گروه سیاسی: روزنامه همدلی نوشت: صد روز از شروع دولت سیزدهم به ریاست سیدابراهیم رئیسی می‌گذرد؛ دولتی که با وعده‌های متعدد اقتصادی روی کار آمد. رئیسی و حامیانش در روزهای انتخابات ریاست جمهوری مدعی بودند که دولت‌های قبلی تفکری وابسته و غرب‌گرا داشته و از آرمان‌های انقلابی فاصله گرفته است.
آنان تأکید می‌کردند که مشکلات کشور را می‌توان با اتکا به توان داخلی و بر اساس راه‌های انقلابی حل کرد؛ اما گزارش‌های رسمی از بازار ارز نشان می‌دهد که ارزش پول ملی ایران برای چندمین بار طی صد روز گذشته سقوط کرده و آن‌گونه که خبرگزاری تسنیم گزارش داد قیمت دلار از مرز ۳۰ هزار تومان گذشت. این نرخ برای اولین بار در تاریخ اقتصادی ایران ثبت می‌شود. بااین‌حال دیروز رسانه‌های حامی دولت به بررسی عملکرد دولت رئیسی پرداختند و بدون اشاره به مشکلات متعدد اقتصادی تلاش کردند که تنها روی اتفاقات مثبت سه ماه گذشته مانور دهند.
ازجمله خبرگزاری فارس در گزارشی لیستی از مهم‌ترین اقدامات دولت تهیه‌کرده و درباره هرکدام چندخطی توضیح نوشته است. ازجمله این دستاوردها نوشته‌شده: مواجهه با حمله سایبری بنزینی، تأمین واکسن کرونا، رفع مشکل قطعی‌های مکرر برق، تأمین کالاهای اساسی، پرداخت حقوق و دستمزد بدون استقراض از بانک مرکزی، تأمین ارز ترجیحی دارو و کالای اساسی، سیاست خارجی فعال. حال‌آنکه هیچ‌کدام از این موارد با کف مطالباتی که امروز مردم در اعتراضات مختلف در خیابان‌ها فریاد می‌زنند همخوانی ندارد. نکته قابل‌توجه این است که دولت و حامیان دولت پرداخت حقوق کارمندان دولت را جزو دستاوردهای دولت قلمداد می‌کند.
درعین‌حال حامیان دولت تأکیددارند که در این مدت کوتاه نباید دولت را قضاوت کرد. فارس نوشته: «اگرچه با توجه به مشکلاتی که از گذشته به دلیل برخی مشکلات ازجمله ناکارآمدی برخی مسئولان روی‌هم جمع شده بود، نمی‌توان انتظار داشت طی صد روز اتفاق خیلی قابل‌توجهی برای تحقق شعارهای دولت سیزدهم رخ دهد ولی عملکرد رئیس‌جمهور و دولتمردان در دولت سیزدهم نشان داده، قطار دولت با سرعت در مسیر تحقق شعارها در حال حرکت است.»
درباره عملکرد صدروزه دولت رئیسی امیررضا واعظ آشتیانی از فعالان سیاسی اصولگرا با «همدلی» مصاحبه کرده است. او نیز معتقد است که الان زمان بررسی عملکرد دولت نیست و می‌گوید: «آقای روحانی این متر و معیار صد روز را راه انداخت و بعد هم خودش که هیچ عملکردی نداشت آن را تکذیب کرد. این چه معیاری است؟ این‌که یک دولت را بابت صد روز موردبررسی قرار دهند، هیچ منطقی ندارد مگر مدیریت یک کشور بزرگی مثل ایران با چندین استان پهناور را می‌توان با صد روز عملکرد بررسی کرد؟
حالا اصلاح‌طلبان با طرح بررسی عملکرد صدروزه دنبال بهانه هستند تا دولت را در تنگنا قرار دهند. مگر آقای روحانی بابت صد روز عملکرد خود جوابی داد که حالا آقای رئیسی بخواهد گزارش منتشر کند. مبنای صد روز هم مضحک و خنده‌دار است.» این در حالی است که طی روزهای گذشته وزارتخانه‌های مختلف تلاش کردند که گزارش صدروزه منتشر کنند و با حضور در مجلس به نمایندگان درباره صد روز گذشته خود گزارش دهند. ازجمله عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گزارشی از عملکرد صدروزه خود در خبرگزاری دولت () منتشر کرده است.
