بخش دامپروری به عنوان یکی از زیربخشهای کشاورزی نقشی کلیدی را در امنیت غذایی جامعه بر عهده دارد. تولیدکنندگان این بخش برخلاف نقش آفرینی پررنگ در اقتصاد کشور به طور عام و اقتصاد کشاورزی به طور اخص چندان مورد توجه محققان و دانشمندان قرار نگرفتهاند. بررسی رفتار پایدار آنها به عنوان عامل مهمی در سیاستگذاری امنیت غذایی است.
امنیت غذایی اساسیترین و ابتداییترین نیاز بشر و ضامن توسعه پایدار است؛ موضوع امنیت غذایی با توجه به اهمیت آن، از مسیر برنامهریزی بلندمدت بر مبنای محوریت بخش کشاورزی قابل تحقق است. امنیت غذایی بنابر تعریف سازمان ملل، دسترسی همه مردم به غذای کافی در تمام اوقات برای داشتن یک جسم سالم بوده و سه عنصر مهم آن؛ موجود بودن غذا، دسترسی به غذا و پایداری در دریافت غذاست.
امنیت غذایی نیز زیرمجموعه بحث کشاورزی است چراکه رسیدن به آن ممکن نیست مگر برنامهریزی برمبنای محوریت بخش کشاورزی. بنابراین یکی دیگر از اقداماتی که در بحث کشاورزی در دستور کار قرار گرفت تلاش برای رسیدن به امنیت غذایی است. در واقع همان موضوعی که اکنون در کشورهای توسعه یافته بهعنوان یکی از ارکان توسعه مطرح است. حوزه کشاورزی و رسیدن به خودکفایی در آن به دلیل نیاز همیشگی بشر به محصولات این حوزه مسئلهای غیرقابل انکار است و به همین دلیل کشورهای پیشرفته دنیا تمام تلاششان را روی خودکفایی و حفظ این مهم گذاشتهاند.
امنیت غذایی به معنی اطمینان از دسترسی مداوم تمامی افراد جامعه به غذای کافی و سالم در تمام اوقات به منظور دستیابی به یک زندگی سالم و فعال است. مواردی چون «موجود بودن غذا»، «میزان دسترسی به غذا» و «پایداری در دریافت غذا» از عوامل اصلی این مفهوم به شمار میروند.
موجود بودن غذا شامل میزان تولید داخلی و واردات مواد غذایی است. در دسترس بودن در ابعاد مختلفی قابل توضیح است؛ بخشی ابعاد اقتصادی و موضوع قدرت خرید است که با مواردی چون قیمت، درآمد و اشتغال سنجیده میشود و بخشی مربوط به راههای فیزیکی دسترسی از جمله زیرساختهای جادهای در رسیدن به مزرعه، بازارهای توزیع و خرید و… است. استمرار و ثبات در دریافت مواد مغذی نیز مفهوم پایداری را بیان میکند.
اهمیت توجه به مساله امنیت غذایی در این است که از یک طرف زمینه تولید بیشتر مواد غذایی و قدرت خرید تمامی اقشار به ویژه قشر آسیبپذیر را افزایش داده و سوء تغذیه را برطرف میکند و از طرف دیگر شرایط افزایش سطح بهرهوری و اشتغالزایی بخش کشاورزی را بهبود میبخشد.
جنوب غرب ایران از گذشته یکی از تامین کنندگان امنیت غذایی کشور بوده که بی توجهی برخی مدیران و عدم پیگیری صحیح باعث از بین رفتن فرصتها در تولیدات غذایی شده است. یکی از شریانهای اصلی اقتصادی و زنجیره تولید غذایی جنوب غرب ایران، شهرستان آبادان است.
این شهرستان با پیشینه اقتصادی در زمینه تولیدات کشاورزی و پرورش دام و طیور اثبات کرده تا چنانچه به ظرفیتهای آن توجه شود ضمن اینکه میتواند بازار مصرف استان خوزستان و دیگر نقاط کشور را تامین کند، سبب صادرات نیز میشود.
