علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی شنبه شب در برنامه “متن و حاشیه”» شبکه سوم سیما گفت: در فردو جمع‌آوری سانتریفیوژ نداشتیم، فقط در نطنز داریم.
وی درباره جمع‌آوری سانتریفیوژها که سؤال مجری برنامه بود، افزود: ما اکنون سانتریفیوژهای غیرفعال را در نطنز جمع‌آوری می کنیم. ایران طبق تعهداتی که در برجام آمده است، جمع‌آوری سانتریفیوژها را شروع کرده است و در نطنز مقدمات برچیدن سانتریفیوژها را آغاز کرده‌ایم.
بنا بر گزارش خبرگزاری صدا و سیما صالحی اضافه کرد: حدود ۲۰ هزار سانتریفیوژ در نطنز داریم که ۱۰ هزار از آنها فعالند اما ۱۰ هزار عدد دیگر نصب شده‌اند اما کار نمی کنند ما شروع به جمع آوری سانتریفیوژهای غیرفعال کرده‌ایم.
رییس سازمان انرژی اتمی درباره اینکه چرا این ۱۰ هزار سانتریفیوژ غیرفعال بود گفت: این سانتریفیوژها از دولت قبل کار نمی‌کردند و علت آن نیز ملاحظات سیاسی مسئولان آن دوره بود که نصب شده باشد اما کار نکند.
وی افزود: وقتی رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام می‌کند، ما مقدمات برچیدن را طبق توافق شروع کردیم باید مبنایی برای موثق بودن این خبر باشد اما برخی این را تشکیک کردند.
معاون رئیس‌جمهور درباره اراک گفت: ما هنوز به اراک دست نزده ایم‌اما در نطنز برچیدن ۱۰ هزار سانتریفیوژ چیزی نیست که لحظه‌ای انجام دهیم بایستی بسیار با حساسیت لازم این کار صورت گیرد.
وی افزود: اگر دقت لازم در برچیدن سانتریفیوژها اعمال شود باز هم ۱۰ – ۲۰ درصد از بین می رود و صدمه می‌بیند.
صالحی گفت: اگر در جمع آوری سانتریفیوژها تعلل کنیم فرصت از دست می‌رود، زمان اجرای برجام به تعویق می افتد، بنابراین تحریم ها نیز دیر برداشته می شود که اکنون ۱۵۰ میلیون دلار ضرر برداشته نشدن تحریم هاست.
وی افزود: ما اکنون سانتریفیوژهایی را جمع آوری می کنیم که غیرفعالند و غیرفعال بودن آن نیز تصمیمی بود که در دولت دهم گرفته شد و این تصمیم ادامه یافت.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: به هر حال این ۱۰ هزار سانتریفیوژ نطنز غنی سازی انجام نمی‌داد.
صالحی گفت: ما اگر بخواهیم این ۱۰ هزار سانتریفیوژ را جمع‌آوری کنیم یک ماه طول می‌کشد و اگر بخواهیم آنها را برگردانیم دو ماه طول می کشد که به هر حال جمع‌آوری و بازگرداندن آنها زمان‌بر است.
وی در پاسخ به این سؤال مجری که آیا در جمع آوری، سانتریفیوژها آسیب نمی بینند افزود: به هر حال همانطور که گفتم در جمع آوری آسیب می بینند اما سعی می کنیم درصد این آسیب پایین باشد. به هر حال این سانتریفیوژها مشکل طراحی ذاتی دارند و اینها سانتریفیوژهای مطلوب و دلخواه ما نیست.
صالحی درباره فردو گفت: فعلاً در بحث فردو آهسته تر پیش می‌رویم و دلیل آن نیز برنامه ریزی است که ما خود داریم.
مجری برنامه در این میان از صالحی پرسید: آیا این تعلل بعد از تذکرات بود؟ که معاون رئیس جمهور پاسخ داد: تذکرات در روزنامه هاست، تذکر باید از مجرای اصلی باشد.
مجری گفت رئیس کمیسیون برجام گفته بود شما تذکر گرفتید که صالحی پاسخ داد: تذکری به ما نداده نشد که مجری پرسید وی گفته به دلیل تذکر شما جمع آوری فردو را متوقف کردید.
