ویروس کرونا روز به روز در سطح جهان پیشروی میکند و با توجه به تعطیلی گسترده کسب و کارها در سراسر جهان، انتظار میرود که جهان با بدترین سال خود از زمان رکود بزرگ سال ۲۰۰۹ مواجه باشد. بانک جی پی مورگان، بزرگترین بانک آمریکا در گزارش جدید خود پیش بینی کرد که اقتصاد آمریکا سه فصل متوالی را با رشد منفی پشت سر بگذارد.
در آمریکا پس از تصویب بسته حمایتی دو تریلیون دلاری از اقتصاد آمریکا در مجلس سنا و کنگره که بزرگترین بسته حمایتی از نوع خود در جهان نیز محسوب میشود، دونالد ترامپ آن را امضا و برای اجرا به وزارت خزانهداری آمریکا ابلاغ کرد. وی هم چنین به برخی از کارخانههای بزرگ خودروسازی نظیر جنرال موتورز دستور داده است تا ماسک و دستگاههای تنفسی تولید کنند.
طبق برنامهریزی قبلی، ۵۰۰ میلیارد دلار وام ارزان در اختیار کسب و کارهای بزرگ، ۱۰۰ میلیارد دلار در اختیار مراکز درمانی و ۳۷۷ میلیارد دلار اعتبار در اختیار شرکتهای کوچک قرار خواهد گرفت. برای هر خانواده چهار نفره نیز تا ۳۳۰۰ دلار یارانه در نظر گرفته شده است.
بسیاری از ایالتهای آمریکا، مقررات سختگیرانه آمد و شد وضع کردهاند. اکنون طرح فاصله گذاری اجتماعی در ۹۰ درصد ایالت های آمریکا اجرا می شود. بانک مرکزی آمریکا نیز که پیشتر در نشستی اضطراری و بیسابقه، نرخ بهره را به صفر درصد کاهش داده بود از آغاز برنامه خرید اوراق قرضه در مقیاس بزرگ خبر داده است. به گفته رییس مجلس سنای آمریکا، به زودی از دومین بسته بزرگ اقتصادی برای مقابله با کرونا رونمایی خواهد شد. سرمایهگذاران نگرانند که اقتصادهای بزرگ جهان وارد رکودی گسترده شوند.
همچنین برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، شمار کسانی که خواهان بهرهمندی مزایای بیکاری شدهاند، از ۶.۵ میلیون نفر عبور کرد که این رقم ۱۱ برابر بیشتر از رکورد قبلی در دهه ۱۹۸۰ است. نرخ بیکاری آمریکا نیز تا پایان ماه مارس با رسیدن به ۴.۴ درصد به بالاترین سطح ۲.۵ سال اخیر رسیده است.
هان تان، تحلیلگر بازار در موسسه اف ایکس تی ام گفت: ترس و وحشت از وقوع رکود فراگیر در اقتصاد جهانی روز به روز بیشتر می شود و تا زمانی که شمار قربانیان ویروس صعودی باشد، ریسک گریزی در معاملات مشهود خواهد بود.
از سوی دیگر پرسنل درمانی در برخی از کشورهای جهان در اعتراض به شرایط کاری و کمبود تجهیزات دست به اعتصاب زده اند که در این بین اعتراضات در آفریقای جنوبی و کلمبیا به خشونت کشیده شد. در رومانی نیز دولت برای متقاعد کردن پرسنل درمانی به ادامه حضور در بیمارستان ها، ۵۰۰ یورو به حقوق آن ها افزود.
با این حال وضعیت به ویژه در اروپا بسیار وخیم است و با توجه به محدود بودن ابزارهای در اختیار بانک مرکزی اروپا پیش بینی می شود رشد اقتصادی کشورهای اروپایی با کاهشی محسوس همراه شود.
ادوارد مویا، کارشناس بازار در موسسه «اواندا» گفت: فرار از ریسک حضور در بازار، احتمالا کماکان ادامه خواهد داشت و حالا که احتمال وارد شدن اقتصاد جهانی به عمیقترین رکود خود در زمان صلح بیش از هر زمان دیگری جدی است، روز به روز فضای روانی حاکم بر بازارهای مالی بدتر میشود.
تاکنون بیش از یک میلیون و ۲۷۴ هزار و ۵۴۳ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین ۶۹ هزار و ۴۸۷ نفر جان خود را از دست دادهاند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به ایتالیا با ۱۵ هزار و ۸۸۷ نفر، اسپانیا با ۱۲ هزار و ۶۴۱ نفر، آمریکا با ۹۶۱۸ نفر، فرانسه با ۸۰۷۸ نفر و انگلیس با ۴۹۳۴ نفر بوده است.
در شرق آسیا بانکهای مرکزی چین، ژاپن، کره جنوبی، نیوزلند، سنگاپور و استرالیا برای حمایت از بازارها دست به کار شدهاند و احتمال منفیتر شدن نرخ بهره در ژاپن به دنبال رشد عجیب منفی هفت درصدی اخیر شدت پیدا کرده است. ژاپن هم چنین اعلام کرد به خانوارهای ژاپنی تا ۱۸۰۰ دلار یارانه پرداخت می کند.
در چین بانک مرکزی این کشور از طریق کاهش نرخ ذخیره بین بانکی به بانک ها اجازه داد تا تسهیلاتی معادل ۵۴ میلیارد دلار در اختیار کسب و کارها قرار دهند.
در اروپا نیز بانک مرکزی اروپا از آماده شدن بسته حمایتی جدیدی خبر داده است. دولت سوییس از ارایه تسهیلات ارزان به ارزش کلی ۴۱ میلیارد دلار به کسب و کارها خبر داده است.
