محمدسعید حسینی-حقوقدان: فوتبال،ورزش جذاب و پرهیاهوی قرن!که در دهه های اخیر با پیچیدگی های خاص خودش همراه شده و با حرفه ای تر شدن این مسابقات و باتوجه به استقبال کم نظیر و فراوان مخاطبین ، به یک قطب و تجارت بین المللی تبدیل شده است.
با حرفه ای شدن و اهمیت بالایی که این ورزش پیدا کرد نفرات متعددی را برای پیشبرد اهدافش گرد هم آورد.از کنفدراسیون های بین المللی،فدراسیون ها و هیات ها گرفته تا نفراتی مثل مدیرعامل،اعضای فنی،مربیان و بازیکنان برای تشکیل یک تیم،و داوران،ناظرین،مسئولین برگزاری،عوامل امدادی و انتظامی و… برای برگزاری یک بازی.
فارغ از نود و چند دقیقه تماشای لذت بخش وهیجان انگیز یک مسابقه فوتبال برای مخاطبین ،نفرات،امکانات و تجهیزات بسیاری برای برگزاری یک مسابقه درگیر خواهند بود.وقسمتی از این نفرات که جزء مهمترین ارکان برگزاری می باشد داوران هستند.
داوری نیز دنیای خاص و عجیب خود را دارد،داوری که در طول فصل باید از لحاظ بدنی کاملا آماده بوده و تمرین و ممارست های فراوان انجام دهد،از لحاظ علمی و آشنایی با قوانین در سطح بالایی قرار داشته باشد،از قدرت تشخیص بالایی برخوردار باشد،در طول مسابقه همزمان از آمادگی جسمانی،قوانین مطروحه و تشخیص لحظه ای استفاده کرده و تصمیمی صحیح اتخاذ نماید! انواع فشار روانی را تحمل نماید !و در نهایت نیز حداقل مورد تقبیح عده ای ناراضی قرار گیرد!و بقول معروف دیواری کوتاه تر از دیوار داوران وجود ندارد!
اگر کمی وجدان خودمان را قاضی قرار داده و خودمان را جای داوران قرار دهیم به اهمیت و سختی کار آنها پی خواهیم برد.
گفتیم قاضی،کار داوران ورزشی نیز قضاوت است،مانند قاضی محاکم دادگستری،با این تفاوت فاحش که قضات محاکم ساعت ها و روزها برای تصمیم گیری وقت دارند و کتاب قانون و ادله و مستندات را نیز هرلحظه در اختیار دارند،لکن داور ورزشی میبایست در لحظه و در کسری از ثانیه(در حد پلک زدنی)آن هم در حال دویدن و فعالیت جسمانی،صحنه ای را که دیده در ذهنش تجزیه و تحلیل کرده،مروری بر قوانین زده و تصمیم گیری نماید!یعنی احتمال خطا در حد پلک زدنیست!و انسان نیز ممکن الخطا.چرا که فقط ذات احدیت بری الخطاست.بعضی صحنه ها بارها و بارها از دید دوربین های ویدئوچک دیده می شوند و بازهم نظرات گوناگونی در مورد آنها داده می شود.لکن بارها شاهد صحنه هایی بودیم که در لحظه تعصب بر تعقل پیشی گرفته و تیم متضرر از تصمیم داور به وی حمله ور می شود!
کمیته انضباطی با هدف پیشگیری و مجازات تخلفات ورزشی در هر فدراسیون و هیاتی تشکیل شده است و با مجازات هایی همچون محرومیت،جریمه نقدی و … که در آیینامه ها و مقررات انضباطی مصوب طرح شده انجام وظیفه نموده و به موضوعات مربوطه رسیدگی می نمایند.اما متاسفانه گاها این اقدامات موثر نبوده و برخی افراد وقیح تر از آنند که بیمی از محرومیت ها و جریمه های ورزشی داشته باشند و این وسط داوران مظلومتر از همیشه مورد هجمه و ظلم برخی افراد قرار می گیرند.
گاها شاهد برخورد های بد و ناشایست و دور از کرامت انسانی توسط بازیکنان و عوامل تیم های ورزشی با داوران بودیم.
از درگیری های لفظی و فحاشی های رکیک گرفته تا درگیری فیزیکی !
