اما با همه این‌ها، می‌توان وجود مراکز دانشگاهی و آموزش عالی و پژوهشی و فنی و حرفهای و البته پارک علم و فناوری و مراکز رشد را همواره ازجمله موقعیت‌های مناسب همدان برشمرد. جایگاه ویژه دانشگاه علوم پزشکی همدان و قابلیت ارائه خدمات درمانی تخصصی به منطقه غرب و قابلیت در ارائه خدمات گردشگری سلامت و مواردی ازاین‌دست که می‌تواند حتی همدان را در حوزه‌های گردشگری علمی، برگزاری سمینارهای علمی ملی و بین‌المللی و مواردی این‌چنین مطرح سازد.
در هفته‌ای که روز دانشجو را در دل خود داشت همواره در دانشگاه‌ها خبرهای خوب شنیده می‌شد و یک‌شور خاصی در دانشگاه‌ها برپا بود، به‌راستی‌که دوران دانشجویی اگرچه آغشته به جزوه و کتاب است اما تقویت روحیه مطالبه گری، شورونشاط و بهبود روابط اجتماعی نیز از مهم‌ترین شاخصه‌های این دوران است. موضوعی که این روزها با شیوع ویروس کرولا تا حدی شاید کمرنگ شده باشد و البته روز و هفته‌ای که مختص دانشجویان است در یک سکوت پیش برده می‌شود.
به‌راستی‌که در روزگاری که شیوع چندین ماهه کرونا بر تمامی زمینه‌ها اثرگذار بوده است، فضای دانشگاهی و علمی‌مان نیز به سمت‌وسوی دیگری رفته است. فضای دانشگاهی که همواره مملو از گفت‌وشنودها، کنجکاوی‌های علمی، جزوه‌نویسی‌ها و برگه‌های کپی شده بسیار بود، حال به یک اینترنت و خاموشی علمی سوق پیداکرده است اما به‌راستی قرار است در این مسیر منفعل باشیم و بگذاریم در این عصر کرونا، همه‌چیز به سمت خاموشی سوق یابد؟
نقش دانشجویان در این وانفسای کرونا چیست؟ دانشجو باید به کدام سمت‌وسو حرکت کند؟ آیا قرار است منفعلانه این دوران را سپری کند و همان امیدی هم که دارد، بگذارد و برود؟ با این تفاسیر، بران شدیم تا پای صحبت‌های یک دانشجو و رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان بنشینیم که در ادامه آن را می‌خوانید:
مشکل اینترنت عذابم می‌دهد
م. کیانی یکی از دانشجویان کارشناسی است که در سال‌های ابتدایی ورودش به دانشگاه، شاهد ورود ویروس کرونا به عرصه زندگی نیز بوده است.
وی در گفتگو با خبرنگار ما بابیان اینکه در حال حاضر دچار یک سردرگمی شده است، عنوان کرد: ترم‌های اول دانشگاهم بسیار متفاوت از الان بود، خیلی جنب‌وجوش و کنجکاوی داشتم و مداوم از کتاب‌های کتابخانه و پایان‌نامه‌های دانشجویان استفاده می‌کردم و سطح مطالعه‌ام بالاتر بود.
این دانشجو تصریح کرد: این روزها، در فضای خانه به‌راستی نمی‌توانم مثل آن روزها باشم، توقعاتی والدینم از من دارند که باعث می‌شود که زمان زیادی را صرف خرید منزل و یا هم‌صحبتی با والدینم کنم.
کیانی از وضعیت اینترنتی در شهرستان‌های همدان گلایه کرد و گفت: متأسفانه باید بگویم که مشکل اینترنت عذابم می‌دهد و این وضعیت، برای برخی از نقاط همدان و برخی از دانشجویان شهرستانی بسیار پررنگ‌تر از سایر دانشجویان است.
کیانی در پایان صحبت‌های خود بابیان اینکه دانشجو بودن آمیخته به مطالبه گری است، عنوان کرد: به نظرم کرونا حتی این موضوع را نیز زیر سایه خود برده است به‌نوعی که خبری از آن تب‌وتاب‌ها نیست. کرونا، فرصتی برای بازنگری/ جامعه دانشجویی منفعل نباشد
در ادامه، رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان در گفتگو با خبرنگار ما بابیان اینکه در وضعیت کنونی شیوع ویروس کرونا تمامی روابط انسانی، اقتصاد، عواطف، علم و غیره را تحت شعاع قرار داده است، عنوان کرد: در این روزها باید بخشی از فرصت‌های پیش‌آمده ناشی از حضور بیشتر در خانه را به سمت‌وسوی دیگری ببریم.
یعقوب محمدی فر بابیان اینکه شیوع ویروس کرونا می‌تواند برای بازنگری در خیلی از کارها، رفتارها و عملکردهایمان فرصتی باشد، ادامه داد: ازآنجاکه طرف صحبت‌هایم قشر جوان و دانشگاهی است، از آن‌ها می‌خواهم که این روزها به این بازنگری توجه ویژه‌ای داشته باشند.
وی ادامه داد: دانشجویان پیش از کرونا، بخشی از آموخته‌هایشان را از مطالعه کتب و بخشی را از حضور در محیط علمی و فرهنگی دانشگاهی به دست می‌آوردند بدین‌سان، نمی‌توان نقش محیط علمی و فرهنگی دانشگاه را کم‌اهمیت دانست، این محیط بود که بر جنبه‌های تربیتی، اجتماعی، فرهنگی، مطالبه گرانِ جامعه دانشگاهی تأثیرگذار بود.
باسوادی مساوی گرفتن مدرک نیست
وی ادامه داد: اما بااین‌حال، در دورانی هستیم که به‌اجبار تدریس‌های آنلاین و مجازی را باید در پیش بگیریم و از حضور در این محیط بی‌بهره هستیم اما نباید در این مسیر جامعه دانشجویی منفعل باشد.
این استاد دانشگاه با تصریح بر اینکه امروزه در تعریف باسوادی گرفتن مدرک و اخذ نمره زبان و پاس کردن واحدهای درسی مطرح نیست، عنوان کرد: امروزه در تعریف‌های جهانی این امر شاید تنها ۱۰ درصد معنای باسوادی را به خود اختصاص دهد. باسوادی شقوق بسیاری دارد که در آن سواد مالی، سواد علمی، سواد اجتماعی، سواد رسانه‌ای و غیره همه و همه نقش دارند تا بتوان یک فرد را باسواد دانست. سواد یعنی توانایی تغییر در زندگی خود و دیگران
محمدی فر با تأکید بر اینکه سواد، تنها گرفتن یک مدرک نیست، تصریح کرد: سواد یعنی توانایی تغییر در زندگی خود و دیگران به‌نوعی که بتوانیم این زندگی‌ها را بهبود ببخشیم بدین‌سان، جامعه دانشجویی و دانشگاهی ما باید به دنبال این امر باشد.
وی با تأکید بر اینکه در دوران شیوع ویروس کرونا، فرصت فکر کردن به این موضوع بیشتر است، گفت: نیاز است که جامعه دانشگاهی ما، چه قشر دانشجو و چه اساتیدمان به این مهم توجه کرده و روی این موضوع فکر کنند که به‌راستی دانشگاه چه قدر روی زندگی آن‌ها تغییر ایجاد کرده است و آن‌ها چقدر توانسته‌اند از این طریق، روی بهبود زندگی خود و دیگران نقشی داشته باشند.
رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان با اشاره به اینکه زمان مراقبه فردی و توجه به این امر این روزها پررنگ است، اضافه کرد: شرایطی که شیوع ویروس کرونا برایمان رقم زد، به‌صورت اجباری ما را در مسیر آموزش‌های آنلاین و مجازی وارد کرد اما نباید از بحث مهم امید و انگیزه بخشی غافل بمانیم.
محمدی فر در ادامه این بحث افزود: امید و انگیزه بخشی این روزها بسیار مهم است، اساتید دانشگاهی باید به دانشجویانشان انگیزه بدهند چراکه فضای حاکم بر دانشجویی که این روزها باید در فضای خانه باشد، خیلی متفاوت از روزهای گذشته وی است.اساتید دانشگاهی، فضای امیدواری و انگیزه را در دانشجویانشان تقویت سازند
وی در این راستا تشریح کرد: دانشجویان با برخی از عاداتی که در دوران دانشجویی‌شان پیداکرده‌اند، این روزها در فضای خانه شاید با مسائل روحی و روانی خاصی درگیر شده باشند، مشکلات اینترنتی و کلاس‌های مجازی آن‌ها را تحت‌فشار قرار داده باشد و به‌نوعی با محدودیت‌هایی روبرو باشند این امر ایجاب می‌کند تا اساتید دانشگاهی در کنار دروسی که تدریس می‌کنند، فضای امیدواری و انگیزه را در دانشجویانشان تقویت سازند.
رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان خطاب به جامعه دانشجویی نیز گفت: دانشجویان در این دوران کرونا باید سفیران سلامت باشند و در رشد آگاهی‌های جامعه قدم بردارند و از سویی نیز به‌عنوان سفیران امید وارد کار شوند و امید را به جامعه تزریق کنند.
محمدی فر با تأکید بر اینکه تغییرات و البته تحولاتی که شیوع ویروس کرونا به همراه داشته است، شرایط را برای ما سخت‌تر کرده است، ادامه داد: این فضا به امید نیاز دارد و جامعه دانشجوی ما می‌تواند به‌عنوان سفیران امید به کمک جامعه و ایجاد روحیه امید و شادابی در آن نقش مهمی ایفا نماید.
فضا را سیاه نبینیم
وی بابیان اینکه در دوران شیوع ویروس کرونا نمی‌توان گفت که پایین آمدن سطح کیفی دانشگاه‌ها را شاهد هستیم، یادآور شد: نباید تا این حد فضا را سیاه ببینیم، سطح کیفی دانشگاه را اساتید، دانشجویان و زیرساخت‌ها تعریف می‌کنند و در شرایط کنونی، اساتید دروسی را که سر کلاس ارائه می‌کردند، در فضای مجازی و به‌صورت آنلاین مطرح می‌کنند و دانشجویانی که درگذشته سر کلاس گوش می‌دادند و دقت داشتند، حال نیز گوش‌داده، دقت دارند و مطالعه می‌کنند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: درگذشته نیز اساتید در حین تدریس، با دانشجویانی مواجه بودند که سر کلاس‌ها حاضر نبودند و یا در سر کلاس به دروس توجه نداشتند و حال نیز همان دانشجویان وجود دارند اما به‌راستی در فضای آموزش آنلاین می‌بینیم که فضا به نحوی است که دانشجویان می‌توانند مطالب درسی را مجدد گوش دهند، امکانی که شاید در کلاس‌های حضوری وجود نداشت چراکه برخی از اساتید اجازه فیلم‌برداری سر کلاس را به دانشجویان نمی‌دادند.
محمدی فر بیان کرد: بدین ترتیب می‌بینیم که در صورت مهیّا بودن زیرساخت‌ها، می‌توان دروس را به نحو مناسبی به دانشجویان ارائه نمود اما در بحث امتحانات که به‌صورت مجازی برگزار می‌شد، یک سری خلأها وجود داشت،این مشکل که می‌توانست روی سطح کیفی دانشگاه‌ها اثرگذار باشد را با امتحانات تدریجی بایستی رفع کرد.
