حرف از بازار سرمایه و کسب سود برای همه افراد کم و بیش شیرین است، این روزها یکی از بازارهای سود ده که اسم آن زیاد به گوش می‌خورد بورس است. سرمایه‌گذاری در بورس؛ راهی برای آسان ثروتمند شدن در اقتصاد مدرن، بدون نیاز به دانش بورسی، بدون صرف زمان، سرمایه‌گذاری متناسب با اهداف و نیازهای شما، امکان سرمایه‌گذاری کوچک با پرداخت‌های ماهیانه و درصدهای بالای بازدهی، و… اینها همه تبلیغاتی است که کارگزاری‌ها برای جذب افراد و سرمایه‌هایشان به کار می‌برند.
بورس از جذابترین بازارهای مالی در ایران و جهان است که این روزها سرمایه‌گذاری در آن خیلی تبلیغ می‌شود. این بازار در کنار جذابیت، در صورتی که کسی بی اطلاع و هیجانی در آن دست به خرید و فروش بزند می‌تواند خطرناک هم باشد. خبرنگار ایسنا برای بررسی نظرات افراد به سراغ کسانی که تجربه فعالیت در این بازار را دارند رفته و نظرات آنها را جویا شده است.
معامله کردن هیجان خاصی دارد
مهدی لیسانس علوم تربیتی و معلم است، او که دو سالی است که فعالیت خود را در بورس شروع کرده به ایسنا می گوید: «من در دوران دانشگاه از طریق یکی از موسسات آموزشی بورس با دوره‌ها آشنا شدم و به دلیل نداشتن درآمد خاص پس از اتمام دانشگاه در سال ۹۷ وارد بورس شده و اولین معامله خود را انجام دادم که خدارا شکر از هر نظر واقعا عالی بوده چون که این بازار هم دید شخصی من به مسائل مالی را عوض کرد و هم اینکه واقعا معامله کردن هیجان و لذت خاصی را به همراه دارد و قطعا این راه را ادامه خواهم داد و دوره‌های حرفه ای را هم آغاز خواهم کرد.»
او در پاسخ به اینکه چرا پولتان را برای خرید دارایی های دیگر مثل خودرو، سکه، و مسکن هزینه نمی کنید، عنوان کرد: «این کار چندین دلیل داشت، دلیل اول اینکه این معاملات نیاز به تجربه و میزان دارایی بالایی برای سوددهی داشت و دوم اینکه در آن سالی که در این زمینه مطالعه می کردم، به من ثابت شده بود که بازدهی بورس و سهام از بازارهایی مثل خودرو، طلا و مسکن خیلی بهتر است. دلیل دیگر هم این بود که اصول اولیه هر خرید و فروشی به داشتن اطلاعات زمینه‌ای نیازمند است اما معمولا سودآوری در این بازارهای نامبرده بدون اطلاعات و با ریسک بالا و اصطلاحاً با دلالی ممکن است.»
سودآور بودن بورس به عوامل زیادی بستگی دارد
مهدی با اشاره به دلایل سودآور بودن سرمایه گذاری در بورس اظهار می کند: «سودآور بودن بورس به عوامل زیادی بستگی دارد و این هم باید در نظر گرفت که بورس مانند هر بازار دیگری دوره های خنثی و یا رکود را داشته و یا در آینده تجربه خواهد کرد. اما تفاوت سودآوری بورس در مشارکت فرد سرمایه گذار در عملیات تولید و سودسازی یک شرکت به صورت غیر مستقیم است. به گونه ای که شما ممکن است در یک سال سرمایه خود را به سمت شرکت‌های غذایی ببرید و سال بعد در صنایع خودروسازی سهامداری کنید. این رخداد مشارکت منجر به این می شود شما به صورت غیر مستقیم بتوانید تجارت خود را از یک رشته صنعتی خاص به سمت یک صنعت دیگر تغییر مسیر دهید.»