صالحی پاسخ داد: نه این گونه نیست حتی آقای شمخانی بعداً تکذیب کردند.
وی افزود: سازمان انرژی اتمی منبع رسمی اعلام این خبرهاست و همانطور که گفتم ما اکنون فقط سانتریفیوژهای غیرفعال را جمع آوری می‌کنیم و اگر مسئولی در این خصوص اظهار نظر کرده است شاید در آن مقطع به او اطلاع رسانی درستی نشده بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: اکنون نیز با قوت اعلام می کنم چون اعتبار در میان مردم برای ما مهم است از حدود دو هفته پیش جمع‌آوری سانتریفیوژهای غیرفعال نطنز شروع شد و کماکان طبق دستورالعمل ادامه پیدا می کند.
صالحی افزود: ما در این خصوص دستورالعمل داریم و همه اینها زمان بندی دارد، روی این مسائل کار و تجربه اندوخته شده است.
وی گفت: ما در این خصوص به گونه‌ای عمل می‌کنیم که کمترین لطمه‌ای به سانتریفیوژها وارد نشود، چرا که اینها سرمایه کشور ماست و اطمینان داشته باشید، طبق دستورالعمل عمل می‌کنیم و دستورالعمل را رئیس جمهور می‌دهد و ما عمل می‌کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سؤال که فردو را جمع آوری نمی‌کنید؟ گفت: فردو تعدادش کم است حدود دو هزار و خرده‌ای سانتریفیوژ داریم که ۱۰۰۰ عدد آن جمع آوری و ۱۰۰۰ و خرده ای باقی می ماند که جمع آوری آن مقدار را در لحظات آخر نیز می توانیم انجام دهیم.
صالحی با بیان اینکه ما در فردو جمع آوری نداشتیم افزود: ما یک سری اقدامات اولیه در همه جا شروع کردیم اما جمع‌آوری را فقط در نطنز داریم آن هم فقط سانتریفیوژهایی که غیرفعال هستند.
وی درباره اینکه چه زمانی سانتریفیوژهای فعال را جمع آوری می‌کنید؟ گفت: ۲۴ یا ۲۵ آذر که به عبارتی می توان گفت ۱۵ دسامبر که وقتی پیشنهادهای آنها نظر ما را جلب کرد و مطلوب جمهوری اسلامی بود شروع به جمع آوری سانتریفیوژهای فعال می کنیم که از جمله فردو نیز جمع می شود.
صالحی درباره تبادل سوخت گفت: ما قرار است در این خصوص ۸ تا ۹ تن اورانیوم غنی شده حدود ۴ درصد را رقیق کنیم و باید طبق توافق صورت گرفته تکلیف آن را در زمان اجرای برجام روشن کنیم.
وی افزود: درواقع یا باید آن مقدار اورانیوم غنی شده را به خارج بفروشیم یا آن را رقیق کنیم که در واقع رقیق شدن نیز این است که اورانیوم رقیق و تهی شده را مخلوط کنیم تا به اورانیوم غنی شده تبدیل شود.
صالحی گفت: البته ما تصمیم گرفتیم این مقدار اورانیوم را بفروشیم چرا که فروش آن ما را وارد عرصه جدیدی می کند هر چند حجم آن کم است اما ما را در رده فروشندگان اورانیوم قرار می دهد.
وی افزود: اکنون روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا و حدودی نیز چین از فروشندگان اورانیوم غنی شده اند که با این اقدام ما نیز وارد این عرصه می شویم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ما این اورانیوم را می فروشیم و به دلار پول می‌گیریم که در این خصوص هم اورانیوم غنی شده ۴ درصد را می فروشیم و پول می گیریم، هم از بابت کار غنی شده پول می گیریم و هم پول تبدیل را می‌گیریم.
صالحی افزود: در مقابل آن ۱۳۹ تن اورانیوم طبیعی به ازای ۸ – ۹ تن اورانیوم غنی شده می گیریم و آن اورانیوم تهی شده را نیز حفظ می‌کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ما اقدامات لازم برای رسیدن به مرحله اجرای برجام را شروع کردیم.
صالحی درباره اینکه آیا اجرای برجام شروع شده است گفت: اگر منظور از اجرای برجام این باشد که تحریم ها برداشته شده باشد ، نه چون این اقدام باید متقابل باشد ، اما اگر منظور از اجرا اقداماتی برای رسیدن به روز اجرا باشد بلکه این کار شروع شده است و ما اقداماتی را برای رسیدن به روز اجرا شروع کردیم.
