مهدی دانایی در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص وضعیت بازار بورس در هفتهاخیر بیان کرد: واقعیت ماجرا این است که در بازار سرمایه، بایستی دامنه نوسان برداشته شود تا یکبار قیمت‌ها به تعادل برسد، اینکه ما تصور کنیم که با ایجاد یک محدوده نوسانی قیمتی می‌توانیم جلوی ضرر را بگیریم و دستوری اقدام کنیم، نتیجه‌اش همین صف‌های فروشی است که هر روز شاهد آن هستیم، در بازارهای سهام دنیا چیزی بنام دامنه نوسان نداریم.
وی یادآور شد: برای سرمایه گذاری در بازارهای مالی بایستی یک دوره مالی را در نظر گرفت. با نگاهی به وضعیت بازار سرمایه در یک دوره مالی “از ابتدای امسال تا به امروز” در می‌یابیم قیمت سهم‌ها و شاخص کل روند مثبتی را طی کرده و در سود بوده است.
نباید برای بازار سهام «وامصیبتا» خواند
این کارشناس بازار بورس با انتقاد از اعمال دخالت های دستوری در بازار سرمایه ادامه داد: اگر برای خرید سهام در بازار سرمایه دوره مالی در نظر بگیریم نمی‌توان برای این بازار وامصیبتا خواند و گفت بازار سهام به خاک نشسته است زیرا در همین دوره مالی، بسیاری از سهم‌ها در قیمت بسیار بالاتری از ابتدای سال خود قرار گرفته اند، اما ماجرا این جاست که متاسفانه دخالت های دستوری در بازار سرمایه انجام شد، دولت برای کسری بودجه خود در کوتاه مدت به بازارسهام دست درازی کرد و با ایجاد هیجان کاذب موجب ورود نقدینگی سرشار در ماه‌های ابتدایی سال به بازار سهام شد.
دانایی با اشاره به روزهای اوج بازار سرمایه بیان کرد: در سال‌های قبل دولتمردان و مسئولان اقتصادی ما به دنبال آشنایی بیشتر مردم با بازار سهام بودند تا بتوانند نقدینگی راکد جامعه را وارد این بازار کرده و فضا و فرصتی را ایجاد نمایند تا این نقدینگی به سمت بازارهای مولد و تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی سرازیر شود، امروز این مهم محقق شده و حالا باید از ظرفیت شکل گرفته به نحو احسنت استفاده کنیم و گرنه این امر می تواند خسران و زیان غیر قابل جبرانی به بار بیاورد.
این پژوهشگر بورس بیان کرد: کسانی که در مرداد ماه وارد بازر سهام شدند امروز بیش از ۷۰ درصد سرمایه خود را از دست دادند و عامل اصلی این ماجرا، دخالت های نابه‌جا و استفاده ابزاری از بازار سرمایه بود، اتفاقات زیادی از مرداد ماه افتاد، از تشتت میان اظهارات مسوولین تا تشتت در تصمیم گیری‌ها و نهایتا خلق تصمیمات شبانه که همه این اتفاقات موجب بی اعتمادی مردم به بازار سهام شد.
دانایی ورود مردم به بورس و کدهای جدید معاملاتی به بازار سهام را هم فرصت و هم تهدید تلقی کرد و افزود: ورود کدهای جدید به سامانه معاملات بورس فرصت محسوب می‌شود از این جهت که ما می توانیم سرمایه های خود را از بازارهای غیر مولد به بازار مولدی بنام بورس اوراق بهادار هدایت کنیم که در آنجا به سمت تولید و صنعت و خدمات روانه شود. تهدید از این جهت بود که ما با عده‌ای از افراد غیر حرفه‌ای مواجه شدیم که اصول معاملاتی بازار را یاد نگرفته‌اند و هر اتفاقی می‌تواند اعتماد آنها را خدشه دار کرده و آنها را با ضرر و زیان مواجه کند.
بازار سرمایه ویترین اقتصادی کشور نیست
این تحلیگر بازارهای مالی خاطرنشان کرد: دولتمردان و مسئولان ما باید این تهدید را با فرهنگسازی مدیریت می کردند، لیکن با عدم مدیریت، اعتماد مردم به بازار سرمایه از دست رفت.
دانایی با تاکید بر اینکه من به هیچ عنوان معتقد نیستم بازار سرمایه ما امروز ویترین اقتصاد و منعکس کننده اوضاع اقتصادی کشور است زیرا تابلو سهام در نیمه ابتدایی سال قطعا چنین چیزی را نشان نمی‌داد، افزود: انتظارات تورمی، ناشی از رشد ارزش دلار، طلا وسکه، مسکن و خودرو بود و در نتیجه این انتظارات تورمی در بازار سهام نیز بروز کرد.
