گروه سیاسی:روزنامه شرق نوشت:دولت ابراهیم رئیسی ترکیب اصلی خود را پیدا کرده و تنها چند صندلی خالی باقی مانده است. رئیسجمهور در تقسیم پست و سمتهای دولتی برای رقبای انتخاباتی خود که همجناحش بودند، دست و دلبازی فراوانی داشته و تقریبا هیچکدام از آنها را بینصیب نگذاشته است.
رئیسی حتی به آنهایی که به نفع او در انتخابات شرکت نکردند و کنار کشیدند نیز پست و مقامی داده است. آخرین آن صندلی بنیاد شهید است که شایعه شده نصیب امیرحسین قاضیزادههاشمی شده است.
در ادامه به رقبای فرضی ابراهیم رئیسی میپردازیم که به صندلی ریاستجمهوری نرسیدند، اما اکنون جایی در دولت دارند یا خواهند داشت.
امیرحسین قاضیزادههاشمی
در مجالس هشتم تا دهم نماینده مردم مشهد بود و در سال اول مجلس یازدهم به نایبرئیسی اول رسید، اما برای سال دوم قید نایبرئیسی را زد و برای انتخابات ریاستجمهوری نامزد شد. قاضیزاده که به جبهه پایداری نزدیک است، برخلاف علیرضا زاکانی و سعید جلیلی به نفع ابراهیم رئیسی کنار نرفت و البته انتقادی نیز به او نکرد. او تا آخر انتخابات ماند، اما با حدود یک میلیون رأی چهارم شد.
قاضیزادههاشمی در نامه تبریک به رئیسی اعلام کرد برنامهها و رویکردهای دولتش معروف به «دولت سلام» را در اختیار او میگذارد. چند روزی است این شایعه مطرح است که رئیسجمهور او را بهعنوان رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران انتخاب کرده است؛ بااینحال، قاضیزادههاشمی در گفتگو با فارس با تکذیب این اخبار گفته هیچگونه خبری را از طرف خودم در این زمینه تأیید نمیکنم.
اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد، از طریق مسیر قانونی مراحل آن طی خواهد شد. او همچنین درباره اینکه از طرف رئیسی چنین پیشنهادی به او شده یا خیر، گفت: بنده و رئیسجمهور گفتگوهای زیادی داشتیم که لزومی به رسانهایشدن آنها نیست.
رستم قاسمی
چهار سال فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا و دو سال وزیر نفت دولت احمدینژاد بود، همین باعث شد تا در اردیبهشت امسال رسما اعلام کند که نامزد انتخابات ریاستجمهوری خواهد شد؛ اما یک شب مانده به اعلام اسامی نامزدهای نهایی در نامهای به دبیر شورای نگهبان نوشت: «احتراما؛ بنا به پیشنهاد دلسوزان و دغدغهمندان نظام و کشور و در راستای تقویت جبهه انقلاب، تکلیف خود را اداشده دیده و بدینوسیله انصراف خود را از نامزدی در انتخابات به نفع جریان انقلاب اعلام میدارم» و اینگونه رستم به نفع ابراهیم کنار کشید.
از همان ابتدا از او بهعنوان یکی از افرادی که در چینش کابینه به رئیسجمهور کمک میکند و قرار است بهعنوان وزیر نفت به پارلمان معرفی شود، نام برده میشد؛ اما در نهایت بهعنوان وزیر راه و شهرسازی به مجلس معرفی شد. حضور رستم قاسمی بهعنوان وزیر نفت چنان محتمل بود که خودش نیز در مجلس به قول یکی از نمایندگان مجلس سهو لسان گرفته و به جای وزارت راه از وزارت نفت نام برد. او که دندان ریاستجمهوری را پیش از اعلام اسامی نامزدها کشیده بود، حالا در کابینه رئیسی برای خود کرسی وزارت دارد.
عزتالله ضرغامی
از کنشها و صحبتهای چند سال اخیر او میشد حدس زد که برای نشستن بر صندلی ریاست دولت خوابهایی دیده است. ضرغامی که با شعار «زدن زیر میز» برای انتخابات دوره سیزدهم ریاستجمهوری ثبتنام کرده بود، از سوی شورای نگهبان احراز صلاحیت نشد و او نیز سکوت را ترجیح داد تا اینکه نام او بهعنوان یکی از وزرای پیشنهادی دولت ابراهیم رئیسی دیده شد. ضرغامی که سابقه معاونت سینمایی وزارت ارشاد و ریاست ۱۰ساله بر سازمان صداوسیما را داشت، بهعنوان وزیر «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» دولت جدید به مجلس معرفی شد.