وی افزود: ما یکسری اقداماتی را باید انجام و تعداد سانتریفیوژها را تقلیل دهیم و آنها نیز قرار است همان روز تحریم ها را بردارند .
صالحی ادامه داد : قرار است ما استوانه راکتور اراک را خارج کنیم و تبادل سوخت داشته باشیم و سوخت غنی شده را بدهیم و سوخت طبیعی بگیریم و این اقداماتی است که باید انجام شود.
وی درباره تضمین های قوی و کافی طرف مقابل که سوال مجری برنامه بود گفت : در نامه ای که مقام معظم رهبری به رئیس جمهور ارسال کردند ، دو مورد را به طور مشخص عنوان فرمودند که تا حصول تضمینات لازم اقدامی صورت نگیرد .
وی افزود : یکی خارج کردن رآکتورهای اراک(استوانه فولادی داخل چاله مربوط به رآکتور اراک است) و دیگری تبادل سوخت است که در واقع ما باید اورانیوم غنی شده را بدهیم و سوخت طبیعی را بگیریم.
معاون رییس جمهور گفت: در این خصوص تا ضمانت های لازم گرفته نشود و تا تکلیف ما نسبت به (پی ام دی) یا فعالیت های گذشته هسته ای روشن نشود اقدامی انجام نمی‌دهیم.
وی افزود: یک بحث درباره رفع تحریم هاست که مقام معظم رهبری فرمودند درباره رفع تحریم ها که باید بیانیه رئیس جمهور آمریکا و بیانیه اتحادیه اروپا باید رسمی باشد یعنی صرف یک بیان نباشد.
وی ادامه داد: درواقع فرمانی از طرف رئیس جمهور آمریکا و یک نوع فرمان از طرف اتحادیه اروپا صادر شده باشد که رسمی و مکتوب باشد .
صالحی گفت: اینکه اینها فرمان هستند و رسمیت دارند واگذار کردند به هیئت نظارت برجام که باید هیئت نظارت آن را بررسی و اعلام کند که اعلام رئیس جمهور آمریکا و اتحادیه اروپا مستند و سندیت لازم را دارند یا خیر.
وی افزود: این درباره تحریم‌هاست اما درباره اقدامات ، سازمان انرژی اتمی باید اقداماتی انجام شود.
صالحی گفت: نظر شخصی من این است که اعلام آنها رسمی است ولی اینکه مورد تایید مجموعه نظام قرار گیرد در هیئت نظارت برجام باید اعلام کنند و مورد تایید قرار گیرد.
وی درباره اینکه نخستین جلسه هیئت نظارت برجام برگزار شد یا خیر و چه کسانی در آنجا حضور داشتند افزود: در نخستین جلسه ای که در این خصوص برگزار شد، همین مطالب تضمین کتبی مطرح شد اما اینکه چه کسانی در ان جلسه حضور داشتند اگر شورای عالی امنیت ملی تشخیص دادند اسامی را اعلام می کنند.
صالحی ادامه داد : از منتقدین و از طیف های مختلف نیز حضور داشتند و به تفصیل در جلسه این موضوع مطرح و نظرات گوناگونی داده و در نهایت نتیجه لازم اتخاذ شد که بعدا اعلام می شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین در پاسخ به سؤال مجری که درباره حادثه تروریستی فرانسه پرسید گفت: مدتی مسئول وزارت خارجه بودم، هنوز اتفاقی در خاورمیانه با عنوان بیداری اسلامی نیفتاده بود و به فاصله دو سه هفته در تونس اتفاقات رخ داد بعد به کشورهای دیگر و سوریه سرایت کرد.
وی افزود: آن روزها هر بار که به نیویورک سفر می کردم در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل فرصت ملاقات با وزرای کشورهای اروپایی پیش می آمد بحث سوریه را مطرح می‌کردم، اما وقتی این بحث را مطرح می کردم وزرا گله می کردند که چرا از سوریه حمایت می‌کنید؟
صالحی گفت: به آنها می گفتم اگر افغانستان از دید شما محلی برای تروریست‌ها و طالبان است و هزاران کیلومتر از شما دور است اما شما به زودی شاهد این خواهید بود که در چند صد کیلومتری شما نیز این حادثه رخ دهد و با این اقدامات زمینه پرورش تروریست ها را فراهم می کنید.