به دلیل موقعیت جغرافیایی شهرستان آبادان و هم مرز بودن با کشورهای عراق و کویت، بستری مهم برای صادرات به این دو کشور وجود دارد و همچنین چشم انداز صادرات به اوراسیا را نیز میتوان برای آن در نظر گرفت.
اخیرا یکی از نمایندههای مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی بر احیای سایت دامپروری آبادان تاکید کرده و کارگروهی در این خصوص تشکیل داده است.
نیازمند نگاه کارآفرینانه هستیم
سیدمحمد مولوی نماینده مردم آبادان در مجلس در جلسه کارگروه احیای سایت دامپروری آبادان که با حضور دستگاههای مرتبط و همچنین خدماترسان استانی و محلی در سالن جلسات اداره کشاورزی آبادان برگزار شد، اظهار کرد: مجوز سایت دامپروری شهرستان آبادان که در چوئبده واقع شده است در سال ۱۳۷۷ اخذ و در سال ۱۳۸۲ فعالیت این مجتمع آغاز شد ولی حدود ۲۰ سال تعطیل بوده و همه زیرساختهای آن از بین رفته است.
وی افزود: این سایت ظرفیت اشتغالزایی را برای ۵۰۰ نفر دارد و به امنیت غذایی استان خوزستان و کشور کمک میکند و همچنین در موضوع صادرات و ارزآوری نقشی محوری دارد.
نماینده مردم آبادان در مجلس با بیان اینکه زیرسازی سایت دامپروری آبادان آماده شده است، عنوان کرد: آب، برق، گاز، خاکریزی، حصارکشی جزو برنامههای احیا است.
مولوی با بیان اینکه باید به برخی طرح ها از جمله سایت دامپروری آبادان به دید اشتغال و کارآفرینی نگاه کنیم، توضیح داد: بین ایجاد ظرفیت جدید و تکمیل ظرفیتهای ناقص باید تکمیل ظرفیتهای ناقص را پیگیری کنیم.
وی با اشاره به شهرکهای صنعتی آبادان گفت: به صورت مستمر از شهرکهای صنعتی آبادان بازدید میکنم و در این بین یکی از واحدهای تولیدی در حال تعطیل کردن و مهاجرت بود که باعث بیکاری ۲۵ نیرو میشد؛ با رفع مشکل این واحد تولیدی از بیکاری بخشی از بدنه اجتماعی جلوگیری کردیم.
نائب رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: چنانچه همه دستگاهها به این نتیجه برسند که «کارآفرینی» نعمت و «اشتغال» امنیت است، یک لحظه سکوت نمیکنند.
مولوی با بیان اینکه برای تسریع در احیای سایت دامپروی آبادان نیازمند همکاری و یکدلی بین دستگاهی هستیم، گفت: یکی از موضوعات مهم این سایت، آب است که خوشبختانی مدیریت آبفای استان به صورت جهادی و با سرعت بالا در حال پیگیری است.
وی ادامه داد: تامین دیوار محوطه توسط اداره منابع طبیعی آبادان پیگیری میشود و مصوبات جلسه باید در کوتاه مدت بررسی شود.
عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و قطر بیان کرد: ظرفیتهای صادراتی خوبی در زمینه کشاورزی و دامپروری داریم و امیدواریم تولیدکنندگان منطقه پس از تامین بازارهای استان و کشور با رویکردی صادراتی، از طریق ارزآوری به اقتصاد کشورمان کمک کنند.
مولوی با بیان اینکه هفته آینده جلسهای با حضور نمایندگان دامپروری آبادان در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی برگزار میشود، تاکید کرد: به طور حتم سایت دامپروری آبادان تحول بزرگ اقتصادی در این منطقه ایجاد خواهد کرد.
۴۸ واحد مرغداری و دامپروری در نظر گرفته شده است
حسن دشتی نژاد، مدیر اداره جهاد کشاورزی آبادان نیز در این جلسه اظهار کرد: از نگاه ویژه «سیدمحمد مولوی»، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی به موضوع کشاورزی سپاسگزاریم. با پیگیریهای وی شاهد اقدامات مثبت و رفع برخی مشکلاتی بودیم که سالها ایجاد مانع کرده بود.