وی ادامه داد: با فرصت طلایی بوجود آمده که همان ورود خیل عظیم مردم به بورس بود ما می توانستیم با خلق ابزارهای مالی جدید و توسعه ارزش‌ها و ایجاد زیر ساختهای لازم برای این توسعه، بازار سرمایه را بازار امنی برای پولهای سرگردان مردم کنیم اما چون این امکانات و زیرساخت‌ها فراهم نبود و روزانه شاهد هنگ هسته معاملاتی، تغییر و کاهش ساعات معاملات شرکت‌ها بودیم که این دو عامل جزو ایرادهای ساختاری بورس و از دلایل شروع ریزش بازار سهام بودند.
این پژوهشگر بازار سرمایه گفت: علاوه بر این باز شدن سهام عدالت و آزادسازی آن توسط کارگزاری ها، تصمیم‌گیری‌های متعدد بر روی صندوق پالایشی و سایر تصمیمات غلط آنی و عدم هماهنگی در بین سران اقتصادی موجب شد که این ریزش‌ها تا امروز ادامه یابد.
قیمت‌گذاری دستوری با هیچ فرمولی سازگار نیست
این تحلیلگر بازار سهام ادامه داد: امروز ما شاهد بحث قیمت گذاری دستوری در بورس کالا هستیم، چندی پیش ورود وزیر اقتصاد در بحث فولادی ها و قیمت گذاری دستوری بر روی آنها را دیدیم و در ادامه اظهار نظرهای ضد و نقیض وزیر صمت برای قیمت گذاری دستوری را مشاهده کردیم، در حالیکه در یک اقتصاد شفاف و آزاد، قیمت گذاری دستوری با هیچ فرمولی سازگار نیست.
وی در ادامه اظهارکرد: عدم ایجاد زیر ساختهای لازم، عدم توسعه نهادهای مالی بازار سرمایه نظیر صندوق های سرمایه‌گذاری و شرکتهای سبد گردانی، عدم فرهنگ سازی لازم بین مردم برای اینکه آگاهی کافی برای ورود به آنها به بورس داده شود تا دریابند بازار سهام نیازمند تخصص لازم مانند علم تکنیکال، فاندامنتال، تحلیل بازار، تابلو خوانی و… هستند، عدم مدیریت فضای مجازی که منجر به ایجاد کانال‌های بی‌شناسنامه و بی اصالت بورسی زیاد با حجم بالای اطلاعات و سیگنال‌های غلط شده، موجب سرگردانی و خریدهای اشتباه افراد بی تخصص در بورس شد.
باید برای ورود مردم به بورس فرهنگسازی می‌کردیم
دانایی بیان کرد: اگر ما برای ورود مردم به بورس فرهنگسازی کرده بودیم و به مردم پیشنهاد خرید صندوق سرمایه گذاری را می دادیم با وجود اینکه ممکن بود این صندوق‌ها نسبت به خرید و فروش حرفه ای، ۲۰ درصد کمتر سود دهی داشته باشند اما به همان میزان و یا فراتر از آن میزان، زیان مردم در روزهای بد و قرمز بازار سهام کمتر بود.
وی افزود: اگر به مردم پیشنهاد می دادیم که افراد حرفه‌ای و با تخصص این بازار را برای خرید و فروش و سبد گردانی برگزینند، جلوی رفتارهای غیرحرفه ای و هیجانی مردم گرفته می شد و چون این فرهنگ سازی انجام نشد ما شاهد هجوم مردم در روزهای ابتدایی سال برای خریدهای هیجانی بودیم و برعکس، این روزها با اینکه جذابیت‌های قیمتی برای خرید سهام خیلی شرکت‌ها بوجود آمده، ما شاهد هجوم مردم به صف‌های فروش ناشی از ترس هستیم.
وی افزود: در کنار اتفاقات سیاسی و ریسک سیستماتیکی که در بازار سرمایه اتفاق افتاد، مسائلی همچون انتخابات آمریکا، انتخابات ریاست جمهوری کشورمان در ابتدای سال آینده و قیمت دلار موضوعاتی هستند که به شدت بر روی حرکت بازار سرمایه اثرگذار شدند.
دانایی گفت: این روزها علاوه بر مطرح شدن دلار ۱۵هزار تومانی، عدم تقاضا در بازار ارز و انتظاراتی که در آینده برای کاهش نرخ دلار در نظر گرفته شده خیلی زودتر بر بازار سرمایه اثر خود را گذاشته همانطور که در ابتدای سال بازار سهام، تورم را پیشخور کرد و خیلی زودتر از سایر بازارها جلو افتاد در حال حاضر نیز این بازار کاهش انتظارات تورمی را پیشخور کرده و اثرات آن‌را زودتر بروز داده است کما اینکه اثرات کاهش نرخ ارز، کمترین تاثیر را بر روی بازارهایی مثل مسکن دارد.
