پروفسور محمدابراهیم زارعی در گفت و گو با خبرنگار قلم، با بیان اینکه در استان کردستان از خانه‌های اعیانی و با مقیاس بزرگ گرفته تا خانه‌هایی متوسط و کوچک وجود دارد، گفت: در استان کردستان بیش از ۸۰ خانه تاریخی وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه خانه‌های تاریخی سنندج براساس معماری ایرانی ساخته شده‌اند، عنوان کرد: قدیمی‌ترین خانه تاریخی سنندج که در حال حاضر به خانه کُرد تبدیل شده که مربوط به دوره صفوی است و باقی خانه‌ها، مربوط به دوره قاجار و پهلوی هستند.
فرماندار شهرستان سنندج با اشاره به اینکه خانه‌های سنندج پیش از دوره صفوی به‌صورت کوهپایه‌ای بوده‌اند، گفت: در دوران صفوی، سنندج به لحاظ آب‌وهوایی مطرح بود و تشابه آب‌وهوای آن به اصفهان، موجب شد تا خانه‌هایی با همان معماری در این شهر توسط معماران اصفهانی نیز ساخته شود.
این مقام مسئول ادامه داد: با این شرایط خانه‌هایی با معماری ایرانی در سنندج ساخته شد که در دل خود اُرُسی‌ها، پنجره‌های زیبا و منحصربه‌فردی را به همراه داشت و عمارت مشیردیوان، دارای چندین حیاط است و به لحاظ تزیینات معماری می‌بینیم که این عمارت‌ها کم‌نظیر هستند.
زارعی در ادامه، با تأکید بر اینکه خانه‌های تاریخی در سنندج، عمدتاً دارای اُرُسی‌های زیبایی هستند، اضافه کرد: همچنین به لحاظ شیوه معماری دارای سردر خاص، ایوان‌های ستون‌دار، مدخل، دالان و هشتی زیبایی هستند.
فرماندار شهرستان سنندج با اشاره به اینکه برخی از این عمارت‌های تاریخی در استان کردستان مرمت شده‌اند و برخی دیگر نیز نیازمند مرمت هستند، عنوان کرد: خیلی از افراد می‌توانند، در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند، چراکه مرمت، حفظ و نگهداری همه این خانه‌ها و عمارت‌ها ممکن است از توان بخش دولتی خارج باشد.
زارعی با بیان اینکه این عمارت‌های تاریخی می‌توانند، در زمینه گردشگری به‌عنوان مراکز اقامتی، تفریحی، موزه و غیره بار دیگر ادامه حیات دهند، مطرح کرد: تعدادی از این خانه‌ها خریداری و وارد این عرصه شده‌اند، اما جا دارد تا بقیه این خانه‌ها و عمارت‌های تاریخی نیز تغییر کاربری داده و بار دیگر روح به بدن آن‌ها بازگردد.
وی با بیان اینکه برخی از خانه‌های تاریخی می‌توانند، در زمینه موزه‌های مردم‌شناسی، موزه موسیقی و غیره وارد کار شوند، ادامه داد: سنندج شهر خلاق موسیقی در سطح جهانی است؛ بدین‌سان می‌توان یکی از این عمارت‌های تاریخی را به این سمت سوق داد و جای خالی موزه موسیقی را در کردستان پُر کرد.
خیرین و بخش خصوصی پای کار بیایند
زارعی با بیان اینکه برخی از خانه‌های تاریخی به سبب عدم همکاری ادارات، ورثه یا مالک تخریب می‌شوند، گفت: حفظ، مرمت و معرفی این عمارت‌های تاریخی باید در دستور کار باشد، زیرا زمانی که روح در بدن این خانه‌ها بار دیگر دمیده می‌شود، سالم می‌مانند و مداوم مورد توجه و نگهداری قرار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه ارزش این بناها بسیار زیاد است و در آن‌ها شاهد معماری ایرانی و رعایت اصول سبک برون‌گرایی هستیم، خواستار ورود خیرین به مرمت و احیای دوباره این خانه‌های تاریخی شد.
فرماندار شهرستان سنندج در بخش پایانی صحبت‌های خود تأکید کرد: نباید بگذاریم که خانه‌های تاریخی ما به ویرانه تبدیل شوند. بدین گونه نیاز است تا دولت، بخش خصوصی و شهرداری به اداره میراث فرهنگی کمک کنند تا مانع تخریب این عمارت‌های تاریخی باشیم.