بااین‌حال واعظ آشتیانی هم در بررسی عملکرد صدروزه دولت رئیسی ابتدا به مسئله واکسیناسیون اشاره می‌کند و معتقد است: «اگر بخواهیم به صد روز گذشته نگاه کنیم ایشان حداقل توانسته است که واکسیناسیون را همگانی انجام دهد و به سرانجام مثبت برساند و همین اتفاق باعث نشاط مردم شده است. همین اتفاق باعث شده که زندگی مردم تا حدود زیادی به روال عادی بازگردد و چرخ اقتصاد با بازگشایی بسیاری از کسب‌وکارها به چرخش دربیاید. چه اتفاقی مهم‌تر از این نکته وجود دارد.»
آشتیانی در ادامه به سیاست خارجی اشاره می‌کند و به موضوع مذاکرات هسته‌ای می‌پردازد و می‌گوید: «اتفاق مهم‌تر در بخش سیاست خارجی بوده که شاهد هستیم اتفاقات مثبت زیادی در حال رخ دادن است. حتی روس‌ها هم حالا پیام می‌دهند که آمریکایی‌ها آماده هستند که تحریم‌ها را لغو کنند. همه این‌ها نشان می‌دهد که سیاست خارجی عزتمندانه پیش می‌رود و با متکبر مثل خودش برخورد می‌کنند. حالا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هر آنچه زیر میز و روی میز داشتند رو کردند و به این نتیجه رسیدند که از طولانی‌تر شدن مذاکرات متضرر می‌شوند و دیده‌اند که ایران راه‌هایی پیداکرده که حتی ممکن است با طولانی‌تر شدن روند مذاکرات منتفع شود. خب با توجه به این نتایج چه کارهای مهم‌تری دولت می‌توانست انجام دهد. به نظرم هر کاری در جایگاه خودش انجام می‌شود هرچند که برخی کارها زمان‌بر است.»
این سخنان واعظ آشتیانی درباره مذاکرات هسته‌ای در حالی است که نشست وین بدون نتیجه روشنی تمام‌شده و آن‌گونه که طرف‌های مذاکرات می‌گویند احتمالاً ادامه مذاکرات به‌زودی برگزار نشود. به گفته کارشناسان همین موضوع اثر مستقیمی بر بازار ایران و نرخ ارز گذاشته است.بااین‌حال آشتیانی به «همدلی» می‌گوید: «اقتصاد ایران قبلاً شخم زده‌شده و برای اصلاح آن زمان لازم است. اصلاح روندهای نادرست به برنامه نیاز دارد چراکه مشکلات کشور یکی و دو مشکل نیست.»
این فعال سیاسی اصولگرا تصریح می‌کند: «به‌هرحال در کشور یکسری مشکلات وجود دارد. با گذشت صد روز این‌گونه نیست که اتفاقات بزرگی در کشور رخ دهد و همه مشکلات کشور حل شود. من معتقدم که دولت باید شش ماه تا یک سال کار کند تا بتوانیم درباره عملکرد آن به‌درستی قضاوت کنیم و بگوییم که دولت چقدر توانسته در انجام وظایف خود موفق باشد. من به دولتی که صد روز روی کار بوده نمی‌توانم ایراد بگیرم.»
واعظ آشتیانی درباره انتقاداتی که به انتصابات دولت رئیسی می‌شود توضیح می‌دهد: «گروهی از اصولگرایان هستند که به انتصابات صورت گرفته و همچنین به رأی اعتماد مجلس به اعضای کابینه انتقاد دارند. آقای رئیسی گفته که من هیچ خط قرمزی ندارم و این خوب است و این نشان می‌دهد که ایشان می‌خواهد شفاف و پاسخگو باشد. ولی بله برخی انتصابات را می‌بینیم در برخی جاها که انتقادات مختلفی را برانگیخته است.»
او می‌افزاید: «من در بخش اقتصادی باورم بر این است که هر دولتی که مسئولیت را بر عهده می‌گیرد باید اوضاع اقتصادی را ثابت نگاه دارد. وقتی شرایط موجود را نگه داشتند بعد می‌توانند به سمت تحقق اهداف بروند. برای انجام این ضرورت مهم برداشتم این است که تیم آقای رئیسی باید بیش از این منسجم باشد. من نگران عدم انسجام در تیم اقتصادی آقای رئیسی هستم و اگر انسجام در تیم اقتصادی آقای رئیسی وجود نداشته باشد ما با یک چالش مواجه خواهیم بود، ضمن این‌که مذاکراتی هم که در ارتباط با برجام هست می‌تواند در حد خودش در بهبود اوضاع اقتصادی کشور تأثیرگذار باشد.»