کاهش نرخ ارز بیش از همه بر بازار سرمایه اثر خود را گذاشت
وی با طرح این پرسش که آیا واقعا با کم شدن قیمت دلار، مسکن رشد صددرصدی خود را پس می‌گیرد، بیان کرد: قطعا جواب منفی است، در سایر حوزه ها که تورم بر آنها اثر گذاشته و موجب رشد قیمتی در کالاهای اساسی شده آیا با کاهش نرخ دلار، باز پس گیری کف‌های قیمتی قبلی کالاها را شاهد خواهیم بود؟ جواب در این حوزه ها نیز منفی است و بعید به نظر می رسد که کاهش قیمتی در کالاهای اساسی شاهد باشیم .
این تحلیلگر بازار سهام گفت: اما در بازار سهام که با یک کلیک میتوان سهام را تبدیل به پول نقد کرد و در حقیقت بازاری با قدرت نقدشوندگی بالاست و متاسفانه بدون فرهنگ سازی و آموزش و تخصص کافی در گوشی هر فرد، سامانه معاملات برخط وجود دارد برای همین در این بازار اثرات کاهش نرخ ارز به مراتب بیشتر از سایر بازارها خود را نشان می‌دهد.
دانایی با تاکید بر اینکه در بازار سرمایه، باید دامنه نوسان برداشته شود تا یکبار قیمت‌ها به تعادل برسد، بیان کرد: اینکه ما تصور کنیم که با ایجاد یک محدوده نوسانی قیمتی می‌توانیم جلوی ضرر را بگیریم و دستوری اقدام نماییم، نتیجه اش همین صف‌های فروشی است که هر روز شاهد آن هستیم.
این فعال بازار سرمایه اظهار کرد: بازاری که به شکل دستوری و با دامنه نوسان اداره شود، عدم نقدشوندگی بر آن حاکم خواهد شد و روزهای خوب خود را از دست خواهد داد. این روزها به حدی ترس و بی اعتمادی بر بازار سهام ما غلبه کرده که هرقدر حقوقی‌ها اقدام به خریدهای سنگین می‌کنند نتوانسته‌اند از فشار فروش مردم کم کند. علی رغم اینکه سایر بازارها نیز هیچ جذابیت قیمتی ندارند، یعنی نه بازار ارز امروز جذاب است زیرا روندی کاهشی دارد، نه مسکن، نه خودرو، نه طلا، هیچ‌یک جذابیت قیمتی برای خرید ندارند.
وی با تاکید بر اینکه باید هماهنگی بین مسئولان اقتصادی کشور باشد تا هر روز به بهانه‌ای بازار سهام آسیب نبیند، ادامه داد: این آسیب‌ها در اثر اظهارات ضد و نقیض و تصمیمات خلق الساعه ایجاد شده است، وزیر اقتصاد و نفت با هم هماهنگ نیستند و وزیر صمت هم راه دیگری را در پیش گرفته است.
دانایی خاطرنشان کرد: گزارش‌های ۹ماهه و تجدید ارزیابی های صورت گرفته، همه و همه بهبود شرایط شرکت‌ها را رقم می‌زند یعنی در حال حاضر آیتم‌هایی که بتواند موجب رشد بازار باشد، نسبت به دلایلی که افت سنگین این روزها را رقم زده، خیلی بیشتر است.
مردم نیز باید بتوانند هیجانات رفتاری اقتصادی خود را تفسیرو تحلیل نمایند
دانایی تاکید کرد: دولت همانطور که به شکل دستوری در آغاز امسال در بازار سرمایه حضور پیدا کرد، امروز نیز موظف است که این کشتی طوفان زده بازار سهام و افراد بسیاری که شنا کردن در دریای متلاطم بورس را فرا نگرفته اند، صبوری نمی‌کنند و سهام داری کردن را نیاموخته اند، به ساحل امن برساند و نجات دهد.
وی افزود : مردم نیز باید بتوانند هیجانات رفتاری اقتصادی خود را تفسیرو تحلیل نمایند، به طور مثال کسی که سهامش در ابتدای سال ۱۰۰درصد بازده داشته و امروز آن ۱۰۰درصد را از دست داده است باید بداند که اصل سرمایه اش آسیبی ندیده است اما در حالات روحی و روانی، شخص بسیار خود را زیان دیده و متضرر می‌داند.
دانایی با بیان اینکه دولت موظف است از بازار بورس حمایت کند و با تصمیمات شفاف اقتصادی این بازار را به ریل اصلی خود برگرداند، ادامه داد: دولت باید به مردمی که چند ماه قبل انان را به بازار بورس دعوت کرد پاسخگو باشد.
