسئولان استانی و یا دستگاه های اجرایی تمهیدات لازم را به منظور جلوگیری از ضایعاتی که به آنها وارد شود اتخاذ کنند.
مدیرکل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری گفت: بیش از ۹۲ درصد از کل مساحت استان در معرض خشکسالی خفیف و شدید قرار دارد. و حدودا ۷ درصد این مساحت در محدوده نرمال است.