واعظ آشتیانی تأکید می‌کند: «تا زمانی که اقتصاد دستوری و سیاسی حذف نشود این وضعیت امروز را در اقتصاد داریم. اقتصاد را با وصله و پینه نمی‌شود جلو برد. اقتصاد را نمی‌توان با نسخه پیچیدن مقطعی ترمیم کرد. وقتی سلیقه‌ای دستور صادر می‌کنند، اقتصاد ضربه می‌خورد. من منظورم این است که ما تا زمانی که اصلاح ساختار اقتصادی را انجام ندهیم و اقتصاد دستوری را حذف نکنیم این وضع حل نمی‌شود.»
به‌هرحال به نظر می‌رسد دولت و حامیان دولت در یک تناقض گیر افتاده‌اند. از یک‌سو می‌خواهند اقدامات مثبتی را که در این بازه صدروزه انجام داده‌اند مردم برسانند و از سوی دیگر نمی‌خواهند کاستی‌ها و ضعف‌های دولت خیلی در رسانه‌ها انعکاس یابد. ازاین‌رو هرگاه سخن از نقد دولت در صد روز گذشته به میان می‌آید مدعی می‌شوند که این زمان برای حل کردن مشکلات کافی نیست و قضاوت دولت تنها در صد روز شایسته و منصفانه نیست، اما در همین حال با طرح صد روز به‌عنوان یک معیار عملکرد مثبت خود را بیان می‌کنند تا نشان دهند که در این مدت موفق شده‌اند. در همین حال یکی دیگر از موضوعات چالشی موضوع سرمایه اجتماعی دولت است که به نظر می‌رسد طرح آن صرفاً برای تقابل با دولت قبل باشد.
دولت حسن روحانی با سرمایه اجتماعی نسبتاً بالایی در دو دوره اول و دوم کار خود را آغاز کرد اما در میانه‌های دولت دوم شرایط تغییر کرد و نگاه‌ها نسبت به روحانی و کابینه‌اش بسیار منفی شد. طبقه متوسط که حامی او تلقی می‌شدند منتقد او شدند و این وضع تا پایان دولت دوازدهم نیز ادامه یافت؛ اما حالا حامیان رئیسی مدعی می‌شوند که دولت جدید توانسته این اعتماد ازدست‌رفته را بازگردند و حالا مردم به دولت امیدوارند. البته که مستندی هم برای این ادعا منتشر نمی‌کنند ولی به‌هرحال وضعیت این روزهای بازار و اعتراضات مختلف صنوف نشان می‌دهد که اگر وضعیت اعتماد مردم به دولت بدتر نشده باشد، با چنین شرایطی بهتر هم نشده است.
آنان تأکید می‌کردند که مشکلات کشور را می‌توان با اتکا به توان داخلی و بر اساس راه‌های انقلابی حل کرد؛ اما گزارش‌های رسمی از بازار ارز نشان می‌دهد که ارزش پول ملی ایران برای چندمین بار طی صد روز گذشته سقوط کرده و آن‌گونه که خبرگزاری تسنیم گزارش داد قیمت دلار از مرز ۳۰ هزار تومان گذشت. این نرخ برای اولین بار در تاریخ اقتصادی ایران ثبت می‌شود. بااین‌حال دیروز رسانه‌های حامی دولت به بررسی عملکرد دولت رئیسی پرداختند و بدون اشاره به مشکلات متعدد اقتصادی تلاش کردند که تنها روی اتفاقات مثبت سه ماه گذشته مانور دهند.
ازجمله خبرگزاری فارس در گزارشی لیستی از مهم‌ترین اقدامات دولت تهیه‌کرده و درباره هرکدام چندخطی توضیح نوشته است. ازجمله این دستاوردها نوشته‌شده: مواجهه با حمله سایبری بنزینی، تأمین واکسن کرونا، رفع مشکل قطعی‌های مکرر برق، تأمین کالاهای اساسی، پرداخت حقوق و دستمزد بدون استقراض از بانک مرکزی، تأمین ارز ترجیحی دارو و کالای اساسی، سیاست خارجی فعال. حال‌آنکه هیچ‌کدام از این موارد با کف مطالباتی که امروز مردم در اعتراضات مختلف در خیابان‌ها فریاد می‌زنند همخوانی ندارد. نکته قابل‌توجه این است که دولت و حامیان دولت پرداخت حقوق کارمندان دولت را جزو دستاوردهای دولت قلمداد می‌کند.
