سی ان ان، قیمت املاک در ۳۷ کشور ثروتمند عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD)، از ۳ ماهه آخر سال ۲۰۱۹ تا ۳ ماهه آخر سال ۲۰۲۰ تقریبا حدود ۷ درصد افزایش داشته و سریع‌ترین رشد سالانه در ۲ دهه اخیر را ثبت کرده است. شاید خیلی‌ها تصور کنند که این یک حباب است و به‌زودی فروکش می‌کند؛ اما کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این روند در سال‌جاری میلادی و سال آینده هم ادامه خواهد داشت و احتمالا بعد از آن بازار در رکود فرو می‌رود. دلیل ادامه این رونق، پایین ماندن نرخ بهره و هجوم سرمایه‌گذاران خارجی به بازار مسکن بعد از باز شدن دوباره مرزهاست.
نقش همه‌گیری کرونا
برعکس آنچه انتظار می‌رفت، شیوع کرونا به رونق بازار مسکن کمک کرده است. به‌دنبال اعمال محدودیت‌های تردد و قرنطینه، دولت‌ها در سراسر جهان با کاهش نرخ بهره و مالیات، برای حمایت از مالکان، شاغلان و کسب‌وکارها به میدان آمدند. این سیاست‌ها، بازار مسکن را از رکود ناشی از شیوع کرونا نجات داد.
از سوی دیگر، همانطور که مردم مجبور شدند کار و درسشان را به خانه بیاورند، ترجیح دادند محل سکونت بزرگ‌تر و آرام‌تری داشته باشند. افراد ثروتمندتر در برخی کشورها با تصور اینکه حتی بعد از پایان همه‌گیری نیز دیگر نیازی نیست هر روز به محل کار خود تردد کنند، از شهرهای شلوغ به خانه‌های بزرگ‌تر در شهرهای کوچک‌تر نقل مکان کردند.
از سوی دیگر، وضعیت مالی خیلی از افراد بهتر از زمان قبل از شیوع کرونا شده، زیرا هزینه کمتری برای سفر، تفریح و غذا خوردن در رستوران صرف می‌کنند و می‌توانند پول بیشتری را برای خرید خانه کنار بگذارند. در شهرهایی مانند لندن و پاریس، افراد ثروتمند خانه‌های خود را در مرکز شهر فروخته و خانه‌ای بزرگ‌تر و ارزان‌تر در خارج از شهر خریده‌اند و بقیه پول خود را به خرید آپارتمانی کوچک در مرکز شهر یا ویلایی برای سپری کردن تعطیلات اختصاص داده‌اند.
در انگلیس قیمت مسکن در شهرهای کوچکی که دسترسی سریعی به لندن دارند، افزایش قابل توجهی داشته است. خیلی از خانه‌ها در ماه‌های اخیر حدود ۱۰۰ هزار پوند بیشتر از قیمت اعلام شده فروخته شدند. میزان خرید وفروش از پاییز سال گذشته تا به حال افزایش چشمگیری داشته و به ۱۸۰ هزار مورد درماه مارس رسیده است؛ یعنی ۲ برابر متوسط ۲۰ سال گذشته. یکی از مشاوران املاک در انگلیس می‌گوید: « در ۳۸ سالی که در کار املاک هستم، هیچ‌وقت بازار را اینطور ندیده بودم. یک سال پیش مردم از ترس کمبود اقلام بهداشتی در صف خرید سوپرمارکت‌ها بودند و حالا به بازار مسکن هجوم آورده‌اند». براساس اطلاعات مرکز آمار انگلیس، سال ۲۰۲۰ قیمت خانه در انگلیس ۸.۵ درصد افزایش داشت که بالاترین رشد سالانه از سال ۲۰۱۴ تاکنون است.
بنا بر اعلام انجمن ملی مشاوران املاک آمریکا، در این کشور هم آمار فروش مسکن در سال۲۰۲۰ به بالاترین سطح در ۱۴ سال اخیر رسید. قیمت مسکن در سال گذشته میلادی ۹ درصد افزایش یافت و این روند همچنان ادامه دارد. قیمت متوسط خانه در ماه مارس به رکورد تاریخی بالای ۳۲۹ هزار دلار رسید.