وی ادامه داد: با کمک وی ۱۴ میلیارد اعتبار با سود ۴ درصد در زمینه خرید تراکتور برای کشاورزان تامین شد و اکنون ۱۵ تراکتور وارد شهرستان آبادان شد که چنین تسهیلاتی در هیچ نقطهای از کشور سابقه ندارد.
مدیر اداره جهاد کشاورزی آبادان افزود: پنج مجوز پهپاد برای مبارزه با ملخ صحرایی و همچنین سم پاشی در نظر گرفته شده است.
دشتی نژاد با بیان اینکه طی سه سال اخیر در آبادان کارهای بزرگی شده است، عنوان کرد: کشت غلات را پیش بینی کردیم و برای آن یک هزار و ۱۰۰ هکتار در نظر گرفتیم. ۲۰۰ هکتار جو، ۳۰ هکتار کلزا و همچنین ۵۰ هکتار گیاهان دارویی کشت خواهیم کرد.
وی تاکید کرد: سایت دامپروری آبادان یک طرح بسیار عالی تلقی میشود که با سرعت مشکلات آن رفع و اشتغالزایی ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم در پی خواهد داشت؛ ۴۸ واحد مرغداری و دامپروری دارد.
مدیر اداره جهاد کشاورزی آبادان با اشاره به ارائه تسهیلات گفت: همه تسهیلات مورد نیاز با کمک کارشناسان خبره دامپروری انجام خواهد شد و به دنبال ارائه تسهیلات زیر ۷ درصد هستیم.
دشتی نژاد با اشاره به کشتارگاه آبادان، تصریح کرد: به دنبال راهاندازی مجدد آن هستیم و این امر سبب تثبیت و کاهش قیمت میشود.
رفع مشکل آب دامداری
محمدرضا کرمی نژاد، مدیرعامل شرکت آب و فضلاب خوزستان نیز در این جلسه اظهار کرد: هرگونه مشکلی از سمت آبفا در راه احیای سایت دامپروری آبادان باشد، سریعا رفع میشود.
وی افزود: ضرورت دارد سریعا مشکلات آب و فاضلاب مربوط به دامداری رفع شود.
زیرساخت برق تکمیل میشود
حسام ثابتی، رئیس اداره برق آبادان نیز در این جلسه اظهار کرد: خوشخبتانه در حال حاضر یک همت خوب برای کارآفرینی صورت گرفته است و ما با همه توان در کنار دامداران خواهیم بود.
وی عنوان کرد: قطعا احیای سایت دامپروری آبادان نتایج خوبی را به همراه خواهد داشت.
رئیس اداره برق آبادان تاکید کرد: هر گونه کمکی از سوی این اداره نیاز باشد، اقدامات لازم را انجام خواهیم داد.
با توجه به مفهوم امنیت غذایی بهعنوان یکی از وجوه اصلی امنیت انسانی و افزایش پیوسته جمعیت و سیر فزاینده نیاز به مواد غذایی، کشورهای مختلف با ارائه راهکارهای متعدد سعی در بالا بردن امنیت غذایی جامعه خود دارند. اهمیت جایگاه این مفهوم در مقوله امنیت انسانی، اهمیت بخش کشاورزی را بهعنوان مهمترین بخش در تامین امنیت غذایی روشن میکند.
با توجه به اصول حاکم بر نگرش کشاورزی پایدار، میتوان گفت امنیت غذایی اصل اساسی طرح این نگرش بوده است، از این رو، برقراری امنیت غذایی متناسب با رشد جمعیت، ایجاد و افزایش اشتغال و درآمد به ویژه در مناطق روستایی و حفاظت از منابع طبیعی و محیطزیست را میتوان از آرمانهای توسعه کشاورزی پایدار به شمار آورد که در عین تاکید بر حفظ تمامیت زمین، تضمینکننده امنیت غذایی است و به طور حتم سایت دامپروری آبادان تکمیل کننده زنجیره اشتغالزایی و تامین امنیت غذایی میشود.