جواد حسین‌زاده ساداتی، عرصه تپه‌های سیلک را ۴۰ هکتار عنوان کرد و افزود: شهرداری تا کنون با خرید ۴.۲ هکتار، عرصه و حریم را آزاد کرده که در حال حاضر در تصرف دارد و باید به میراث فرهنگی تحویل دهد.
وی با اشاره به تلاش‌ها برای آزادسازی بین ۴ تا ۶ هکتار از زمین‌های عرصه سیلک در سال‌جاری، بیان کرد: برای ثبت جهانی این اثر ارزشمند ۴۰ هکتار زمین باید آزاد شود که هم اکنون ۱۰ هکتار آن در دست دولت (میراث فرهنگی) است.
سرپرست پایگاه پژوهشی تپه‌های سیلک کاشان تشریح کرد: ۱۳ هکتار از ۳۰ هکتار باقی مانده، دارای سند دولتی است اما در دست متصرفان غیرقانونی قرار دارد که از سال ۵۹ آن را تصرف کرده‌اند و بقیه نیز در دست مالکان قانونی (اهالی دیزچه) است که از گذشته سند دارند.
وی با اشاره به اینکه تپه‌های سیلک از سال ۹۲ در فهرست موقت آثار جهانی قرار گرفته است، اضافه کرد: بزرگترین مانع ثبت جهانی ساخت و سازهای غیرمجاز در عرصه این اثر ارزشمند تاریخی است و زمانی که واگذاری زمین‌ها در ازای ساختمان‌های درون عرصه آغاز شود، می‌توان در نامه‌نگاری با سازمان یونسکو ثبت جهانی آن را درخواست کرد.
عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه کاشان ادامه داد: تپه‌های سیلک دست‌کم چهار معیار از هشت معیار ثبت در فهرست میراث جهانی را دارد که کهن‌ترین شهر بشری در جهان و کهن‌ترین منطقه در جهان که خط و نوشتار در آن وجود داشته، از جمله آنهاست.
وی با اشاره به اینکه در چند دهه گذشته اقدام خاصی برای آزادسازی عرصه تپه‌های باستانی سیلک رخ نداده بود، اظهار داشت: با توجه به فرایند طولانی واگذاری زمین دولتی در ازای زمین‌های عرصه سیلک، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در یک برنامه زمان‌بندی شده حداکثر تا ۱۰ سال آینده می‌تواند ۸۰ درصد از عرصه سیلک را آزاد کند.
حسین‌زاده ساداتی تاکید کرد: هر گونه دخل و تصرف در عرصه سیلک ممنوع است و حتی باستان شناسان نیز برای پژوهش در این عرصه باید از پژوهشگاه میراث فرهنگی مجوز دریافت کنند.
وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی با کشاورزان مشکلی ندارد و حتی برای تامین آب آنها کمک خواهد کرد، افزود: کسانی که در عرصه تپه‌های سیلک دارای زمین موروثی هستند، اجازه دارند کشاورزی سطحی و سبک انجام دهند.
سرپرست پایگاه پژوهشی تپه‌های سیلک کاشان ضمن هشدار به کسانی به طمع ارزان خریدن زمین به صورت غیرقانونی به عرصه سیلک تجاوز کردند، گفت: تاکنون ۶ مورد تخریب قانونی با همکاری شهرداری انجام شده است و ۱۶ رای دیگر نیز برای اجرا وجود دارد.
وی تصریح کرد: برخی افراد بومی و غیربومی برای تفریح آخر هفته، با تصرف غیرقانونی عرصه تپه‌های سیلک به ساخت و ساز اقدام کرده‌اند که میراث فرهنگی با آنها مشکل دارد.
حسین‌زاده ساداتی بیان کرد: نزدیک به ۵۸ هکتار در حریم درجه یک سیلک که بیشتر شامل باغ می‌شود، در سال‌های گذشته با مجوز شهرداری و پروانه قانونی ساخت و ساز انجام شده است و مشکلی وجود ندارد اما چون در حال حاضر از محدوده شهری خارج شده، نمی‌توان تغییر کاربری بر روی آنها انجام داد.
وی اضافه کرد: استفاده از سازه‌های موقت (کانکس) برای اسکان در این محدوده مشکلی ندارد اما برای واگذاری انشعاب برق و آب باید پذیرفت، زمین کشاورزی بوده و از ابتدا آب و برق نداشته است و با این شرایط به ارث رسیده یا آگاهانه خریداری شده است.
عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه کاشان تشریح کرد: نزدیک به ۵۰۰ پرونده شامل انواع تخلف مانند ساخت و ساز غیرمجاز یا ارتفاع غیرمجاز در عرصه سیلک تشکیل و بین ۲۰ تا ۳۰ مورد (۲ هکتار) برای اجرا آماده شده است که باید تخریب و رفع تخلف شود؛ در ۲ سال گذشته ۲ مورد رفع تخلف از سوی شهرداری انجام شده است و چهار مورد نیز اهالی محل اقدام به تخریب کردند.
وی با اشاره به اینکه هنوز ۹۵ درصد از تپه‌های باستانی سیلک کاوش نشده است، یادآور شد: این محوطه تاریخی در سال ۱۳۱۰ با شماره ۳۸ در فهرست اثرهای ملی ثبت شد و در واقع به عنوان سی و هشتمین اثر تاریخی کشور شناخته می‌شود که اهمیت آن را می‌رساند.
حسین‌زاده ساداتی افزود: تپه‌های باستانی سیلک از سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۷ از سوی یک گروه فرانسوی به سرپرستی رومن گریشمن مورد کاوش قرار گرفت و در سال ۱۳۳۳ محدوده عرصه سیلک به نام دولت وقت ایران ثبت شد تا اینکه در سال ۱۳۴۷ دور محدوده فنس‌کشی شد و برای حفظ و نگهداری آن نگهبان ۲۴ ساعته با سرنگهبان قرار دادند.
به گفته وی، هم اکنون بخشی از محدوده عرصه سیلک که به حدود ۴۰ هکتار می‌رسد، سند مالکیتش در دست مردم است که مالکیت آن محرز و تقریبا نیمی از وسعت آن به اسم دولت ثبت و دارای سند است اما متصرف غیرقانونی دارد.
محوطه باستانی سیلک از چهار بخش شامل ۲ تپه شمالی (کوچک) و جنوبی (بزرگ) و ۲ گورستان (الف در شرق تپه جنوبی) و (ب در غرب تپه شمالی) تشکیل شده است.
بیش از یک‌هزار و ۷۰۰ اثر تاریخی با ارزش منجمله ۳۳۳ اثر ثبت ملی در شهرستان کاشان وجود دارد.
شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۸ هزار نفر، در فاصله نزدیک به ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است.