او که با رسانههای دنیای جدید آشناست و از توییتر نیز استفاده میکند، تأکید خود در این وزارتخانه را بر ایجاد و حمایت از استارتآپها و اپلیکیشنهای قوی در فضای مجازی در سطح بینالمللی گذاشت و با ۲۶۲ رأی، یکی از وزرایی شد که بیشترین رأی را از مجلس گرفته است.
رئیسجمهور نیز در سخنرانی حمایتی خود از ضرغامی در مجلس اعلام کرد که حساب ویژهای روی این وزارتخانه باز کرده است. عزتالله ضرغامی که خود را برای رقابت با ابراهیم رئیسی در انتخابات امسال آماده میکرد، حالا باید بهعنوان وزیر در کابینه او حضور داشته باشد.
محسن رضایی
چهار بار برای رسیدن به صندلی ریاستجمهوری ثبتنام کرد، اما در نهایت با حکم «معاونت اقتصادی رئیسجمهور» وارد کابینه ابراهیم رئیسی شد. او در انتخابات خرداد به سیاستهای اقتصادی دولت روحانی تاخت و حتی گفت در صورت انتخاب، رئیس بانک مرکزی و برخی دیگر از اعضای دولت دوازدهم را به دادگاه خواهد کشاند. رضایی که شعار یارانه ۴۵۰ هزارتومانی و حقوق به زنان خانهدار را هم داده بود تا پایان انتخابات ماند و با سهمیلیونو ۴۴۰ هزار رأی، چیزی حدود ۱۱ درصد آرا، بعد از ابراهیم رئیسی دوم شد.
با این حال او نیز از دولت سیزدهم بینصیب نماند و ابراهیم رئیسی در یک نامه سه حکم «معاونت اقتصادی رئیسجمهوری»، «دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا» و «دبیر ستاد اقتصادی دولت» برای محسن رضایی نوشت تا بالاخره بتواند برخی سیاستهای اقتصادی خود را اجرا کند. از این پس نیز رضایی را در هیئت دولت رئیسی خواهیم دید.
علیرضا زاکانی
رئیس سابق مرکز پژوهشهای مجلس، دو بار در سالهای ۹۲ و ۹۶ نامزد انتخابات ریاستجمهوری شد، اما شورای نگهبان صلاحیتش را احراز نکرد. زاکانی امسال نیز شانس خود را امتحان کرد و به فهرست تأییدصلاحیتشدگان راه یافت، ولی ترجیح داد به نفع ابراهیم رئیسی کنار برود؛ اتفاقی که قابل پیشبینی بود و عبدالناصر همتی در مناظرهها چند بار به آن اشاره کرد و او را نه نامزد پوششی، بلکه «سوپرپوششی» خواند. زاکانی که تا چندی پیش نماینده مردم قم در مجلس بود، حضور در شهرداری تهران را ترجیح داد. هرچند حکم شهردارشدنش از سوی وزیر کشور دولت روحانی امضا نشد، اما به همراه مشاوران خود در ساختمان شهرداری تهران مستقر شده است.
برای آنکه زاکانی به این سمت برسد، قانون انتخاب شهرداران مصوب هیئت وزیران سال ۹۷ که گفته مدرک شهردار باید متناسب باشد، نادیده گرفته شده است و او امید دارد وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی نامه ریاستش بر شهرداری تهران را امضا کند. او البته در نیمه مرداد امسال در دیدار با استادان حوزه علمیه قم گفته بود بین رفتن به کابینه و شهرداری تهران، شهرداریشدن را انتخاب کرده است.
زاکانی گفته بود در صحبت با رئیس مجلس و رئیسجمهور، ایشان پیشنهاد «وزارت رفاه»، «وزارت بهداشت» و «ریاست دفتر ریاستجمهوری» را مطرح کرده بودند که با توجه به شرایط کنونی و افزایش نارضایتیهای مردم، ترجیح داده شهردار تهران شود. در هر حال با شهردارشدن زاکانی او میتواند در جلسات هیئت دولت نیز شرکت کند.