جیمی کوکس، مدیر موسسه هریس فایننشیال گروپ گفت: آمار مبتلایان و قربانیان خیلی بد است و شاید روزهای بدتری در انتظارمان باشد. هیچ کس از این که چه پیش خواهد آمد خبر ندارد.
بورس آمریکا
در وال استریت، همه شاخصها نزولی بودند تا جایی که هر سه شاخص مهم بورسی در سطح پایین تری از روز قبل خود بسته شدند. شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۱.۶۹ درصد ریزش نسبت به روز قبل و در سطح ۲۱ هزار و ۵۲.۵۳ واحد بسته شد. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۱.۵۱ درصد کاهش تا سطح ۲۴۸۸.۶۵ واحدی پایین رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ریزش ۱.۵۳ درصدی در سطح ۷۳۷۳.۰۸ واحدی بسته شد.
حزب دموکرات با توجه به شیوع گسترده کرونا در آمریکا اعلام کرد که انتخابات درون حزبی را به مدت دو ماه تعلیق خواهد کرد. جو بایدن، معاون اول دوره ریاست جمهوری اوباما اصلی ترین بخت برای نمایندگی حزب است. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر امسال برگزار خواهد شد. نامزدی دونالد ترامپ از حزب جمهوری خواه قطعی شده است.
پتر کاردیلو، استراتژیست بازار سهام در موسسه اسپارتان کپیتال گفت: باید به این نکته توجه کنیم که هنوز به اوج بیماری نرسیده ایم و انتظار داریم شاهد رکود بیشتری در بخش های مختف از جمله بازار کار باشیم.
بورسهای آسیایی
در معاملات بورسهای آسیا، شاخصها عملکرد بهتری داشتند؛ تا جایی که شاخص “نیک کی ۲۲۵” بورس توکیو ژاپن با صعود ۴.۲ درصدی تا سطح ۱۸ هزار و ۵۶۸.۶۸ واحدی بالا رفت. شاخص “هانگ سنگ” بورس هنگ کنگ ۲.۳۴ درصد بالا رفت و در سطح ۲۳ هزار و ۷۷۹.۶۷ واحد بسته شد. در چین شاخص “شانگهای کامپوزیت” افت ۰.۵۷ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۳۷۱۳.۲۲ واحد بسته شد.
در استرالیا شاخص “اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰” بورس سیدنی با ۴.۳۳ درصد افزایش و ایستادن در سطح ۵۲۸۶.۶۰ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخصهای مهم آسیایی، شاخص ” تاپیکس” ژاپن صعودی بود.
بورسهای اروپایی
از طرف دیگر به نظر میرسد که انگلیسیها قصد عقب نشینی از مواضع خود برای روابط پسابرگزیت را ندارند و نخست وزیر این کشور نیز با درخواستها برای تعویق مهلت مقرر توافق با اتحادیه اروپا به دلیل شیوع کرونا مخالفت کرده است. مقامات اتحادیه اروپا بار دیگر از انگلیسی ها خواسته اند به دلیل شیوع کرونا، مهلت مذاکرات را تا پایان سال تمدید کنند. در حال حاضر ۱۱ سرفصل کلیدی مورد مذاکره قرار خواهد گرفت و طرفین تا ماه ژوئن برای رسیدن به توافقات اولیه فرصت دارند. مذاکرهکننده ارشد انگلیس در برگزیت از تشکیل کارگروه مشترک با اتحادیه اروپا برای مذاکرات مقدماتی خبر داده است.
انگلیس خواهان داشتن روابطی مشابه کانادا با اتحادیه اروپا شده است؛ هر چند که طرف اروپایی تاکنون از خود اشتیاقی برای این مساله نشان نداده است. انگلیس اکنون در حال مذاکره با استرالیا برای امضای پیمان تجارت آزاد پسابرگزیت است و انتظار میرود مذاکره با آمریکا نیز برای امضای پیمانی بزرگ به زودی آغاز شود.
در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخصها تحت تاثیر افزایش شمار مبتلایان به کرونا در ایتالیا، اسپانیا، آلمان و فرانسه و مذاکرات برگزیت قرار داشتند تا جایی که شاخص “فوتسی ۱۰۰” بورس لندن با ۱.۱۸ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۵۴۱۵.۵۰ واحد بسته شد.
شاخص “کک ۴۰” بورس پاریس با ریزش ۱.۵۷ درصدی در سطح ۴۱۵۴.۴۸ واحد بسته شد و شاخص “دکس ۳۰” بورس فرانکفورت در آلمان با افت ۰.۴۷ درصدی و ایستادن در سطح ۹۵۲۵.۷۷ واحدی به کار خود خاتمه داد. در مادرید شاخص “ایبکس ۳۵” ۰.۱۱ درصد بالا رفت و به ۶۵۸۱.۶۰ واحد رسید.
نفت
در بازار طلای سیاه روند قیمتها ریزشی بود. هر بشکه نفت “وست تگزاس اینتر مدیت” با ۱.۰۹ درصد کاهش به ۲۸.۰۳ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با افت ۰.۳۵ درصدی به ازای ۳۳.۹۹ دلار در هر بشکه مبادله شد.
طلا و نقره
همچنین در بازار فلزات گرانبها، بهای هر اونس طلا برای تحویل فوری با ۰.۲۵ درصد افزایش نسبت به روز قبل در سطح ۱۶۲۴.۸۱ دلار معامله شد. هر اونس نقره با افزایش ۰.۹۷ درصدی به ازای ۱۴.۶۴ دلار مبادله شد.