وی ادامه داد: «یکی از دلایل حرکت بورس به اذعان بعضی از کارشناسان بازدهی بهتر بورس نسبت به سود ثابت بانکی بود، خود این فرآیند باعث شد توجه‌ها به بازار سهام جلب شود. اما در ادامه مسیر آیا باز هم این اتفاق رخ می‌دهد و یا خیر، به پارامترهای زیادی بستگی دارد، از نقش رسانه‌ها تا بازدهی صنایع و سود مالی افراد وارد شده در بورس و… که همه این اتفاقات ممکن است بورس را به قله‌های خیلی بالاتر ببرد و یا برعکس آن را وارد دوره رکود کند.»
هنر معامله‌گری در همراهی با روند بازار است
این معلم درباره اینکه امسال به نظر شما اوضاع بورس چگونه خواهد بود، به ایسنا گفت: «به نظرم در مجموع بورس شرایط مثبتی را طی خواهد کرد که البته در بین راه با اصلاح قیمت‌هایی همراه خواهد بود و هنر معامله‌گری در همراهی با روند بازار است. بازدهی کلی بورس هم به دلایلی مانند رشد نقدینگی، تورم، قیمت ارز، اتفاقات سیاسی و تصمیمات اقتصادی وابسته است. در صورتی که این عوامل در جهت بهبود روند سودسازی شرکت‌ها باشند قطعا کماکان بورس بازار پیشرو خواهد بود. بهترین راهکار در این دوران برای تازه‌واردان، شرکت در دوره‌های معتبر آموزشی، خواندن کتاب و دیدن فیلم‌های آموزشی است.»
بورس در حال افزایش تا سطح قیمتی سایر دارایی‌ها است
بهنام، دانش آموخته حسابداری در مقطع فوق لیسانس و مدیر مالی یکی از شرکت‌هایی است که در سال ۹۸ عرضه اولیه داشته است، وی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: «با وجود اینکه ۱۵ سال پیش کد بورسی گرفته ام و فارغ‌التحصیل رشته حسابداری هستم ولی با توجه به رشد پایدار سودآوری بورس از سال ۹۷ و همچنین شرکتی که در آن مشغول بودم و سهام آن در بورس عرضه شد، فعالیتم در بورس را از سال ۹۸ شروع کردم.»
وی افزود: «افزایش نرخ دلار و سایر دارایی‌ها در سال های قبل و تورم در جامعه موجب شده تا ارزش شرکت های بورسی در حال به‌روزرسانی و افزایش باشد و با توجه به افزایش قیمتی که سنوات قبل در دارایی هایی چون مسکن، زمین، سکه و خودرو رخ داده فعلا جذابیتی برای سرمایه گذاری ندارند و بورس در حال افزایش تا سطح قیمتی سایر دارایی ها است. در ضمن کسی نباید پول مسکن و ماشین خودش را وارد بورس کند بلکه برای دارایی‌های خود نیز باید یک پرتفوی (سبد سهام) داشت.»
این دانش آموخته حسابداری در پاسخ به اینکه با توجه به احتمال کاهش نرخ سود بانک‌ها چقدر احتمال دارد سرمایه‌ها به سمت بورس برود، گفت: «حتما تاثیر مثبتی بر ورود نقدینگی به بورس خواهد داشت چون نرخ سود بانکی جذابیتی برای سرمایه گذاری مثل سال‌های قبل نخواهد داشت. با توجه به موارد فوق و حمایت دولت از بازار بورس، امسال را سالی رویایی و بی‌نظیر برای بورس پیش‌بینی می‌کنم که ان‌شالله باعث کسب سود خوب برای سهامداران و تامین نقدینگی مورد نیاز برای صنایع بورسی خواهد شد.»
از بازار بورس با تمام افت و خیزهایش رضایت دارم
مرضیه، دانش آموخته مقطع فوق لیسانس و فرهنگی است، او درباره شروع به کار خود در بورس اینگونه اظهار می‌کند: «اسم بورس را چندین سال پیش شنیده بودم و هر از گاهی می‌دیدم که کلاس های آموزش بورس برگزار می شود. اما هیچوقت به این فکر نمی‌کردم که من هم می توانم وارد این بازار شوم. تا اینکه خودم شاغل شده و در آمد ماهیانه داشتم و به این فکر می‌کردم که چطور پول‌هایم را بیشتر کنم. میزان سرمایه من به اندازه ای نبود که بتوانم در کاری سرمایه گذاری کنم و نیاز به بازاری داشتم که با همین حجم کم پول هم بتوانم سرمایه ام را رشد بدهم برای همین به صورت جدی به بورس فکر کردم. با اصرار دوستم که خودش هم همزمان با تصمیم من، وارد بورس میشد کد بورسی گرفتم و معامله‌گری در بورس را آغاز کردیم. ابتدا چون پول کمی وارد بازار می‌کردم نتیجه رضایت بخشی نمی‌دیدم اما هر چه که جلوتر می‌رفتم نقدینگی بیشتری وارد بازار کردم و به تبع نتیجه بهتری هم دریافت می کردم و از اینکه بورس را به عنوان یک بازار برای سرمایه گذاری انتخاب کردم، راضی بودم. هم اکنون نیز پس از گذشت یک سال از ورودم به بورس همچنان از این بازار با تمام افت و خیزهایش رضایت دارم.»
او درباره برتری سرمایه‌گذاری در خرید خودرو، سکه، و مسکن نسبت به بورس گفت: «به نظر من بازارهایی مثل خودرو، سکه و مسکن نسبت به بورس حاشیه بیشتری دارند. یعنی من به عنوان یک دختر جوان واقعا نمی‌توانم به همین راحتی یک خانه و یا ماشین را وارد معامله کنم و حتما باید از طریق واسطه‌هایی این کار را انجام دهم و همین امر استقلالی را که من مد نظر دارم، کمرنگ می کند. اما بورس این چنین نیست و شما با مطالعه و پیگیری اخبار می توانید معامله های کاملا مستقل و پر ثمری را انجام دهید و یک نکته دیگر که شاید هم به نظر ساده بیاید این است که من از خرید اینگونه دارایی‌ها و منتظر ماندن برای گران شدن و سود بردن رضایت قلبی ندارم.»
حجم نقدینگی وارد شده به بازار موجب تقویت بازار بورس می‌شود
این فرهنگی جوان خاطرنشان می کند: «به نظر من یکی از دلایل سودآور بودن سرمایه گذاری در بورس میزان حجم نقدینگی است که توسط سایر افراد وارد این بازار می شود، و این امر موجب تقویت این بازار خواهد شد. طبق تصمیمات اخیر دولت مبنی بر کاهش سود بانک ها و همچنین عرضه برخی سهام های دولتی در بازار بورس، ناخواسته مردم را به سمت این بازار جذب خواهد کرد.»
مرضیه تاکید کرد: «من چون علم کافی راجع به آینده نگری در بورس ندارم نمی توانم تحلیل دقیقی از شرایط داشته باشم اما طبق اخباری که به گوشم می رسد و به دلیل تصمیمات اخیر دولت جهت ورود افراد بیشتری برای سرمایه گذاری، شاخص بورس در حال رشد است و همچنان باید منتظر رشد بیشتری در این بازار باشیم.»
استفاده از سرمایه‌های خرد تا کلان
محمدصادق، دانشجوی مقطع دکترا در رشته روانشناسی است. وی درباره چگونگی شروع به کار در بورس و میزان رضایتش به مخاطبان ایسنا می گوید: «با پرس و جو از دوستان مطلع و با تجربه در این زمینه و شرکت در یک سمینار رایگان معرفی بورس، آشنایی کلی با فضای بورس پیدا کرده و پس از نام‌نویسی در یکی از کارگزاری‌های بورس و احراز هویت شروع به کار کردم. البته به طور کلی از بازار سرمایه و فعالیت در آن راضی هستم، هر چند مشکلاتی همچون حضور دلالان در این بازار، نوسان‌گیری، مشکل در هسته معاملات، هیجانی بودن بازار و… وجود دارد.»
وی می گوید: «خاصیت بازار بورس این است که برای ورود به آن می توان از سرمایه‌های خرد تا کلان استفاده کرد و از مزایای معامله و سود این بازار بهره برد. اما در بازار خودرو و مسکن، نیاز به سرمایه بسیار بالا و سود دهی محدود و غیر قابل پیش‌بینی است. همچنین سرمایه گزاری در این بازار به نوعی مشارکت در امر تولید محسوب می شود، در حالی که معامله در بازار سکه، مسکن و ماشین به قصد کسب سود و درآمد به نوعی اخلال در این بازارها و دلالی به شمار می رود. در مجموع با توجه به ریسک‌ها و آسیب های بازار بورس، بهتر است هر فرد سبدی از دارایی های مختلف داشته باشد و بخشی از دارایی خود را در این بازار و بخشی دیگر را در بازارهای دیگر سرمایه گذاری کند تا از نوسانات این بازارها در امان باشد.»
محمدصادق در پاسخ به اینکه دلایل سودآور بودن سرمایه گذاری در بورس چیست، اظهار کرد: «البته در این زمینه دانش تخصصی ندارم اما می دانم که بورس ایران تورم محور است و با توجه به اینکه هر ساله نرخ های تورم بالایی را تجربه می کنیم بورس نیز ناچار به رشد است، در دیگر کشورها تورم کنترل شده تر است و بورس بر اساس تحلیل های بنیادی تری رشد می کند و یا و نوسان دارد.»
فشار نقدینگی شاخص های بورس و شرکت ها را رشد می دهد
وی با اشاره به تجدید ارزیابی دارایی ها اظهار کرد: «علاوه بر گران شدن محصولات شرکت ها، زمین ها، دارایی ها و… آنها نیز در این سال ها دست خوش رشد قابل توجهی شده اند، ارزیابی مجدد این قیمت ها باعث شده سودهای قابل قبولی بین سرمایه داران توزیع شود. با توجه به اینکه سال های گذشته سیاست دولت برای کنترل بازار و تورم جمع آوری نقدینگی در بانک ها با جذابیت سود دهی بوده، اما در سال جاری این سیاست با تغییر جهت جدی بر این است که دارایی مردم را به جای بانک به سمت بورس بکشانند و در آنجا این نقدینگی بسیار بزرگ شده را کنترل کنند، و این امر موجب شده که فشار نقدینگی شاخص های بورس و شرکت ها را رشد دهد و شاهد رکورد شکنی های کم سابقه ای باشیم.»
مشخص نیست دولت با این حجم از پول در بورس چه سناریویی را اجرا کند
این دانشجوی مقطع دکترای روانشناسی خاطرنشان می کند: «بازار بورس مبتنی بر عرضه و تقاضا است، و منطق بنیادین کمی بر آن حاکم است، در واقع این منطق باید بر عرضه و تقاضا تاثیرگذار باشد، اما با توجه به ورود تازه وارد ها و حجم نقدینگی بالا، بدون در نظر گرفته شدن تحلیل های بنیادگرا، خرید و فروش هایی صورت می گیرد که باعث رشد بازار شده است. با توجه به جذابیت ها و تبلیغات گسترده دولت که البته خود نگران کننده است و با توجه به اخباری که در ماه های اخیر از ورود نقدینگی حقیقی به بورس به شکل بی سابقه ای حکایت دارد، و صادر شدن کد بورسی‌های بسیار زیاد در ماه‌های اخیر، که در عرضه اولیه ها خود را بیشتر نشان می دهد، قابل پیش بینی است که تا اطلاع ثانوی این نقدینگی ها به سمت بورس گسیل داده شود. اما تا کی و بعد از آن دولت قرار است با این حجم از پول در بورس چه سناریویی را اجرا کند، مشخص نیست.»
محمدصادق اظهار می کند: «متاسفانه دولت با وجود اینکه این بازار یک بازار شفاف جهت خصوصی‌سازی است، با دخالت های تبلیغاتی، قانونی، و حالا گسترده مالی، این بازار را نیز به یک بازار خصولتی تبدیل کرده است و حالا در آینده می تواند جریان بازار سرمایه را در جهت منافع حکومت به بازی بگیرد، که سابقه خوبی در این باره وجود ندارد و موجب نگرانی اهالی این بازار است. به نظر می آید به دلیل شروع موج جدید استقبال مردمی از این بازار، نقش آفرینی حاکمیت در جذاب ماندن این بازار همچنان ادامه پیدا کند تا حجم قابل توجهی از مردم با خیال راحت وارد این بازار شوند، فارغ از نوسانات گاه و بیگاه که ذات بازار سرمایه و مبتنی بودن آن بر عرضه و تقاضا است، و در یک الی دو سال آینده این بازار جذاب خواهد ماند.»
در بورس راحت با ۵۰۰ هزار تومان می توان سرمایه گذاری کرد
فاطمه بانوی شیرازی و کارمند است و دیگر سهامداری است که در گفتگوی ما شرکت می‌کند، او درباره ورود خود به بورس می گوید: «من عادت دارم همیشه در ماشین به رادیو گوش می کنم، و یک بار در رادیو توسط مدیر یک کارگزاری که تبلیغات گسترده‌ای را به خصوص در شیراز راه انداخته بود با بورس آشنا شدم. الان هم تقریبا دو سالی است که وارد این بازار شده و مشغول به خرید و فروش سهام هست، و خیلی هم راضی هستم. باید به این نکته توجه داشت که خیلی‌ها پول خرید خودرو، مسکن و سکه را ندارند ولی در بورس راحت با ۵۰۰ هزار تومان می توان سرمایه گذاری کرد که البته سال قبل کمتر بوده و با مبلغ ۱۰۰ هزار تومان هم این امکان وجود داشت.»
او اضافه می کند: «بازار اقتصادی ایران نوسانات زیاد دارد و در بازار بورس به نظر من می‌توان از این نوسانات به نفع خود بهره و سود برد. چون قبلا یکی از شرایط وارد شدن به بورس داشتن حداقل مدرک دیپلم بود ولی هم اکنون این شرط را نیز برداشته اند و الان با توجه به تبلیغات گسترده‌ای که وجود دارد به نظر می‌رسد سرمایه ها از بانک به سمت بورس برود، به همین دلیل نقدینگی بالا رفته و این به نغع بازار سرمایه هست.»
فاطمه عنوان می کند: «سال ۹۸ که سال بسیار خوبی برای بورس بود و به دلیل اینکه تعداد زیادی اخیرا کد گرفته و وارد این بازار سرمایه شده اند پیش بینی شده که سال خوبی برای بورس باشد.»
پیش بینی بازار سرمایه صعودی برای سال ۱۳۹۹
“محمّد رضایی”، دانش‌آموخته دکترای اقتصاد مالی و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه خلیج‌فارس در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: «اگر مؤلفه‌های اثرگذار بر بورس تغییر جدی نداشته باشند، پیش بینی می شود که بازار سرمایه صعودی برای سال ۱۳۹۹ شاهد باشیم اما ورود یکباره حجم بالای نقدینگی با هیجان بسیار بالا و رشد بی محابای شاخص در کنار عدم آگاهی افراد جدیدالورود نگران‌کننده است.»
وی افزود: «دولت از یک سو تلاش می کند نقدینگی به سمت بازارهایی همچون طلا و ارز نرود و از سویی با توجه به اتفاقات سال‌های اخیر اقتصاد ایران به این بازار با دید تامین مالی نیز نگاه می کند. کاهش قیمت نفت و بازگشت تحریم‌ها موجب شده که دولت برای تامین بودجه خود به سمت بازار سرمایه گرایش پیدا کند و بارها مردم را به سرمایه گذاری در این بازار تشویق کرده است.»
چقدر می توان بر روی بازار بورس حساب کرد
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه چقدر می‌توان برای مدیریت اوضاع بحرانی رکود اقتصادی بر روی این بازار حساب کرد، اظهار کرد: «این استقبال از بازار که در ۵۲ سال اخیر بی سابقه بوده است و ارزش بالا و بی سابقه معاملات بورس می تواند در شرایط بحرانی کاهش قیمت نفت و تحریم، کمک حال دولت باشد، ولی نمی توان از آن به عنوان ابزاری بلندمدت برای خروج از رکود نگاه کرد. در شرایط فعلی آنچه مهم است، مدیریت این بازار و حفظ اعتماد صورت گرفته است.»
از او می‌پرسیم با توجه به احتمال کاهش نرخ سود بانک ها چقدر احتمال دارد سرمایه ها به سمت بورس برود؟ رضایی پاسخ می‌دهد: «همانطور که می دانید از اول اردیبهشت نرخ سپرده‌های بلندمدت یک ساله کاهش یافته و به میزان ۱۵ درصد تعیین گردید. در ارتباط با اثر آن بر بازار سرمایه باید توجه داشت که درصدی از این پول های سرمایه‌گذاری شده در سیستم بانکی همواره مشتری دائمی بانک‌ها هستند. بدین معنی که سپرده‌گذار فرصت سرمایه‌گذاری دیگری به جز سیستم بانکی ندارد.»
محمّد رضایی خاطرنشان کرد: «در کنار تورمی که در سال‌های اخیر یکی از محرک‌های اصلی رشد بازار بوده است، تغییر نگرش مسئولان دولتی به بازار سرمایه و تلاش در واگذاری ۱۸ شرکت بزرگ دولتی در قالب صندوق‌های قابل معامله (ETF) در بورس از جمله محرک‌های دیگر بازار است. مطمئنا دولت برای موفقیت در واگذاری این شرکت‌ها همچنان نیازمند به رونق بورس است.»
علت استقبال مردم از بورس چیست؟
این مدرس دانشگاه عنوان می کند: «ورود یکباره حجم بالای نقدینگی با هیجان بسیار بالا و رشد بی محابای شاخص در کنار عدم آگاهی این افراد جدیدالورود نگران کننده است. متاسفانه این افراد فاقد آموزش و دانش کافی برای حضور در بازار هستند و بعضا چیزی از ارزش بازار و سهام نمی دانند. این امر موجب شده رشد بازار شتابان باشد که اصلا برای بازار مناسب نیست. بازار برای ادامه حرکت خود نیازمند یک اصلاح و کاهش هیجانات است.»
وی عنوان کرد: «آنچه بازار سرمایه را از سایر بازارها متمایز کرده است، تنوع سهام از صنایع مختلف برای سرمایه گذاران با ریسک پذیری متفاوت و همچنین وجود صندوق های سرمایه گذاری برای افراد کم ریسک در کنار عرضه‌های اولیه است که فرصت های مختلفی را در مقابل سرمایه‌گذاران قرار داده و از سویی این بازار نسبت به بازارهای دیگر نقدشوندگی بالاتری نیز داراست. در کنار عوامل ذکر شده که در سال‌های قبل نیز وجود داشت، آنچه موجب استقبال بی سابقه مردم به بازار شده است را باید در جو روانی شکل گرفته ناشی از رشد بازار و به طور ویژه سیاست های دولت و نیز کاهش جذابیت سایر بازارها جستجو کرد.»
بر روی خودتان هم سرمایه گذاری کنید
توصیه این استاد دانشگاه به تازه واردان بورس این است که سعی کنید هیجانی عمل نکنید و علاوه بر سرمایه گذاری در بازار بر روی خود نیز سرمایه گذاری کنید. به این معنی که درصدی از پول خود را خرج دوره ها و کلاس های آموزشی کنید. چرا که این بازار، بازار علمی است و فردی موفق خواهد شد که با دانش سرمایه گذاری آشنا باشد. البته بسیاری از دوره ها و کارگاه های رایگان آنلاین و آفلاین در کانال ها و شبکه های اجتماعی وجود دارد که می تواند به آنها کمک کند.
وی اظهار کرد: «بر خلاف بانک که سود تضمین شده ای پرداخت می کند، در این بازار ممکن است با ضرر مواجه شوید و لذا اگر فرد ریسک پذیری نیستید و در عین حال مایل به حضور در بازار سرمایه هستید، علاوه بر خرید عرضه اولیه ها، سرمایه گذاری بر روی صندوق های سرمایه گذاری و صندوق های با درآمد ثابت جز بهترین گزینه ها برای شماست. همچنین پول قرض، وام، فروش املاک و خودرو و به طور کلی پول ترسو را وارد بورس نکنید، چرا که نهایتا محکوم به باخت خواهید بود، و نیز به اندازه ای پول وارد بورس کنید که تحمل از دست دادن آن را داشته باشید. سعی کنید در ابتدای ورود به بورس کل این سرمایه را وارد نکنید و با مبلغ پایین شروع کنید.»
رضایی تصریح کرد: «سعی کنید از افراد با تجربه و دانش مشاوره بگیرد و سهام‌های بنیادی رشد نکرده، پیشرو و با قدرت نقد شوندگی بالا را انتخاب کنید. در شرایط فعلی بسیاری از سهام های کوچک رشد زیادی کرده اند و با حباب مواجه هستند.»
انتهای پیام
