عدم پیش‌بینی لازم در خصوص حجم زائرین و البته ناهماهنگی مشهود در مبادی خروجی نشان دهنده آن است که مسؤولان دولتی؛ به ویژه وزارت کشور در بروز مشکلات پیش آمده مقصر بوده‌اند. البته برخی از مشکلات نیز بر عهده طرف عراقی است؛ اما عدم تأمین آب آشامیدنی و حتی امکانات رفاهی اولیه برای عاشقان حسینی موضوعی نیست که مرتبط با قصور عراقی‌ها باشد.
راهپیمایی اربعین ، پیش از کرونا و پس از شیوع این ویروس خطرناک ، با نظم و ترتیب خاص و حداقل مشکلات برگزار می شد اما امسال فیلم و عکس و خبرهای فراوان رسمی و غیررسمی از دشواری های زائران اربعین منتشر شده که نتیجه آنها ، اعتراض فراگیر به ضعف مدیریت دولت در ساماندهی این آیین سنتی و خدمت رسانی شایسته به زوار است . این انتقادهای گسترده موجب شده تا رئیسی در چند نوبت به وزیر کشور ، فرمان ساماندهی مشکلات زوار را بدهد اما سوای اینکه چنین دستورهایی بدلایل متعدد نمی تواند چندان کارساز باشد ، این انتقادها را نیز برانگیخته که اگر برنامه ریزی ها کارشناسی بود ، اصولا، ضرورتی برای صدور فرمان های این چنینی باقی نمی ماند و درواقع ، علت اصلی قرار گرفتن زوار در شرایط نامناسب را باید در ضعف مدیران ارشد و میانی دولت سیزدهم جست و جو کرد .
این اتفاقات واکنش‌هایی به دنبال داشت که در ادامه می‌خوانید:
یک عضو کمیسیون قضایی مجلس گفت:دربحث اربعین ارگان های مختلفی دخیل و دست اندکار هستند، نیروی انتظامی که انصافا همیشه نوک پیکان است و همیشه باید در متن میدان حضور پیدا کند و زحمت خود را می کشد، پیش از آغاز پیاده روی اربعین ، جلسات و برنامه ریزی های متعددی را در مورد اربعین داشته است . وزارت کشور هم در بحث برنامه ریزی، برخی پیش بینی هارا بهتر از این می توانست انجام دهد، ولی به مسئله ورود داشته و عملکرد بدی نداشته است. بنده نوک پیکان بی تدبیری و کم تدبیری را متوجه وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری می دانم. اگر در قانون حوزه وظابف میراث را مشاهده کنید، می بینید اربعین ذیل گردشگری مذهبی است، هر چند افق اربعین مافوق این است که اسم آن راگردشگری بگذاریم ، اما بر اساس قانون، وزارتخانه ای که مستقیما چه در مبدا و چه در مقصد در باره این سفر باید برنامه ریزی کند، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است.
محمد تقی نقدعلی افزود:متاسفانه همزمان با ایامی که اوج عزیمت بین ۵ تا ۷ میلیون زائر است، وزیر محترم در منطقه خراسان شمالی برای بحث در باره کشتی چوخه وقت گذرانی می کند . زمانی که در سفر اربعین، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری با همه بودجه، اعتبارات و امکانات بیشترین مسئولیت را در این حوزه برعهده دارد، انتظار اصلی از این وزارتخانه، تدبیر امور نسبت به برنامه راهپیمایی اربعین بوده و به همین دلیل ضعف کار به حوزه وزارت میراث فرهنگی و گردشگری بر می گردد و وزیر مربوطه را بازخواست می کنیم ، اگر چه برنامه ریزی و تدبیرهای بیشتری را از وزارت کشور انتظار داریم . امروز من خبرها را جستجو می کردم ،تنها خبری که یافتم یک مصاحبه بود که یکی از معاونین در مورد بازگشت زوار مطرح کرده بود .اساسا هیچ گونه برآورد جمعیتی از زبان میراث فرهنگی من نشنیدم. می بینیم از وزارت کشور ، شخص وزیر و همچنین آقای میراحمدی در محل حاضر هستند اما اثری از آثار وزیر گردشگری نیست . این امر نشان می دهد که وزیر میراث فرهنگی به مجموعه اشراف ندارد و نتوانسته مجموعه را همراه کند و ظاهرا حضور ایشان در وزارت میراث اشتباه بوده است.
وی گفت: امسال از سخت گیری هایی که در گذشته توسط دولت قبل به خاطر کرونا اعمال می شد، خبری نیست یا بهتر است بگویم بسیار کمتر شده است. خیلی از تسهیلات ایجاد شده، منتهی باید پیش بینی انبوه جمعیت می شد. برای کسانی که تجربه مدیریت دارند، پیش بینی این ترافیک ناشی از هجوم جمعیت جزو بدیهیات است . اگر نسبت به تعداد کسانی که باید به مرز عزیمت می کردند، برنامه ریزی مناسب می شد، این مشکلات عدیده پدید نمی آمد و تردد زائران به راحتی انجام می شد.
بی‌تجربگی دولت در اعلام حضور ۵میلیون نفری در عراق
نماینده قصر شیرین در مجلس گفت: اینکه وقتی اعلام می‌کنند ۵ میلیون نفر، آنها هم فکر می‌کنند تمام امکانات برای این ۵ میلیون نفر آماده شده و با اشتیاق و راحتی می‌توانند بروند و بازگردند. از این جهت اینگونه اطلاع‌رسانی ناشی از بی‌تجربگی بود.