این تحلیلگر بازار بورس با اشاره به اینکه باید دلایل ریزش‌های مکرر بورس، ریشه یابی شود، ادامه داد: این ریشه یابی کمک به درمان بازار سهام و نقدشوندگی بیشتر در این بازار می کند، جالب اینجاست هنگامی‌که بازار مسکن راکد می شود هیچ مالکی حاضر به فروش ملک خود نمی‌شود و ترجیح می دهند چندین ماه منتظر بمانند تا به قیمت مناسب، دارایی خود را به فروش برسانند اما مردم در بازار سرمایه به راحتی به اموال خود آتش می زند زیرا سهامداری کردن را نیاموخته اند و هیجان بی نهایت بر این بازار غالب است.
دانایی در پاسخ به این سوال که آینده بورس را در چند ماهه آینده چگونه پیش‌بینی می‌کنید، گفت: با توجه به اینکه حجم و اندازه بازار نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده و کدهای بورسی فعال بازار رشد چشمگیری داشته اند، اگر بخواهیم شباهت سازی تاریخی انجام دهیم مشاهده می کنیم که در پایان دولت‌های آقایان خاتمی و احمدی‌نژاد و امروز در سال ۹۹ که به انتهای دولت ۸ساله آقای روحانی نزدیک می شویم، تمامی دولتها بر آن بودند که در ماه‌های پایانی دولت خود، بازار بورس پر رونقی داشته باشند.
وی افزود: همانطور که تمایل دولتها بر این بوده تا ارز را با نرخ پایین تحویل دولت بعد دهند تا نوسان قیمتی نرخ ارز را از ابتدا تا انتهای دوره ریاست جمهوری خود به حداقل برسانند و این موفقیت را در کارنامه کاری خود ثبت نمایند، در بازار سهام نیز این اتفاق رخ خواهد داد، همانگونه که در سال ۸۴ تا روز آخر ریاست جمهوری بر اثر تبلیغات به شدت بازار سهام داغ و پر هیجانی را داشتیم اما بلافاصله بعد از انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت آقای احمدی نژاد، بازار سرمایه در رکود عمیق فرو رفت که این ماجرا چندین سال ادامه داشت.
هیجان خرید و حجم تقاضا در بازار سرمایه افزایش پیدا می‌کند
این کارشناس بورس پیش بینی خود را در مورد آینده بازار سهام اینگونه عنوان کرد : با توجه به گذشته بازار سرمایه، امیدهای سیاسی از حل اختلافات بین المللی و برجام، رفع تحریم‌ها، موضوع انتخابات ریاست جمهوری ایران، همچنین رشد قیمت جهانی کامودیتی‌ها، افزایش قیمت نفت، جذاب شدن قیمت سهام و تخلیه حباب قیمتی به عنوان فرصت بورس و رشد بازار، در هفته‌های پیش رو آرام آرام از حجم فشار فروش کاسته شود و با توجه به اینکه جذابیت قیمتی در بسیاری از سهم ها ایجاد شده، به علاوه عدم رونق بازارهای رقیب موازی با بورس و البته تمایل دولت به رونق گرفتن بورس، تصور می‌کنم هر قدر به روزهای انتهای سال نزدیک شویم هیجان خرید و حجم تقاضا افزایش خواهد یافت و از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا خرداد ماه بازار روزهای خیلی داغی را پیش رو خواهد داشت.
وی گواه این امر را خرید سنگین حقوقی‌ها در این روزها ذکر کرد و گفت: مسلما حقوقی‌ها به جهت سودآوری دست به خرید می‌زنند و احتمالا بازار بورس روزهای سبزی پیش رو خواهد داشت و از ابتدای سال جدید این روند افزایشی قیمت سهام شتاب بیشتری خواهد گرفت.
این تحلیلگر مسائل بورس در پاسخ به این سوال که آیا در آینده بازار بورس، سهم‌های کوچک می‌توانند بازدهی خوبی همانند سهام‌های شاخص ساز داشته باشند؟ اظهار کرد: من معتقدم بازار از سمت شاخص سازها خارج شده و به سمت سهم‌های کوچک قوی حرکت کرده است، سهم‌های کوچک بازدهی بیشتری نسبت به سهم‌های شاخص ساز برای سهامداران خواهند داشت، چرا که سهام‌های بزرگ تابعی از تصمیمات حقوقی های دولتی هستند و هر تصمیمی می‌تواند منتج به عرضه و یا جمع کردن‌های سنگین در بازار شود اما سهم‌های کوچک که بنیاد خوب و قابلیت رشد و بازیگرهای حقوقی خوبی داشته باشند بازدهی خوبی در آینده خواهند داشت.
انتهای پیام