سعید جلیلی
در انتخابات سال ۹۲ از حسن روحانی شکست خورد، اما در انتخابات ۱۴۰۰ و بعد از برگزاری مناظرهها به نفع ابراهیم رئیسی کنار رفت. سابقه حضور او در وزارت خارجه و دبیری چندسالهاش در شورای امنیت ملی باعث شده تا از جلیلی بهعنوان گزینههای اصلی برای مدیریت بر سیاست خارجی نام برده شود. هرچند در نهایت وزارت خارجه به امیرعبداللهیان رسید، ولی جلیلی از گزینههای محتمل برای بازگشت دوباره به شورای امنیت ملی کشور محسوب میشود تا اینگونه او نیز به جمع انصرافدهندگان، اما ماندگاران در دولت ابراهیم رئیسی بپیوندد.
انصرافدهندگانی که هنوز پستی نگرفتهاند
سردار حسین دهقان: او که هماکنون مشاور فرمانده کل قوا در صنایع دفاعی است، پیشتر سابقه حضور در دولت اول حسن روحانی بهعنوان وزیر دفاع و رئیس بنیاد شهید در دولتهای خاتمی و احمدینژاد را داشته است. او اردیبهشت امسال در انتخابات ثبتنام کرد، اما یک شب مانده به اعلام فهرست نهایی از سوی شورای نگهبان به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد. نام او بهعنوان یکی از گزینههای دبیری شورای امنیت ملی یا وزارت دفاع مطرح بود.
محمد عباسی: وزیر تعاون و وزیر ورزش و جوانان در دولت محمود احمدینژاد بود و برای انتخابات ثبتنام کرد، اما او نیز شب قبل از اعلام اسامی به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد.
علیرضا افشار: بهعنوان فرمانده اسبق بسیج و همچنین معاون سیاسی وزارت کشور در دولت احمدینژاد نیز ثبتنام کرد، اما به نفع رئیسی کنار کشید.
مسعود زریبافان: عضو شورای شهر تهران در دوره دوم و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در دولت دوم احمدینژاد در انتخابات ریاستجمهوری ثبتنام کرد؛ او نیز پیش از اعلام نهایی اسامی نامزدها به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد.
رئیسی حتی به آنهایی که به نفع او در انتخابات شرکت نکردند و کنار کشیدند نیز پست و مقامی داده است. آخرین آن صندلی بنیاد شهید است که شایعه شده نصیب امیرحسین قاضیزادههاشمی شده است.
در ادامه به رقبای فرضی ابراهیم رئیسی میپردازیم که به صندلی ریاستجمهوری نرسیدند، اما اکنون جایی در دولت دارند یا خواهند داشت.
امیرحسین قاضیزادههاشمی
در مجالس هشتم تا دهم نماینده مردم مشهد بود و در سال اول مجلس یازدهم به نایبرئیسی اول رسید، اما برای سال دوم قید نایبرئیسی را زد و برای انتخابات ریاستجمهوری نامزد شد. قاضیزاده که به جبهه پایداری نزدیک است، برخلاف علیرضا زاکانی و سعید جلیلی به نفع ابراهیم رئیسی کنار نرفت و البته انتقادی نیز به او نکرد. او تا آخر انتخابات ماند، اما با حدود یک میلیون رأی چهارم شد.
قاضیزادههاشمی در نامه تبریک به رئیسی اعلام کرد برنامهها و رویکردهای دولتش معروف به «دولت سلام» را در اختیار او میگذارد. چند روزی است این شایعه مطرح است که رئیسجمهور او را بهعنوان رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران انتخاب کرده است؛ بااینحال، قاضیزادههاشمی در گفتگو با فارس با تکذیب این اخبار گفته هیچگونه خبری را از طرف خودم در این زمینه تأیید نمیکنم.
اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد، از طریق مسیر قانونی مراحل آن طی خواهد شد. او همچنین درباره اینکه از طرف رئیسی چنین پیشنهادی به او شده یا خیر، گفت: بنده و رئیسجمهور گفتگوهای زیادی داشتیم که لزومی به رسانهایشدن آنها نیست.
