مهم‌ترین رویدادهای سیزدهم آذر را در ادامه به نقل از پایگاه «موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران» می‌خوانید:
رویدادهای سیزدهم آذر
سال ۱۲۹۰
سیل روحانیون و و علمای نجف و کربلا و سامره به سوی ایران سرازیر شد و عده زیادی از علماء وارد کرمانشاه شدند.
سال ۱۲۹۳
دوره سوم مجلس شورای ملی توسط احمدشاه افتتاح شد. شاه به مناسبت آغاز جنگ جهانی مجدداً بی‌طرفی ایران را در نطق افتتاحیه خود بازگو کرد. تعداد نمایندگان این دوره مجموعاً ۱۱۷ نفر می‌باشند. در اولین جلسه حاج عباسقلی سهم‌الملک به ریاست سنی مجلس انتخاب شد.
سال ۱۲۹۷
وثوق‌الدوله، رئیس‌الوزراء، اعلامیه‌ای انتشار داد و در آن متذکر شد هر کس با برنامه‌های اصلاحی دولت مخالفت کند به شدیدترین وجه مجازات خواهد شد.
سال ۱۳۰۳
سردار سپه در قصر شیخ خزعل منزل گزید.
سرتیپ محمدحسین‌میرزا، رئیس ستاد نیروی جنوب، مأمور خلع سلاح عشایر خوزستان شد.
تیپ لرستان به فرماندهی سرتیپ ابوالحسن‌خان که به خوزستان عزیمت نموده بود، به خرم‌آباد بازگشت.
شیخ خزعل وارد اهواز شد و در کشتی سکونت نمود.
شیخ خزعل به ملاقات سردار سپه رفت و مورد عفو قرار گرفت.
سردار سپه و همراهان در میان نیروهای مسلح شیخ خزعل وارد اهواز شدند.
سردار اجل، پسر شیخ خزعل، و هشت نفر از رؤسای عشایر و جمع کثیری از مردم از سردارسپه استقبال کردند.
سال ۱۳۰۸
سرتیپ محمد درگاهی، رئیس نظمیه، از کار برکنار و زندانی شد. منشی‌باشی، معاون اداره نظمیه، برهان، رئیس یکی از شعب تأمینات، و احتشام، عضو اداره نظمیه، نیز توقیف و همگی در زندان دژبان به بند افتادند. درباره علت توقیف درگاهی مطالبی نوشته شده است ولی علت اصلی آن رقابت و مبارزه‌ای بوده است که از ابتدای سلطنت پهلوی بین تیمورتاش، وزیر مقتدر دربار، و درگاهی، رئیس نظمیه، وجود داشته است. این مبارزه و کشمکش سرانجام منجر به برکناری و توقیف درگاهی شد و در این مبارزه تیمورتاش به پیروزی رسید. درگاهی چندی در زندان به سر برد تا مورد عفو واقع گردید و ریاست اداره نظام وظیفه را به او سپردند. چندی نیز در اداره کل سجل احوال بود تا سرانجام در اثر برخورد و نزاعی که بین او سرلشکر ضرغامی رئیس ستاد ارتش به وقوع پیوست، از کار خارج و بازنشسته شد و در اطراف ورامین به کار کشاورزی پرداخت. درگاهی ذاتاً مردی شرور و آتش‌افروز بود و از دوران کودکی در مدارسی که تحصیل می‌نمود، همواره شرارت می‌کرد و در آن ایام معروف شده بود به «محمد چاقو». چون با هر کسی که به نزاع می‌پرداخت از چاقوی جیب خود استفاده کرده چند ضربه به طرف وارد می‌نمود.
سرتیپ محمدصادق‌خان کوپال به ریاست نظمیه کل مملکتی منصوب شد. وی تحصیلکرده مدرسه حربیه استانبول و قبل از انتخاب نام خانوادگی معروف به سالارنظام بود. ذاتاً افسری آرام، متین، بی‌آزار و درویش‌مسلک بود و با این خوی و رفتار نتوانست در رأس شهربانی زیاد باقی بماند.
طبق تصویب‌نامه هیات وزیران، هیاتی به نام هیات تفتیشیه مملکتی از اعضاء برجسته قشون و دوایر مهم دولت تحت ریاست عالیه داور وزیر عدلیه تشکیل یافت. هیات مزبور وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی را در تهران مورد تفتیش قرار داده و متخلفین را به دستگاه عدالت می سپردند.
سال ۱۳۰۹
نام شهر دزداب به زاهدان و نام شهر نصیرآباد به زابل تبدیل گردید.
سال ۱۳۱۴
محمود جم وزیران خود را به این شرح معرفی نمود:
محمود جم رئیس‌الوزراء و وزیر داخله ـ داور وزیر مالیه ـ منصور وزیر طرق ـ محسن صدر وزیر عدلیه ـ باقر کاظمی وزیر امور خارجه ـ نظام‌الدین حکمت وزیر پست و تلگراف ـ علی‌اصغر حکمت کفیل وزارت معارف ـ سرلشکر محمد نخجوان کفیل وزارت جنگ ـ مظفر اعلم رئیس اداره کل تجارت ـ مصطفی قلی بیات رئیس کل فلاحت ـ مهندس امین رئیس کل صناعت ـ ناظم‌الدوله دیبا معاون رئیس‌الوزراء. در همین روز در مجلس پروگرام دولت به اتفاق آراء به تصویب رسید.
