مکتب پرسپولیس؟ مکتب استقلال؟

رسول بهروش، روزنامه‌نگار، در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: «در هر شبانه‌روز می‌شود هزاران کامنت از هواداران پرسپولیس و استقلال و نیز چندین مصاحبه از پیشکسوتان ۲ تیم پیدا کرد که در آنها از عبارت «مکتب» استفاده شده است. هی این‌طرفی‌ها می‌گویند مکتب پرسپولیس و هی آن‌طرفی‌ها جواب می‌دهند مکتب استقلال. در طول چند روز گذشته هم این ماجرای انتشار ویدئوی مربوط به کودک‌آزاری حسابی این بحث را داغ کرده و طرفین در حال نواختن مکتب دیگری هستند. با این حال به‌ نظر می‌رسد عمده کسانی که از این عبارت استفاده می‌کنند، اصلا درک درستی از معنا و مفهوم آن ندارند. مکتب در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و جامعه‌شناختی تعاریف متفاوتی دارد. این مقوله اما به‌ طور کلی به «جهان‌بینی» آدم‌ها گره می‌خورد. فلسفه زندگی و طوری که هر انسانی به حیات نگاه می‌کند، او را در یکی از مکتب‌های مختلف جا می‌دهد. در این میان دورترین مصداق از مکتب، هواداری از تیم‌های فوتبال است. بسیاری از آدم‌ها صرفا بر اساس محل زادگاه‌شان یا تحت‌ تأثیر علاقه اعضای خانواده هوادار یک تیم می‌شوند، بقیه هم غالبا در سن بسیار پایین به تیم‌های گوناگون گرایش پیدا می‌کنند. کسی که از ۷ سالگی هوادار پرسپولیس یا استقلال می‌شود، اصلا فرصت ارزیابی‌های فلسفی ندارد. این که این وسط سر و کله «مکتب» از کجا پیدا می‌شود، از آن داستان‌های عجیب و غریب است.
نکته اینجاست که در ایران آدم‌ها اول هوادار یک تیم می‌شوند و بعد برای آن تیم «فضیلت‌تراشی» می‌کنند؛ یعنی با تئوریزه‌کردن گرایش رنگی‌شان سعی می‌کنند آن را با تزئینات زیبای اخلاقی و اجتماعی بیارایند. این در حالی است که هواداری از تیم‌های فوتبال عموما ربطی به جهان‌بینی ندارد. دایره گسترده هواداران یک تیم می‌تواند از آدم مذهبی سرسخت تا یک سکولار را دربربگیرد؛ همین طور از یک سوسیالیست دوآتشه تا یک کاپیتالیست تمام‌عیار را. اصلا یکی از شگفتی‌های فوتبال این است که ۲ نفر با ۲ دنیای کاملا متفاوت در یک لحظه به یک بازی نگاه می‌کنند و تمنای پیروزی یک تیم را دارند. زیبایی فوتبال، همین جمع‌کردن متضادترین آدم‌ها زیر یک چتر است؛ بعد شما از مکتب حرف می‌زنید؟ بله؛ گاهی تلاش‌هایی می‌شود برای این که تیم از نظر فرهنگی روی هوادارانش تأثیر مثبت بگذارد، مثل شعار «فراتر از باشگاه» بارسلونا، با این حال احتمالا این طور نبوده که یک کودک متولد کاتالونیا در ۶ سالگی تحت‌ تأثیر همین فرهنگ باشگاه اسپانیول را رها کند و طرفدار بارسا شود. حمایت از تیم‌های فوتبال ریشه‌های دیگری دارد.
کاش یک‌ بار برای همیشه این داستان را تمام کنید. به خدا بین هواداران پرسپولیس، استقلال و سایر تیم‌ها، هم آدم سالم و درست و حسابی پیدا می‌شود و هم آدم کلاش و قالتاق. این فقط فوتبال است، این قدر پیچیده‌اش نکنید. پرسپولیس و استقلال مکتب ندارند، همان طور که منچستریونایتد ۱۴۳ساله یا بایرن‌مونیخ ۱۲۱ساله مکتب ندارند.»
انتهای پیام