رستم قاسمی
چهار سال فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا و دو سال وزیر نفت دولت احمدینژاد بود، همین باعث شد تا در اردیبهشت امسال رسما اعلام کند که نامزد انتخابات ریاستجمهوری خواهد شد؛ اما یک شب مانده به اعلام اسامی نامزدهای نهایی در نامهای به دبیر شورای نگهبان نوشت: «احتراما؛ بنا به پیشنهاد دلسوزان و دغدغهمندان نظام و کشور و در راستای تقویت جبهه انقلاب، تکلیف خود را اداشده دیده و بدینوسیله انصراف خود را از نامزدی در انتخابات به نفع جریان انقلاب اعلام میدارم» و اینگونه رستم به نفع ابراهیم کنار کشید.
از همان ابتدا از او بهعنوان یکی از افرادی که در چینش کابینه به رئیسجمهور کمک میکند و قرار است بهعنوان وزیر نفت به پارلمان معرفی شود، نام برده میشد؛ اما در نهایت بهعنوان وزیر راه و شهرسازی به مجلس معرفی شد. حضور رستم قاسمی بهعنوان وزیر نفت چنان محتمل بود که خودش نیز در مجلس به قول یکی از نمایندگان مجلس سهو لسان گرفته و به جای وزارت راه از وزارت نفت نام برد. او که دندان ریاستجمهوری را پیش از اعلام اسامی نامزدها کشیده بود، حالا در کابینه رئیسی برای خود کرسی وزارت دارد.
عزتالله ضرغامی
از کنشها و صحبتهای چند سال اخیر او میشد حدس زد که برای نشستن بر صندلی ریاست دولت خوابهایی دیده است. ضرغامی که با شعار «زدن زیر میز» برای انتخابات دوره سیزدهم ریاستجمهوری ثبتنام کرده بود، از سوی شورای نگهبان احراز صلاحیت نشد و او نیز سکوت را ترجیح داد تا اینکه نام او بهعنوان یکی از وزرای پیشنهادی دولت ابراهیم رئیسی دیده شد. ضرغامی که سابقه معاونت سینمایی وزارت ارشاد و ریاست ۱۰ساله بر سازمان صداوسیما را داشت، بهعنوان وزیر «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» دولت جدید به مجلس معرفی شد.
او که با رسانههای دنیای جدید آشناست و از توییتر نیز استفاده میکند، تأکید خود در این وزارتخانه را بر ایجاد و حمایت از استارتآپها و اپلیکیشنهای قوی در فضای مجازی در سطح بینالمللی گذاشت و با ۲۶۲ رأی، یکی از وزرایی شد که بیشترین رأی را از مجلس گرفته است.
رئیسجمهور نیز در سخنرانی حمایتی خود از ضرغامی در مجلس اعلام کرد که حساب ویژهای روی این وزارتخانه باز کرده است. عزتالله ضرغامی که خود را برای رقابت با ابراهیم رئیسی در انتخابات امسال آماده میکرد، حالا باید بهعنوان وزیر در کابینه او حضور داشته باشد.
محسن رضایی
چهار بار برای رسیدن به صندلی ریاستجمهوری ثبتنام کرد، اما در نهایت با حکم «معاونت اقتصادی رئیسجمهور» وارد کابینه ابراهیم رئیسی شد. او در انتخابات خرداد به سیاستهای اقتصادی دولت روحانی تاخت و حتی گفت در صورت انتخاب، رئیس بانک مرکزی و برخی دیگر از اعضای دولت دوازدهم را به دادگاه خواهد کشاند. رضایی که شعار یارانه ۴۵۰ هزارتومانی و حقوق به زنان خانهدار را هم داده بود تا پایان انتخابات ماند و با سهمیلیونو ۴۴۰ هزار رأی، چیزی حدود ۱۱ درصد آرا، بعد از ابراهیم رئیسی دوم شد.
با این حال او نیز از دولت سیزدهم بینصیب نماند و ابراهیم رئیسی در یک نامه سه حکم «معاونت اقتصادی رئیسجمهوری»، «دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا» و «دبیر ستاد اقتصادی دولت» برای محسن رضایی نوشت تا بالاخره بتواند برخی سیاستهای اقتصادی خود را اجرا کند. از این پس نیز رضایی را در هیئت دولت رئیسی خواهیم دید.