درعین‌حال حامیان دولت تأکیددارند که در این مدت کوتاه نباید دولت را قضاوت کرد. فارس نوشته: «اگرچه با توجه به مشکلاتی که از گذشته به دلیل برخی مشکلات ازجمله ناکارآمدی برخی مسئولان روی‌هم جمع شده بود، نمی‌توان انتظار داشت طی صد روز اتفاق خیلی قابل‌توجهی برای تحقق شعارهای دولت سیزدهم رخ دهد ولی عملکرد رئیس‌جمهور و دولتمردان در دولت سیزدهم نشان داده، قطار دولت با سرعت در مسیر تحقق شعارها در حال حرکت است.»
درباره عملکرد صدروزه دولت رئیسی امیررضا واعظ آشتیانی از فعالان سیاسی اصولگرا با «همدلی» مصاحبه کرده است. او نیز معتقد است که الان زمان بررسی عملکرد دولت نیست و می‌گوید: «آقای روحانی این متر و معیار صد روز را راه انداخت و بعد هم خودش که هیچ عملکردی نداشت آن را تکذیب کرد. این چه معیاری است؟ این‌که یک دولت را بابت صد روز موردبررسی قرار دهند، هیچ منطقی ندارد مگر مدیریت یک کشور بزرگی مثل ایران با چندین استان پهناور را می‌توان با صد روز عملکرد بررسی کرد؟
حالا اصلاح‌طلبان با طرح بررسی عملکرد صدروزه دنبال بهانه هستند تا دولت را در تنگنا قرار دهند. مگر آقای روحانی بابت صد روز عملکرد خود جوابی داد که حالا آقای رئیسی بخواهد گزارش منتشر کند. مبنای صد روز هم مضحک و خنده‌دار است.» این در حالی است که طی روزهای گذشته وزارتخانه‌های مختلف تلاش کردند که گزارش صدروزه منتشر کنند و با حضور در مجلس به نمایندگان درباره صد روز گذشته خود گزارش دهند. ازجمله عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گزارشی از عملکرد صدروزه خود در خبرگزاری دولت () منتشر کرده است.
بااین‌حال واعظ آشتیانی هم در بررسی عملکرد صدروزه دولت رئیسی ابتدا به مسئله واکسیناسیون اشاره می‌کند و معتقد است: «اگر بخواهیم به صد روز گذشته نگاه کنیم ایشان حداقل توانسته است که واکسیناسیون را همگانی انجام دهد و به سرانجام مثبت برساند و همین اتفاق باعث نشاط مردم شده است. همین اتفاق باعث شده که زندگی مردم تا حدود زیادی به روال عادی بازگردد و چرخ اقتصاد با بازگشایی بسیاری از کسب‌وکارها به چرخش دربیاید. چه اتفاقی مهم‌تر از این نکته وجود دارد.»
آشتیانی در ادامه به سیاست خارجی اشاره می‌کند و به موضوع مذاکرات هسته‌ای می‌پردازد و می‌گوید: «اتفاق مهم‌تر در بخش سیاست خارجی بوده که شاهد هستیم اتفاقات مثبت زیادی در حال رخ دادن است. حتی روس‌ها هم حالا پیام می‌دهند که آمریکایی‌ها آماده هستند که تحریم‌ها را لغو کنند. همه این‌ها نشان می‌دهد که سیاست خارجی عزتمندانه پیش می‌رود و با متکبر مثل خودش برخورد می‌کنند. حالا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هر آنچه زیر میز و روی میز داشتند رو کردند و به این نتیجه رسیدند که از طولانی‌تر شدن مذاکرات متضرر می‌شوند و دیده‌اند که ایران راه‌هایی پیداکرده که حتی ممکن است با طولانی‌تر شدن روند مذاکرات منتفع شود. خب با توجه به این نتایج چه کارهای مهم‌تری دولت می‌توانست انجام دهد. به نظرم هر کاری در جایگاه خودش انجام می‌شود هرچند که برخی کارها زمان‌بر است.»
این سخنان واعظ آشتیانی درباره مذاکرات هسته‌ای در حالی است که نشست وین بدون نتیجه روشنی تمام‌شده و آن‌گونه که طرف‌های مذاکرات می‌گویند احتمالاً ادامه مذاکرات به‌زودی برگزار نشود. به گفته کارشناسان همین موضوع اثر مستقیمی بر بازار ایران و نرخ ارز گذاشته است.بااین‌حال آشتیانی به «همدلی» می‌گوید: «اقتصاد ایران قبلاً شخم زده‌شده و برای اصلاح آن زمان لازم است. اصلاح روندهای نادرست به برنامه نیاز دارد چراکه مشکلات کشور یکی و دو مشکل نیست.»