وی افزود: انعکاس این صحبت ها برای آنها جالب نبود و طوری رفتار می کردند که انگار ما اشتباه می کنیم و ظرف هفته های آینده سوریه فرو می ریزد، اکنون می بینیم متأسفانه این اتفاق در لبنان و به فاصله یکی دو روز در فرانسه افتاد. امیدواریم قضیه داعش و تروریست ها با وحدتی که بعد از این حادثه پیش می‌آید شاهد ریشه کن شدن تروریست ها باشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سؤال مجری که پرسید شما دو هفته پیش سفری به ژاپن داشتید، مردم ژاپن بعد از ۷۰ سال چه نگاهی نسبت به حادثه هیروشیما و ناکازاکی دارند؟ گفت: واقعاً غم انگیز بود وقتی به ناکازاکی رفتم دیدم آثار این بمباران را تا امروز حفظ کردند و وقتی بعضی از این آثار و عکس‌ها را می دیدم و نظاره گر این فاجعه می شدم خیلی متأثر می شدم.
وی افزود: ملت ژاپن قطعاً این فاجعه را فراموش نمی‌کند، این فاجعه خیلی عمیق است و قریب به ۱۰۰ هزار نفر در ناکازاکی کشته شدند و همین تعداد نیز به فاصله چند روز در هیروشیما کشته شدند که در مجموع ۲۵۰ هزار نفر به فاصله چند روز به واسطه استفاده از بمب اتمی توسط کشور آمریکا کشته شدند که اکنون مدعی جلوگیری از آن است که کشورهای دیگر نداشته باشند.
صالحی گفت: آنها سال‌ها بود که ما را تحت فشار قرار می‌دادند که قصدتان این است که به سمت سلاح هسته‌ای بروید و نیت‌خوانی می‌کردند به خاطر همین ۱۲ سال پرونده ساختگی هسته ای ایران در عرصه بین‌المللی مطرح بود که اکنون نتیجه به گونه دیگری حاصل می شود.
وی افزود: اگر مردم ژاپن در ظاهر حرفی نمی زنند به خاطر ملاحظات سیاسی است اما در باطن آن عقده علیه کسانی که این فاجعه را به بار آوردند کاملاً مشهود است، البته چندین پایگاه آمریکا در ژاپن مستقر است و آنها با ملاحظات این حرفها را می زنند و در واقع در همه امور سیاسی محتاطانه عمل می کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: گزارش نهایی آژانس درباره PMD تا ۱۵ دسامبر اعلام می‌شود.
صالحی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه منظور شما از سند رسمی در بحث بازطراحی رآکتور اراک چیست؟ افزود: درباره رآکتور اراک باید چنین سندی داشته باشیم که به امضای ۱+۵ رسیده باشد تا در آن سند تعهدات آن کشورها در خصوص بازطراحی رآکتور اراک بیاید و برای این کار سه مرحله را طی کرده‌ایم.
وی گفت: یک مرحله این بود که نخستین سند با عنوان «بیانیه نیت‌ها» تنظیم شود که در سفری که چندی پیش به چین داشتم و همچنین در مذاکراتم با همتای آمریکایی و چینی این سند را تنظیم کردم که بر اساس این سند، نیت ایران و آن کشورها مشخص شد و در شش بند به تفصیل آمد و به تأیید ۱+۵ رسید.
صالحی افزود: در این سند تعهدات ما و طرف مقابل آمده است.
وی گفت: سند دوم با عنوان MOU بود که بین کشورهای ۱+۵ نوشته شد و با وجود اینکه بین آنها بود، اما به رویت ما هم رساندند و ما نظراتمان را دادیم.
معاون رئیس جمهور افزود: درباره سند رسمی هم در چین، وین و نیویورک کارهایی صورت گرفت و محتوای آن مورد تأیید است و فقط باید شش کشور امضا کنند.
صالحی گفت: امیدواریم در اجلاس وین که قرار است درباره سوریه برگزار شود، این موضوع هم در حاشیه مطرح شود که اگر وزرا باشند فرصت خوبی برای امضای آن است و حتی اگر یکی دو وزیر هم نباشند از طریق اسکن می توان امضاها را تکمیل کرد.
