عضو کارگروه مدیریت منابع آب دانشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان به نقش ماهواره‌های مختلف در پایش زمین اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بر اساس تصاویر به دست آمده از ماهواره ها، دشت مهیار سالانه ۱۳ سانتیمتر در حال فرونشست است.
سیاوش ایرانپور شامگاه گذشته (پنج شنبه-۲۰ آذرماه) در وبینار نکوداشت پروفسور احمد کیاست پور- استاد نجوم و اخترفیزیک و مروج علم ستاره شناسی که به همت مرکز نجوم ادیب اصفهان با موضوع تکنیک های فضایی و خدمات فضاپایه برگزار شد، دلیل انتخاب موضوع سخنرانی را علاقه مندی استاد کیاست پور به ترویج علم تکنیک های فضایی به منظور بالا بردن سطح زندگی مردم اعلام و اظهار کرد: آشنایی با تکنیک های فضایی موضوعی جذاب است و عاملی برای حل مشکلات بشر با کمک این تکنیک ها خواهد بود.
وی در توضیح تکنیک های فضایی سنجش از دور گفت: دانش به دست آوردن اطلاعات درباره یک شی، منطقه و یا پدیده به وسیله تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از دستگاه/ تکنیکی که تماس فیزیکی با شئ نداشته باشد را سنجش از دور می نامند.
عضو شورای علمی مرکز نجوم ادیب اصفهان با بیان اینکه این تکنیک در بیشتر جنبه های زندگی بشر نقش مهم و اساسی دارد، تصریح کرد: در زندگی روزمره از رانندگی گرفته تا بیشتر فعالیت های بشر کاربرد سنجش از دور مشخص است. در تکنیک های فضایی سنجش از دور، سنسوری بر روی یک سکوی فضایی که شامل ماهواره، هواپیما و زمین است قرار می گیرد.
ایرانپور با تاکید براینکه کیهان شناسی مشاهداتی و اخترفیزیک نیز شاخه ای از علم سنجش از دور است، افزود: به این معنی که پارامترهای فیزیکی یک جسم را از خواصی فیزیکی که آن جسم از خود گسیل می کند، به دست می آوریم. در واقع گستره سنجش از دور از زمین و سایر سیارات خارج شده و کل عالم را در بر می گیرد.
وی افزود: دو هسته اصلی تکنیک های سنجش از دور امواج الکترو مغناطیسی با طول موج های متفاوت و امواج میدانی است که گرانش یا مغناطیس را اندازه می گیرند.
مدیر اجرایی پروژه ماهواره های ثقل سنجی نسل آینده سازمان فضایی اروپا، به ماهواره های ارتفاع سنجی راداری اشاره کرد و گفت: این نوع ماهواره ها از نوع ماهواره های سنسور فعال هستند و زیر پای خود را می بینند و به همین دلیل برای بررسی اجسام سطح صیقلی مناسبند و بیشتر برای ارزیابی و بررسی آب و یخ در زمین و فضا استفاده می شوند.
ایرانپور ادامه داد: در حالی که ماهواره به جای زیر پای خود، زاویه کج تشکیل دهد، برای بررسی سنگ و خاک مناسب است و ماهواره تداخل سنجی راداری است.
وی افزود: ماهواره های دیگر شامل تصویربرداری اپتیکی، ماهواره های تعیین موقعیت و ناوبری، ماهواره های ثقل سنجی و ماهواره های پایش زمین هستند.
پژوهشگر طرح متخصصان غیر مقیم نخبگان دانشگاه اصفهان به نقش و کاربردهای ماهواره ها اشاره کرد و گفت: چرخه حرکت آب در زمین برای زندگی بشر بسیار مهم و در صورت اختلال در این چرخه زندگی بشر با مشکل مواجه می شود. با کمک تکنیک های ماهواره ای می توان این چرخه را بررسی کرد.
ایرانپور تصریح کرد: ماهواره ها استفاده می شوند تا محیط زیست را مورد پایش قرار داده و از بروز فاجعه در آن جلوگیری کنیم. برای مثال برخی از ماهواره ها برای بررسی رطوبت خاک مورد استفاده قرار می گیرند که با تحلیل داده های آنها می توان به کشاورزی کمک کرد و یا ماهواره هایی که برای بررسی ریزگردها و آلودگی مورد استفاده قرار می گیرند و داده های آنها در زمینه هشدار و حل مشکلات پیش آمده ناشی از این ریزگردها موثر هستند.
وی افزود: ماهواره های بسیاری در حال پایش زمین، از سطح بخار آب و بارش برف و باران گرفته تا بررسی خاک و سنگ در اطراف زمین و سیارات هستند که استفاده از داده های آنها نقش مهمی در پیشگیری از تغییرات زیست محیطی دارد. همچنین ساخت و سازهای غیر مجاز، سلامت فضای سبز و موارد دیگر را نیز از طریق ماهواره ها می توان بررسی کرد.
کارشناس ارشد علوم رادیویی فضا و ژئودزی فضایی به نتایج ماهواره ها از سطح دشت مهیار اصفهان اشاره کرد و گفت: با تکرار تصاویر ماهواره های تداخل سنجی می توان سطح تغییرات را بررسی کرد. در حال حاضر بر اساس تصاویر به دست آمده از ماهواره ها، دشت مهیار اصفهان سالانه ۱۳ سانتیمتر در حال فرونشست است که این داده به دست آمده به مدد ماهواره های تداخل سنجی راداری است و می تواند کمکی برای پیشگیری از فرونشست در این منطقه باشد، چراکه با فرونشست یک منطقه، کل کشاورزی در آن منطقه از بین خواهد رفت.
ایرانپور با بیان اینکه داده های ماهواره ای حاکی از کاهش و از دست دادن جرم در ایران و بسیاری از بخش های زمین است، گفت: دلیل این کاهش جرم، کاهش آب و خشکسالی است.
انتهای پیام/