وی بابیان این موضوع گفت: بایستی اساتید دانشگاهی تمامی ۲۰ نمره را به پایان‌ترم اختصاص ندهند و برای این امر امتحانات کوچک تدریجی در طول‌ترم را جایگزین کنند تا با این فرآیند آموزشی تدریجی شاهد اثرگذاری بیشتر دروس باشیم.
رئیس دانشگاه بوعلی سینا استان همدان بابیان اینکه متأسفانه کرونا برخی مشکلات را برای دانشجویان ایجاد کرده است، یادآور شد: برخی از دانشجویان امکانات زیرساختی مناسبی ندارند و با مشکلات و فشارهای اقتصادی تحمیل‌شده چون خرید تلفن همراه یا دستگاه‌های کامپیوتری و بسته‌های اینترنتی روبرو هستند که این موضوع نیز نیازمند آسیب‌شناسی است.
محمدی فر با تصریح بر اینکه وضعیت پیش‌آمده مطلوب هیچ‌کدام از وزارتخانه‌های علوم، ارتباطات و بهداشت نیست اظهار کرد: باید این شرایط را تحمل کرده و به‌نوعی کمک کنیم تا از این وضعیت بگذریم.
وی ادامه داد: شیوع ویروس کرونا علیرغم مشکلات و از دست دادن تعداد زیادی از هم‌وطنانمان می‌تواند در سال‌های بعدی مورد بررسی‌های علمی از سوی جامعه شناسان، مردم شناسان، روان شناسان، انسان شناسان و حتی متخصصین حوزه‌های فنی قرار گیرد و آن‌ها حرفهای زیادی در این حوزه برای گفتن داشته باشند.
رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به معضلاتی که این ویروس ایجاد کرده است عنوان کرد: کرونا در حوزه آموزشی نیز اتفاقات بسیاری را در پی داشته به‌نوعی که باعث شد تا زیرساخت‌های آموزشی را منطبق با شرایط مهیا کنیم که همین امر تغییرات رفتاری بسیاری را موجب شد.
بدین‌سان، می‌توان حرفهای زیادی در این زمینه و نوع رفتارهای اجتماعی در دوران شیوع ویروس کرونا داشت و حتی زندگی‌هایمان را به دو دوران پیش و پس از کرونا تقسیم کرد.
به‌راستی با ادامه بحران این ویروس منحوس بسیاری از دانشگاه‌های سراسر جهان ناگزیر به تعطیلی و روی آوردن به سیستم‌های آموزش آنلاین شده‌اند و این شرایط بی‌سابقه، الهام‌بخش نوآوری و ایجاد روش‌های جدید آموزش دانشجویان در دوران قرنطینه شده است.
اما به‌راستی، دانشگاه همچنان ازجمله نهادهایی است که می‌تواند برای بهبود حال جامعه در آینده فکر تولید کند و همچنین می‌تواند در برنامه‌ریزی برای آینده نقش مهم‌تری ایفا کند بدین‌سان، نیاز است تا جامعه دانشگاهی بار دیگر آستین بالا زده و در مسیر مطالبه گری، آرمان‌خواهی و ایجاد شورونشاط قدم‌هایی بردارد و از انفعال به سمت پویایی پیش رود به‌نوعی که قدم‌ها پس از ۹ ماه به سمت آسیب‌شناسی زیرساخت‌های آموزشی، خلأهای آموزشی/اینترنتی و رفتاری، مهارت‌های فردی و اجتماعی و مواردی ازاین‌دست برداشته شود تا در عصر پساکرونا خلأها را جبران وزندگی دانشگاهی جدید با دستان پُر را رقم بزنیم.
از سویی، امید است مشکلات اینترنتی که در حال حاضر بلای جان دانشجویان و دانش‌آموزان شده است حل شود و شاهد این نباشیم که در برخی از نقاط استان همدان هم چنان ما بمانیم و تلفن‌های همراهی که آنتن‌های اینترنتشان از یک درجه هم بالاتر نمی‌رود.