علیرضا زاکانی
رئیس سابق مرکز پژوهشهای مجلس، دو بار در سالهای ۹۲ و ۹۶ نامزد انتخابات ریاستجمهوری شد، اما شورای نگهبان صلاحیتش را احراز نکرد. زاکانی امسال نیز شانس خود را امتحان کرد و به فهرست تأییدصلاحیتشدگان راه یافت، ولی ترجیح داد به نفع ابراهیم رئیسی کنار برود؛ اتفاقی که قابل پیشبینی بود و عبدالناصر همتی در مناظرهها چند بار به آن اشاره کرد و او را نه نامزد پوششی، بلکه «سوپرپوششی» خواند. زاکانی که تا چندی پیش نماینده مردم قم در مجلس بود، حضور در شهرداری تهران را ترجیح داد. هرچند حکم شهردارشدنش از سوی وزیر کشور دولت روحانی امضا نشد، اما به همراه مشاوران خود در ساختمان شهرداری تهران مستقر شده است.
برای آنکه زاکانی به این سمت برسد، قانون انتخاب شهرداران مصوب هیئت وزیران سال ۹۷ که گفته مدرک شهردار باید متناسب باشد، نادیده گرفته شده است و او امید دارد وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی نامه ریاستش بر شهرداری تهران را امضا کند. او البته در نیمه مرداد امسال در دیدار با استادان حوزه علمیه قم گفته بود بین رفتن به کابینه و شهرداری تهران، شهرداریشدن را انتخاب کرده است.
زاکانی گفته بود در صحبت با رئیس مجلس و رئیسجمهور، ایشان پیشنهاد «وزارت رفاه»، «وزارت بهداشت» و «ریاست دفتر ریاستجمهوری» را مطرح کرده بودند که با توجه به شرایط کنونی و افزایش نارضایتیهای مردم، ترجیح داده شهردار تهران شود. در هر حال با شهردارشدن زاکانی او میتواند در جلسات هیئت دولت نیز شرکت کند.
سعید جلیلی
در انتخابات سال ۹۲ از حسن روحانی شکست خورد، اما در انتخابات ۱۴۰۰ و بعد از برگزاری مناظرهها به نفع ابراهیم رئیسی کنار رفت. سابقه حضور او در وزارت خارجه و دبیری چندسالهاش در شورای امنیت ملی باعث شده تا از جلیلی بهعنوان گزینههای اصلی برای مدیریت بر سیاست خارجی نام برده شود. هرچند در نهایت وزارت خارجه به امیرعبداللهیان رسید، ولی جلیلی از گزینههای محتمل برای بازگشت دوباره به شورای امنیت ملی کشور محسوب میشود تا اینگونه او نیز به جمع انصرافدهندگان، اما ماندگاران در دولت ابراهیم رئیسی بپیوندد.
انصرافدهندگانی که هنوز پستی نگرفتهاند
سردار حسین دهقان: او که هماکنون مشاور فرمانده کل قوا در صنایع دفاعی است، پیشتر سابقه حضور در دولت اول حسن روحانی بهعنوان وزیر دفاع و رئیس بنیاد شهید در دولتهای خاتمی و احمدینژاد را داشته است. او اردیبهشت امسال در انتخابات ثبتنام کرد، اما یک شب مانده به اعلام فهرست نهایی از سوی شورای نگهبان به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد. نام او بهعنوان یکی از گزینههای دبیری شورای امنیت ملی یا وزارت دفاع مطرح بود.
محمد عباسی: وزیر تعاون و وزیر ورزش و جوانان در دولت محمود احمدینژاد بود و برای انتخابات ثبتنام کرد، اما او نیز شب قبل از اعلام اسامی به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد.
علیرضا افشار: بهعنوان فرمانده اسبق بسیج و همچنین معاون سیاسی وزارت کشور در دولت احمدینژاد نیز ثبتنام کرد، اما به نفع رئیسی کنار کشید.
مسعود زریبافان: عضو شورای شهر تهران در دوره دوم و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در دولت دوم احمدینژاد در انتخابات ریاستجمهوری ثبتنام کرد؛ او نیز پیش از اعلام نهایی اسامی نامزدها به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد.