نشست ویژه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور تصمیم‌گیری درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای که از سوی کشورهای ۱+۵ برای خاتمه دادن رسیدگی به موضوع مسایل گذشته و حال برنامه هسته‌ای ایران به این شورا ارایه شده است، صبح روز سه‌شنبه(به وقت وین) برگزار شد.
در این نشست علاوه بر نمایندگان ۳۵ عضو شورای حکام، رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس به عنوان ناظر و نیز از سوی جنبش غیرمتعهد‌ها حضور داشت.
جنبش عدم تعهد در بیانیه‌ای در این نشست از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که بین جمهوری اسلامی ایران و EU3+3 در تاریخ ۱۴ جولای ۲۰۱۵ در وین مورد توافق قرار گرفت استقبال کرد و افزود که اعتقاد دارد این برنامه به حل مسالمت‌آمیز موضوع هسته‌ای ایران مساعدت خواهد کرد.
عدم تعهد هم‌چنین از نقش آژانس در نظارت و راستی‌آزمایی موضوعات هسته‌ای برنامه جامع اقدام مشترک حمایت کرده و در زمینه لغو تحریم‌ها، ضمن حمایت از قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت، مصوب ژوئیه ۲۰۱۵، مشتمل بر خاتمه بخشیدن به مفاد قطعنامه‌های ذیربط شورای امنیت سازمان ملل خواستار آن شد که شورای حکام آژانس نیز بر همین اساس اقدام مشابهی در مورد قطعنامه‌های ذیربط خود انجام دهد.
به دنبال انتشار گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در موضوع پی. ام. دی، کشورهای ۱+۵ پیش‌نویس پیشنهادی خود برای قطعنامه جدید شورای حکام در موضوع برنامه هسته‌ای ایران را پس از مشورت با ایران به رئیس برزیلی شورای حکام رسما ارائه و ثبت کردند.
این قطعنامه نه فقط برای بستن پی ام دی، بلکه از آن مهم‌تر به منظور تدوین فصل نوینی برای پرونده هسته‌ای ایران در شورای حکام، در پرتو برجام و قطعنامه جدید شورای امنیت، طراحی شده و به همین دلیل است که تمامی قطعنامه‌های گذشته خود را لغو می‌کند.
مهم‌ترین محورهای این قطعنامه عبارتند از:
– استقبال از انعقاد برجام و نیز «نقشه راه» بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده گذشته و حال (پی ام دی)،
– همراهی با شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه «انعقاد برجام نشانگر یک تغییر بنیادین در رسیدگی به این موضوع است»،
– توجه اخیر مدیرکل به شورای حکام در خصوص موضوعات باقیمانده گذشته و حال (پی ام دی) به عنوان مبنایی برای بستن پرونده و اعلام خاتمه رسیدگی به این موضوعات،
– ابراز رضایت از اینکه نقشه راه طبق برنامه زمانی توافق شده انجام گردیده است،
– ملحوظ داشتن صریح بسته شدن پرونده پی ام دی با عنایت به تکمیل نقشه راه،
– لغو ۱۲ قطعنامه شورای حکام که طی سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ در رابطه با موضوع اجرای پادمان با ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب شده اند،
– لغو تصمیم های قبلی شورای حکام در مورد منع ارائه مساعدت های فنی به ایران،
– ختم رسیدگی به دستورکار جاری شورا: «اجرای موافقتنامه پادمان ان پی تی و مفاد ذیربط قطعنامه های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران» که نگاه به گذشته داشت،
– ایجاد یک دستور کار جدید تحت عنوان: «اجرای برجام و راستی آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت» که نگاه به آینده دارد،
– مشخص کردن دوره زمانی ۱۰ ساله برای عادی سازی پرونده ایران در شورای حکام.
علاوه بر موارد فوق:
– در این قطعنامه برای اولین بار با لحنی مثبت در مورد همکاری ایران به منظور حل و فصل موضوعات هسته‌ای صحبت شده است، و هیچ نکته یا عبارت‌پردازی منفی همچون ابراز نگرانی و … در آن وجود ندارد.
– قطعنامه هیچ درخواستی از مدیرکل برای ادامه کار روی موضوعات گذشته ندارد. حتی قطعنامه‌های گذشته شورای حکام که در آنها از مدیرکل خواسته شده بود در مورد پی ام دی گزارش بدهد هم لغو شده‌اند. بدین ترتیب از نظر شورای حکام به عنوان رکن تصمیم‌گیری آژانس، مدیرکل دیگر در مورد پی ام دی وظیفه‌ای ندارد.
– از این به بعد طبق بند ۴ قطعنامه، مدیرکل تنها در خصوص اجرای برجام و یا بروز مشکلی خاص در اجرای برجام گزارش خواهد داد. در حقیقت مدیرکل از این پس فقط نگاه به آینده دارد.
به طور خلاصه این قطعنامه شامل کلیه مؤلفه‌های لازم برای مختومه شدن موضوع پی. ام. دی است.
این مولفه‌ها عبارتند از:
– اذعان به تکمیل نقشه راه بین ایران و آژانس،
– لغو ۱۲ قطعنامه پیشین شورای حکام در خصوص ایران،
– خاتمه دادن به موضوع “اجرای پادمان در ایران” در دستور کار آژانس و ایجاد موضوع جدیدی تحت عنوان “اجرای برجام”،
– اذعان صریح به بسته شدن پرونده و استفاده از کلمه close در بند ۹٫
ایران بخشی از اقدامات هسته‌ای خود در چارچوب برجام از جمله خارج کردن محفظه اصلی راکتور اراک و نیز انتقال اورانیوم غنی‌شده‌اش به روسیه را به اعلام خاتمه رسیدگی موضوع PMD موکول کرده است. بنابراین بعد از تصویب این پیش‌نویس در شورای حکام ایران اقدامات هسته‌ای خود را تکمیل خواهد کرد.
در همین حال سایر اقدامات هسته‌ای، هماهنگی‌ها و امضای توافق‌ها و اسناد در رابطه بازطراحی راکتور اراک و نیز جمع‌آوری سانتریفیوژهای غیرفعال و فعال در سایت‌های نطنز و فردو در حال انجام است.