در آلمان هم قیمت‌ها هر روز بالاتر می‌رود و خانه‌ها در کمتر از ۲ هفته معامله می‌شوند. رویترز، مقامات شهر برلین اخیرا به فکر ساخت آپارتمان‌های جدید افتاده‌اند تا بتوانند پاسخگوی تقاضای زیاد در بازار باشند. آنها معتقدند در میان‌مدت به ۲۰۰ هزار واحد مسکونی جدید نیاز است. قیمت‌ها در این شهر در یک سال گذشته ۱۱درصد رشد داشته است.
در پرتغال، با این که مشتریان خارجی امکان بازدید از خانه‌ها را ندارند، به سرعت در حال خرید ملک هستند. قیمت‌ها در این کشور در ۳ ماهه چهارم سال گذشته میلادی نسبت به زمان مشابه سال قبل از آن ۶ درصد افزایش داشته است. رکورد فروش در۳ ماهه نخست سال ۲۰۲۱ نیز شکسته شده است. کارشناسان املاک می‌گویند: خریداران خارجی به‌دنبال هوای خوب، فضای باز و مناظر زیبا هستند. یکی از آنها می‌گوید: اخیرا یک آپارتمان را در شهر ساحلی در غرب لیسبون به قیمت ۳.۵ میلیون دلار به یک خریدار از آفریقای جنوبی که تا به حال به این شهر سفر نکرده، فروخته است.
در هند بعد از کاهش ۶.۹ درصدی درآمد ناخالص ملی در سال گذشته، قیمت مسکن پایین آمد. اما معاملات بعد از پایان موج اول کرونا افزایش یافت و بازار رونق گرفت. بسیاری از مردم که فکر می‌کردند به‌دلیل رکود اقتصادی قیمت‌های مناسبی در بازار مسکن پیدا می‌کنند، به‌دنبال خرید خانه‌های بزرگ‌تر بودند. کاهش نرخ بهره و مالیات معاملات در برخی مناطق نیز به این رونق کمک کرد. هرچند حالا با شیوع موج دوم کرونا در هند، پیش‌بینی می‌شود بازار مسکن دوباره به رکود برگردد.
واکنش دولت‌ها
در برخی کشورها دولت‌ها به‌دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از سر به فلک کشیدن قیمت‌ها در بازار مسکن هستند.در نیوزیلند که متوسط قیمت املاک مسکونی در یک سال گذشته بیش از ۲۴ درصد افزایش داشته، دولت تحت فشار است تا بازار را به ثبات برگرداند. حدود ۲ ماه پیش مسئولان این کشور با اتخاذ سیاست‌هایی مانند افزایش مالیات و کنترل فعالیت دلالان، سعی کردند تقاضا و سرعت رشد قیمت را مهار کنند.
در چین نیز که قیمت خانه در شهرهای بزرگ مانند پکن، شانگهای و شنزن نسبت به سال گذشته ۱۲ درصد افزایش داشته، دولت مصمم است تا ترمز رشد افسار گسیخته قیمت‌ها را بکشد و ابزارهایی مانند محدودیت خرید و فروش و افزایش زمان حفظ مالکیت برای معاف شدن از مالیات را درنظر گرفته است. از آنجا که برای هر خانواده سقف تملک وجود داشت، برخی زوجین دست به طلاق صوری می‌زدند که دولت جلوی آن را هم گرفته است.
اما با وجود اقدامات دولت‌ها برای مهار بازار مسکن، تحلیلگران فعلا انتظار اصلاح قیمت‌ها را ندارند. با توجه به سرعت گرفتن واکسیناسیون و کاهش محدودیت‌های کرونایی، پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصادی جهان در سال‌جاری بیشتر شود. حتی درصورت بالا رفتن تورم، انتظار می‌رود سیاستگذاران نرخ بهره را که نقش مهمی در تعیین قیمت مسکن به‌ویژه در آمریکا و اروپا دارد، دست‌کم تا ۲ سال آینده پایین نگه دارند تا از احیای اقتصادی مطمئن شوند. نرخ بهره در ۱۹ کشور حوزه یورو درماه مارس به‌طور متوسط فقط ۱.۳ درصد بوده است. به نظرمی‌رسد که بانک‌ها هم از افزایش تمایل مردم به وام گرفتن و بالا رفتن قیمت‌ها استقبال می‌کنند، زیرا به اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی کمک می‌کند. درنتیجه به این زودی‌ها نباید انتظار داشت حباب بازار مسکن فروکش کند.