وی افزود: امیدواریم این هفته یا هفته آینده این سند امضا شود.
مجری برنامه پرسید: روزی که برجام تصویب شد مگر درباره برخی از این ریزه کاری ها ازجمله در خصوص بحث بازطراحی اراک مباحثی صورت نگرفت؟
صالحی پاسخ داد: در بازطراحی اراک مقرر شد سند رسمی تنظیم شود و این سند محتوای بسیار زیادی دارد و باید مسئولیت طرف مقابل و زمان پروژه و نحوه تعهدات مشخص شود.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه اگر درباره این سند به توافق نرسیم آیا کل برجام، هوا می شود؟ افزود: نه این طور نیست و مسیر طبیعی در حال طی شدن است.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: محتوای این سند مورد تأیید همه و هنوز به امضای ۱+۵ نرسیده است.
صالحی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا این سخن آمانو را که گفته است ایران از لحاظ مباحث نظارتی موضوعی خاص است تأیید می کنید؟ افزود: در برجام بندی آمده است که این بند را هر کسی هر طور می خواهد تفسیر می کند.
وی گفت: موضوع و پرونده ایران که به این صورت در چارچوب برجام حل شده، موضوع و نسخه‌ای خاص است و نباید انتظار داشته باشیم این نسخه را برای کشورهای دیگر هم همین گونه ببندند.
صالحی افزود: اکنون کشورهایی هستند که می گویند پس ما هم غنی سازی و آب سنگین را راه بیندازیم و مسیر ایران را طی کنیم و سرانجام به جایی می رسیم.
مجری برنامه پرسید: بارها اعلام کرده بودیم که تجهیزات نظامی ما قرار نیست بازدید شود، اما چند وقت پیش آمانو به پارچین آمد و حتی نمونه‌برداری هم صورت گرفت و به آزمایشگاه‌های امن سازمان انرژی اتمی ارسال شد اما ما گفتیم این بازدید تشریفاتی بود؛ مگر قرار بود چه کاری صورت گیرد که تشریفاتی نباشد؟
صالحی پاسخ داد: مقام معظم رهبری فرموده بودند که از دانشمندان ما نباید بازجویی شود و نباید آنها با دانشمندان ما روبرو شوند و اینکه خودشان بخواهند در مراکز نظامی ما نمونه برداری کنند جزو خطوط قرمز ما بود.
وی افزود: امیدواریم ۱۵ دسامبر طی شود تا بیشتر بتوانیم وارد جزئیات شویم و اکنون نمی‌خواهم در این خصوص ورود کنم چرا که از حرف‌هایم برداشت‌های متفاوتی می‌شود.
صالحی گفت: ما نقشه راهی را که با آمانو امضا کردیم محرمانه نگه داشتیم و طرف های مقابل هم علاقه مند بودند این نقشه راه را ببینند اما ما از آقای آمانو تشکر می‌کنیم که همچنان محرمانه بودن آن را حفظ کرده است.
وی افزود: دانشمندان ما در مقابل اینها قرار داده نشدند و نمونه گیری ها را نیز بچه های خودمان انجام دادند و بازدید آقای آمانو همانطور که آقایان کمالوندی و عراقچی گفتند تشریفاتی بود و نمی‌خواهم جزئیات را بیش از این بیان کنم.
صالحی گفت: خوشبختانه آقای آمانو یکی دو روز پیش اعلام کرد که هیچ چیز غیرعادی در پارچین مشاهده نکردیم که این دستاورد بزرگی بود و امیدواریم پرونده ۱۵ دسامبر بسته شود.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه گزارش نهایی آژانس درباره PMD چه زمانی اعلام می شود؟ افزود: گفته اند ۱۵ دسامبر و قرار شد یک هفته قبل از آن یافته‌هایشان را با ما در میان بگذارند.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ما این خبر را هم شنیدیم که ممکن است آقای آمانو زودتر این کار را بکند و ما استقبال می‌کنیم.
صالحی افزود: من از محتوای گزارش آژانس خبری ندارم اما حدس می‌زنم با توجه به صحبت‌های آمانو، گزارش مثبت باشد.