شهریار حیدری، درباره وضعیت مرزهای ایران و عراق و ایجاد ازدحام و شلوغی در روزهای منتهی به اربعین گفت: پیاده‌روی اربعین چندسالی با کرونا متوقف شده بود؛ امروز به دلیل این که از یک سو مشتاقان این سفر زیاد است و از سوی دیگر بحث مدیریت کرونا را داریم کار بسیار سخت است و نیاز به تجربه کافی و هماهنگی است.سال‌های گذشته به دلیل تجارب زیادی که در این ارتباط بود نوسانات سال‌های قبل‌تر برطرف می‌شد از این جهت یک مقداری تجربه اثر خودش را داشت اما امسال سیل عظیمی از جمعیت به سمت مرزها رفتند به طوری که روز گذشته شاهد بودیم خدمات ضعیف، مشکل ترافیک و ازدحام جمعیت را به وجود آورد که این مسائل باعث شد یکسری نگرانی برای زائران پیش بیاید.
وی گفت:پیش‌بینی حضور ۵ میلیون نفر کار معقولانه‌ای نیست، شخصا ۳ سال دبیر ستاد اربعین بودم حداکثر ظرفیت بیش از ۲/۵ میلیون نفر نیست. سال‌های قبل دولت عراق محدودیتی نداشت و کرونایی هم وجود نداشت اما امروز دولت عراق نگران کرونا است و مسائل سیاسی داخلی عراق وجود دارد، بنابراین ۵ میلیون نفر عدد معقولانه‌ای نیست و پیش‌بینی‌ها باید برای ۲/۵ میلیون نفر در نظر گرفته می‌شد.مردم بر اساس سیاست‌های دولت برنامه‌ریزی می‌کنند؛ گرچه نباید نافی خدمات دولت به مردم باشیم که واقعا از یک ماه پیش کسانی که علاقمند بودند به هر شکلی در راهپیمایی اربعین حسینی چه در حوزه خدمات چه در حوزه حمل و نقل پای کار بودند اما اصل سیاست اربعین به عهده ستاد است، یعنی باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند هم زمان مدیریت شود هم خدمات متناسب با جمعیت در نظر بگیرند که البته این‌ها به تجربه بازمی‌گردد.
سوءمدیریت دولت در مراسم پیاده روی اربعین
در همین رابطه رمضانعلی سنگدوینی؛ نماینده گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی در رابطه با وضعیت اسف بار زوار اربعین در مرزهای غربی کشور گفت: با توجه به اینکه مردم ۲ سال به دلیل شیوع ویروس کرونا، منتظر بودند تا در پیاده‌روی اربعین شرکت کنند دولت باید این پیش‌بینی را داشت که احتمال حضور گسترده مردم وجود دارد پس بایستی شرایط و زیرساخت‌های لازم را فراهم میکرد.
رییس فراکسیون مجمع خیرین و امور خیریه مجلس ادامه داد: اگر دولت عراق توانایی استقبال از زوار ایرانی را نداشت باید اعلام میکرد زیرا ما خیرین بسیاری داریم که میتوانستند مسیر و موکب‌ها را برای زوار عزیز فراهم کنند.
نماینده گرگان در مجلس با تاکید بر اینکه دولت نتوانست شرایط حمل و نقل که با اتوبوس انجام میشود را به درستی فراهم کند افزود: مردم حتی در جابه‌جایی بین شهرهای دیگر هم با مشکل مواجه شدند چون اتوبوس ها برای زوار اربعین به سمت مرزهای غربی رفتند.وی عنوان کرد: یکی دیگر از مواردی که سبب شده زوار عزیز در عراق به مشکل بر بخورند گرمای بیش از حد هوای آن کشور است که در حال حاضر به بیش از ۵۰ درجه هم میرسد، کمبود آب و فضای کافی است. عاشقان اباعبدالله حسین ۲ سال است که منتظر این روزها هستند پس باید دولت با بررسی های از پیش تعیین شده و هماهنگی با دولت عراق، شرایط لازم را فراهم میکرد نه اینکه الان اطلاع دهند که مردم به مرزها نیایند.
سنگدوینی با بیان اینکه مدیریت عراق در این زمینه بسیار ضعیف است افزود: وزارت امور خارجه باید جدی‌تر موضوع را پیگیری میکرد و اگر عراق توانایی و ظرفیت‌های لازم را نداشت باید اطلاع می‌داد، به دیده بان ایران گفت: به طور مثال اعلام میکرد که ظرفیت پذیرایی از ۱۰ هزار زائر را دارد و ایران نیز برنامه‌های خود را بر این اساس پیش میبرد؛ نه اینکه هموطنان ما در آنجا سرگردان شوند و حتی شاهد جان باختن چند نفر از زوار باشیم.این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: مسئولین مربوطه اعم از وزرا باید پاسخگوی این مدیریت نادرست باشند و نمایندگان مجلس نیز این موضوع را پیگیری خواهد کرد.
زرشک طلایی میرسد به دولت رئیسی
محمد مهاجری، فعال سیاسی ، در توییتی با اشاره به وضعیت زائران اربعین در مرز به عملکرد دولت سیزدهم در این زمینه زرشک طلایی داد.
مهاجری در توییتی نوشت: اجازه هست فعلا و تا اینجای کار، یک جایزه زرشک طلایی تقدیم کنیم به دولت سیزدهم، وزارت کشور، وزارت راه و… بخاطر سوءتدبیر در سفر مردم به عتبات و از بین بردن عزت زائران اربعین؟
بقول دکتر روحانی علی برکت الله
یک فعال سیاسی دیگر هم از مسئولیت گریزی دولت سیزدهم در قبال ضعف مدیریت و خدمت رسانی نامناسب به زوار اربعین انتقاد کرد
محمدعلی ابطحی، در توئیتی نوشت :مشکلات اربعین به عهده دولت عراق، مشکلات داخلی هم بر عهده دولت قبل؛بقول دکتر روحانی علی برکت الله.