سال ۱۳۱۸
ابوالحسن پیرنیا (معاضدالسلطنه) استاندار فارس به هنگام بازگشت از یک میهمانی به منزل خود در خیابان درگذشت. مرگ وی ظاهراً مشکوک به نظر رسید.
سال ۱۳۱۹
دکتر مصدق که در بیرجند زندانی بود با وساطت ولیعهد و به دستور رضاشاه به احمدآباد ملک شخصی خویش انتقال یافت و تحت نظر قرار گرفت. کسی که ولیعهد را وادار به این شفاعت کرد دوست سویسی وی به نام ارنست پرون بود.
سال ۱۳۲۰
فروغی نخست وزیر وزیران خود را به این شرح به مجلس شورای ملی معرفی کرد: سیدمحمد تدین وزیر فرهنگ ـ باقر کاظمی وزیر بهداری ـ مجید آهی وزیر دادگستری ـ علی سهیلی وزیر امور خارجه ـ سپهبد امیراحمدی وزیر کشور ـ عباسقلی گلشائیان وزیر پیشه و هنر و بازرگانی ـ سرلشکر احمد نخجوان وزیر جنگ ـ سرلشکر امان‌الله جهانبانی وزیر راه ـ علی اکبر حکیمی وزیر کشاورزی ـ حمید سیاح وزیر پست و تلگراف.
فروغی در این جلسه از دادن پروگرافم خودداری و برنامه سابق خود را ساری و جاری دانست لیکن وکیلان به مخالفت برخاستند و مطالبه برنامه نمودند.
سال ۱۳۲۳
دولت بیات از مجلس رأی اعتماد گرفت.
سال ۱۳۲۶
حاج سیدنصرالله تقوی، رئیس سابق دیوانعالی تمیز که از معاریف و دانشمندان کشور بود، بدرود حیات گفت. وی در ادوار اولیه مجلس نماینده بود و چندی هم نایب رئیس مجلس شد. قریب ۴۰ سال در سمت‌های ریاست شعبه دیوان عالی تمیز، دادستان کل، ریاست دیوانعالی تمیز، ریاست دانشکده معقول و منقول انجام وظیفه می نمود. هم شاعر بود هم خطیب هم فقیه هم نویسنده.
سال ۱۳۳۱
هیئت دولت آقایان حسین مکی، مهندس حسیبی، دکتر شایگان و دکتر سنجابی نمایندگان مجلس را طبق اساسنامه به عضویت شورای عالی نفت انتخاب کرد. از طرف دولت وزیر دارائی و وزیر کار و رئیس بانک ملی در شورای نفت عضویت دارند.
سال ۱۳۳۳
بمناسبت سفر قریب الوقوع شاه به آمریکا اعضاء شورای سلطنت تعیین شدند.
سال ۱۳۳۷
مهندس خلیل طالقانی وزیر مشاور به دلیل تصویب قانون منع مداخله وزراء از کابینه کناره‌گیری کرد.
مهندس محسن فروغی و مهندس قباد ظفر از نمایندگی مجلس استعفا نمودند.
سال ۱۳۳۹
نخست وزیر از سفر خود به افغانستان بازگشت.
سال ۱۳۴۰
شورای دانشگاه تهران اعلامیه‌ای خطاب به دانشجویان صادر کرد. در این اعلامیه متذکر شده بود که دانشگاه فقط محیط تعلیم و تربیت و تحقیق است، دانشجویان نباید کاری انجام دهند که دولت ناگزیر به مداخله در امور دانشگاه شود.
سال ۱۳۴۲
به دنبال مبارزات گسترده روحانیت تبریز، مقامات امنیتی عده‌ای از علمای تبریز را دستگیر ساخته به پادگان زرهی تهران انتقال دادند. آیت‌الله قاضی طباطبائی جزء بازداشت شدگان است.
مردم تبریز و بازاریان و اصناف دست به اعتصاب زدند و به بازداشت روحانیون اعتراض نمودند. دولت فوراً در تبریز حکومت نظامی اعلام کرد و به سرکوبی و دستگیری مردم پرداخت.
سال ۱۳۴۴
ساختمان سد شاه عباس بر روی زاینده رود آغاز شد.
سال ۱۳۴۷
بانک عمران ۲۰۰ میلیون تومان به دانشگاه شیراز وام داد تا برای استادان خانه بسازد.
سال ۱۳۴۸
۶۰۰ هزار رأس گوسفند از ترکیه و استرالیا خریداری شد.
سال ۱۳۵۰
جنگ بزرگ هند و پاکستان آغاز شد. در حملات اولیه عده زیادی از سربازان دو کشور کشته شدند.
سال ۱۳۵۷
به دستور امام خمینی بازاری‌های تهران و دیگر بازرگانان مخالف شاه مکلف شده‌اند که به تأمین معاش روزنامه‌نگاران اعتصابی تهران و شهرستان‌ها کمک کنند. همچنین امام خمینی دستور داده است تا از صندوق ویژه‌ای که در اختیار دارد برای پرداخت حقوق به روزنامه‌نگاران اعتصابی کمک گرفته شود.
انتهای پیام