این فعال سیاسی اصولگرا تصریح می‌کند: «به‌هرحال در کشور یکسری مشکلات وجود دارد. با گذشت صد روز این‌گونه نیست که اتفاقات بزرگی در کشور رخ دهد و همه مشکلات کشور حل شود. من معتقدم که دولت باید شش ماه تا یک سال کار کند تا بتوانیم درباره عملکرد آن به‌درستی قضاوت کنیم و بگوییم که دولت چقدر توانسته در انجام وظایف خود موفق باشد. من به دولتی که صد روز روی کار بوده نمی‌توانم ایراد بگیرم.»
واعظ آشتیانی درباره انتقاداتی که به انتصابات دولت رئیسی می‌شود توضیح می‌دهد: «گروهی از اصولگرایان هستند که به انتصابات صورت گرفته و همچنین به رأی اعتماد مجلس به اعضای کابینه انتقاد دارند. آقای رئیسی گفته که من هیچ خط قرمزی ندارم و این خوب است و این نشان می‌دهد که ایشان می‌خواهد شفاف و پاسخگو باشد. ولی بله برخی انتصابات را می‌بینیم در برخی جاها که انتقادات مختلفی را برانگیخته است.»
او می‌افزاید: «من در بخش اقتصادی باورم بر این است که هر دولتی که مسئولیت را بر عهده می‌گیرد باید اوضاع اقتصادی را ثابت نگاه دارد. وقتی شرایط موجود را نگه داشتند بعد می‌توانند به سمت تحقق اهداف بروند. برای انجام این ضرورت مهم برداشتم این است که تیم آقای رئیسی باید بیش از این منسجم باشد. من نگران عدم انسجام در تیم اقتصادی آقای رئیسی هستم و اگر انسجام در تیم اقتصادی آقای رئیسی وجود نداشته باشد ما با یک چالش مواجه خواهیم بود، ضمن این‌که مذاکراتی هم که در ارتباط با برجام هست می‌تواند در حد خودش در بهبود اوضاع اقتصادی کشور تأثیرگذار باشد.»
واعظ آشتیانی تأکید می‌کند: «تا زمانی که اقتصاد دستوری و سیاسی حذف نشود این وضعیت امروز را در اقتصاد داریم. اقتصاد را با وصله و پینه نمی‌شود جلو برد. اقتصاد را نمی‌توان با نسخه پیچیدن مقطعی ترمیم کرد. وقتی سلیقه‌ای دستور صادر می‌کنند، اقتصاد ضربه می‌خورد. من منظورم این است که ما تا زمانی که اصلاح ساختار اقتصادی را انجام ندهیم و اقتصاد دستوری را حذف نکنیم این وضع حل نمی‌شود.»
به‌هرحال به نظر می‌رسد دولت و حامیان دولت در یک تناقض گیر افتاده‌اند. از یک‌سو می‌خواهند اقدامات مثبتی را که در این بازه صدروزه انجام داده‌اند مردم برسانند و از سوی دیگر نمی‌خواهند کاستی‌ها و ضعف‌های دولت خیلی در رسانه‌ها انعکاس یابد. ازاین‌رو هرگاه سخن از نقد دولت در صد روز گذشته به میان می‌آید مدعی می‌شوند که این زمان برای حل کردن مشکلات کافی نیست و قضاوت دولت تنها در صد روز شایسته و منصفانه نیست، اما در همین حال با طرح صد روز به‌عنوان یک معیار عملکرد مثبت خود را بیان می‌کنند تا نشان دهند که در این مدت موفق شده‌اند. در همین حال یکی دیگر از موضوعات چالشی موضوع سرمایه اجتماعی دولت است که به نظر می‌رسد طرح آن صرفاً برای تقابل با دولت قبل باشد.
دولت حسن روحانی با سرمایه اجتماعی نسبتاً بالایی در دو دوره اول و دوم کار خود را آغاز کرد اما در میانه‌های دولت دوم شرایط تغییر کرد و نگاه‌ها نسبت به روحانی و کابینه‌اش بسیار منفی شد. طبقه متوسط که حامی او تلقی می‌شدند منتقد او شدند و این وضع تا پایان دولت دوازدهم نیز ادامه یافت؛ اما حالا حامیان رئیسی مدعی می‌شوند که دولت جدید توانسته این اعتماد ازدست‌رفته را بازگردند و حالا مردم به دولت امیدوارند. البته که مستندی هم برای این ادعا منتشر نمی‌کنند ولی به‌هرحال وضعیت این روزهای بازار و اعتراضات مختلف صنوف نشان می‌دهد که اگر وضعیت اعتماد مردم به دولت بدتر نشده باشد، با چنین شرایطی بهتر هم نشده است.