یقینا گذشت یکی از اصولی ترین برخورد ها در مقابل لغزش افراد است و در اسلام بسیار به آن تاکید شده است. مولای متقیان امام علی(ع) میفرمایند: «العفوُ تاجُ المکارِمِِ» گذشت زینت بزرگواری هاست.
لکن در جایی که گذشت باعث عادت به سوءاستفاده شده و نتیجه آن هنجار شکنی باشد مورد قبول نیست.
جایگاه داوری و قضاوت جایگاهی بس رفیع و بلندمرتبه بوده چراکه یکی از اسماء خداوند متعال قاضی می باشد و خداوند داد و دادستان را آفرید و اولین و برترین دادگستر او بود و این جایگاه در هر منصبی اعم از قضاوت در محکمه،در مسابقات ورزشی ،مابین افراد و دوستان و… میبایست از شان و منزلت بالا برخوردار بوده و مورد احترام واقع گیرد و این دسته از توهین ها بها هیچ دلیلی مورد قبول نیست.
مخصوصا به این قشر زحمت کش و فداکار که با وجود رفتار حرفه ای از دستمزدی ناچیز بهره میبرند و درواقع کارشان با عشق است.
نکته ای که میبایست مورد توجه متخلفین قرار گیرد خارج از بحث کمیته انضباطی و آراء آن ،هر داور و مسئول رسمی مسابقه ای که خواستار پیگیری این گونه اتفاقات در خارج از چهارچوب ورزشی و در محاکم دادگستری باشد این حق را دارا بوده و به راحتی می تواند متخلفین را در چهارچوب مجرمیت در محاکم دادگستری حاضر کرده و محکوم نماید.
و این اتفاق به ظاهر ساده و از سر خشم لحظه ای در مسابقات ورزشی که متاسفانه به یک اپیدمی نامناسب تبدیل شده است منجر به مجرمیت،محکومیت و سو سابقه برای متخلف شود و نه تنها دنیای ورزشی،بلکه زندگی متخلف را تحت تاثیر قرار خوهد داد که در ذیل به چند نمونه از عناوین اتهامی و مجازات های مرتبط با این اتفاقات اشاره می گردد:
۱-توهین
توهین اگر شامل حد قذف باشد (نسبت دادن زنا یا لواط) (ماده ۲۴۵ قانون مجازات اسلامی) ۸۰ ضربه تازیانه واگر شامل حد قذف نباشد (ماده۶۰۸ قانون مجازات اسلامی) تازیانه تا ۷۴ ضربه و یا جزای نقدی در پی خواهد داشت.
لازم به ذکر است توهین می تواند به شکل گفتار،نوشتار،کردار و یا حتی اشارات صورت گیرد.
۲-تهدید
تهدید به قتل،ضررمالی،ضرر شرافتی،افشای اسرار و..
حبس از ۲ماه تا۲سال و تا۷۴ ضربه تازیانه
۳-زدن *ضرب و جرح* (اعم از سیلی زدن یا هر ضربه دیگر)
مطابق “ماده ۵۶۷ ـ در مواردی که رفتار مرتکب نه موجب آسیب و عیبی در بدن گردد و نه اثری از خود در بدن برجای بگذارد ضمان منتفی است لکن در موارد عمدی در صورت عدم تصالح، مرتکب به حبس یا شلاق تعزیری درجه هفت محکوم می شود.” و اگر منجر به اثر (کبودی،شکستگی،ضرب دیدگی و..) گردد موجب دیه می شود.
پیش از مبارزه با معلول، پیشگیری و مقابله با ریشه‌ها، علت‌ها و زمینه‌های جرم امری وجدانی، عقلایی و بدیهی است. تخلفات یا جرائم در یک بستر زیستی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… به وقوع می‌پیوندد؛ بنابراین پیشگیری از آن هم باید در همان بسترها صورت پذیرد و میبایست کلاس های روانشناسی،حقوقی و … برای بازیکنان و اعضای تیم ها تشکیل گردد.
پس چه خوب است با آگاهی از قوانین درب مشکلات رابه روی خود بسته و همچنین با حرفه ای شدن ورزش واخلاق ورزشی هم گام و همزمان با جهان پیش برویم.با حرفه ای بودن هم خودمان بیشتر از ورزش لذت خواهیم برد و هم محیط امن و بدون تشنجی برای داوران،این فرشتگان زحمت کش و بی طرف خواهیم ساخت که در مسیر بهبود و اعتلای داوری نیز موثر خواهد بود.
